Latijn/Naamwoorden: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 2A02:A03F:8ACE:CD00:F99A:493A:C69F:DBD9 hersteld tot de versie na de laatste wijziging door 2A02:1810:1C30:C900:D98B:B9D7:8E53:756D Label: Terugdraaiing |
Lintfouten: Afsluitende tag ontbreekt |
||
Regel 27:
* ''vocativus'' (Nederlands: ''vocatief'').
Oorspronkelijk kende het Latijn acht naamvallen: er waren ook de ''locativus'' (Nederlands: ''locatief'') en de ''instrumentalis'', ieder met hun eigen uitgangen.<ref>De meeste Slavische talen hebben al deze naamvallen tot op de dag van vandaag behouden!</ref>
In de literatuur worden de naamvallen vaak genummerd. Bovenstaande volgorde is de volgorde waarin ze traditioneel genummerd worden. De traditionele nummering wordt echter niet altijd gehandhaafd. Vooral in schoolboeken, wil men nog wel eens van de nummervolgorde afwijken. Meestal korten we de naamvallen daarbij tot drie letters af: ''nom.'', ''gen.'', ''dat.'', ''acc.'', ''abl.'' en ''voc.''
Regel 33:
==== Naamvalsvormen ====
{|class="
|
! COLSPAN="9" BGCOLOR="#99CCFF" |zelfstandige naamwoorden
|
|
! COLSPAN="1" BGCOLOR="#DBDBDB" |groep 1 -a
Regel 43:
! COLSPAN="1" BGCOLOR="#DBDBDB" |groep 4 -us
! COLSPAN="1" BGCOLOR="#DBDBDB" |groep 5 -es
|
|
| vrouwelijk '''-a''' || mannelijk '''-us''' || onzijdig '''-um''' || mannelijk || vrouwelijk || onzijdig || mannelijk || vrouwelijk
|
! COLSPAN="9" BGCOLOR="#DBDBDB" |enkelvoud
|
| nominativus || femin'''a''' || serv'''us''' || don'''um''' || rex || mater || nomen || man'''us''' || r'''es'''
|
| genitivus || femin'''ae''' || serv'''i''' || don'''i''' || reg'''is''' || matr'''is''' || nomin'''is''' || man'''us''' || r'''ei'''
|
| dativus || femin'''ae''' || serv'''o''' || don'''o''' || reg'''i''' || matr'''i''' || nomin'''i''' || man'''ui''' || r'''ei'''
|
| accusativus|| femin'''am''' || serv'''um''' || don'''um''' || reg'''em''' || matr'''em''' || nomen || man'''um''' || r'''em'''
|
| ablativus || femin'''a''' || serv'''o''' || don'''o''' || reg'''e''' || matr'''e''' || nomin'''e''' || man'''u''' || r'''e'''
|
| vocativus || femin'''a''' || serv'''e''' || don'''um''' || rex || mater || nomen || man'''us''' || r'''es'''
|
! COLSPAN="9" BGCOLOR="#DBDBDB" |meervoud
|
| nominativus || femin'''ae''' || serv'''i''' || don'''a''' || reg'''es''' || matr'''es''' || nomin'''a''' || man'''us''' || r'''es'''
|
| genitivus|| femin'''arum''' || serv'''orum''' || don'''orum''' || reg'''um''' || matr'''um''' || nomin'''um''' || man'''uum''' || r'''erum'''
|
| dativus|| femin'''is''' || serv'''is''' || don'''is''' || reg'''ibus''' || matr'''ibus''' || nomin'''ibus''' || man'''ibus''' || r'''ebus'''
|
| accusativus|| femin'''as''' || serv'''os''' || don'''a''' || reg'''es''' || matr'''es''' || nomin'''a''' || man'''us''' || r'''es'''
|
| ablativus || femin'''is''' || serv'''is''' || don'''is''' || reg'''ibus''' || matr'''ibus''' || nomin'''ibus ''' || man'''ibus''' || r'''ebus'''
|
! COLSPAN="10" BGCOLOR="#DBDBDB" |vertaling
|
| || vrouw || slaaf || geschenk || koning/heer || moeder || naam || hand || zaak/ding
|}
Regel 124:
==== Ablativus ====
De oorspronkelijke betekenis van de ablatief duidde afkomst of oorsprong aan. Echter, tijdens de ontwikkeling van het Latijn vielen de locatief en de instrumentalis samen met de ablatief, waardoor de ablatief nog meer functies gekregen heeft. Door de veelvoud aan functies wordt de ablatief vaak vergezeld door voorzetsels om de betekenis te verduidelijken.
<br
Overzicht van de drie hoofdfuncties van de ablatief:
:Middel, instrument (instrumentalis): '''met, door'''
:Plaats, tijdstip (locatief): '''in, op'''
:Scheiding, verwijdering (ablatief): '''van(uit), vanaf'''
<br
Voorbeelden:
:als ablatief: '''''Noviomago''' ortus'' = afkomstig uit '''Nijmegen'''
| |||