Maatschappijleer/Maatschappijleer 5 vwo/Samenvatting Thema's Maatschappijleer: verschil tussen versies

= Wat is maatschappijleer? (inleiding op de vier thema's) =

 

 

== Maatschappelijke vraagstukken (INL hoofdstuk 1)==

 

 

=== Samenleven en afspraken maken ===

[[File:Takeshita_street_view.jpg|left|thumb|200px|Takeshita Street, Tokio]]

 

 

Als waarden en normen van verschillende groepen botsen kan er een maatschappelijk vraagstuk ontstaan. We spreken van een maatschappelijk vraagstuk wanneer:

# een gemeenschappelijke oplossing nodig is.

 

 

 

 

=== De vier thema's van maatschappijleer ===

 

 

=== De kernconcepten ===

Sociale cohesie zorgt ervoor dat iedereen deel uit maakt van de samenleving, en dat niemand wordt buitengesloten.

 

 

=== Analysemodel ===

 

 

== Kennis van zaken (INL hoofdstuk 2) ==

 

 

=== Betrouwbaarheid van informatie ===

[[ File:Communication_shannon-weaver2.svg|left|thumb|200px| Veelgebruikt model voor de visualisatie van een communicatieproces, gebaseerd op het werk van Shannon en Weaver. Links de (af)zender, rechts een ontvanger die een reactie (boogpijl) geeft. Zender, medium en ontvanger zijn ook nodig voor het overbrengen van deze feedback.]]

 

 

=== Beeldvorming en gevolgen ===

Gemanipuleerde informatie kan grote gevolgen hebben op ons wereldbeeld. Als een journalist er bijvoorbeeld voor kiest om de identiteit van een crimineel expliciet te vermelden, kan dat leiden tot '''stereotypering''' oftewel '''generaliseren''' en '''vooroordelen'''(mensen gaan dan misschien denken dat bijvoorbeeld veel Poolse mensen criminelen zijn). Mensen gebruiken vooroordelen en stereotypen vaak om zich af te zetten tegen andere groepen. Het gevaar hiervan is dat het kan leiden tot intolerantie en discriminatie(op grond van bijvoorbeeld ras, sekse, geloof, uiterlijk).

 

 

=== Beïnvloeding door media ===

 

 

= Rechtsstaat (Thema 1)=

 

 

== Idee en oorsprong van de rechtsstaat (DR hoofdstuk 1)==

De rechtstaat is ontstaan doordat er twee eeuwen lang een ongelukkige sfeer heerste in Europa, dit kwam deels door de enorme macht die de koning had, dus werd er naar verlichting gezocht. De rechtsstaat was deze verlichting.

 

 

=== Wat is een rechtsstaat? ===

Een ander belangrijk kenmerk van een rechtsstaat is de trias politica, de scheiding der machten. De scheiding der machten houdt in dat de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht geen invloed op elkaar kunnen hebben, waardoor er geen vriendjespolitiek ontstaat en de burgers geen kans meer hebben op een eerlijke behandeling.

 

 

=== Hoe is de rechtsstaat ontstaan? ===

=== De eerste rechtsstaten ===

 

 

== Grondwet en grondrechten (DR hoofdstuk 2) ==

 

 

=== Ontstaan van de Grondwet ===

Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) werden bijna alle grondrechten van de burgers overschreden; burgers werden gediscrimineerd, afgeluisterd en waren niet meer veilig. Na de oorlog werd de grondwet weer toegepast en in 1983 werden er nieuwe wetten ingevoerd.

 

 

=== Wat staat er in de Grondwet? ===

 

 

In de grondwet staan de rechten van de burgers en de rechten van de staat in het land.

In Nederland zijn wij gewend aan vrijheid op allemaal mogelijke manieren, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst zijn hier 2 voorbeelden van. Maar er zitten ook grenzen aan onze vrijheid. We moeten namelijk in ruil voor onze vrijheid ook elkaar respecteren en elkaar gelijk behandelen. Als katholieken bijvoorbeeld een kerk mogen bouwen, dan mogen moslims ook een moskee bouwen.Dit noemen we wederkerige erkenning.

Wederkerigheid houdt dus in dat de uitoefening van vrijheidsrechten door de ene burger niet mag leiden tot schade of vrijheidsbeperkingen voor andere burgers. In de grondwet staat dan ook bij verschillende grondrechten dat ze kunnen worden uitgeoefend 'behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet'

 

== Legaliteitsbeginsel (DR hoofdstuk 3) ==

=== Uitbouw van de sociale rechtsstaat ===

 

 

=== Horizontale en verticale machtsverhoudingen ===

Verticaal: bij verticale relaties gaat het om de relaties tussen burgers en de overheid en tussen overheidsorganisaties onderling. We spreken hier van publiekrecht. Voorbeelden zijn de belastingplicht, verkeersregels en milieuwetgeving.

 

 

== Trias politica: scheiding en evenwicht van machten (DR hoofdstuk 4) ==

 

 

==== Ontstaan en doel van de trias politica ====

Zelfs als deze drie machten goed gescheiden zijn, kan binnen een van de drie machten machtsmisbruik ontstaan. Daarom bedacht Montesquieu nog een systeem, waarbij de machten elkaar controleren en evenwichtig samenwerken: checks and balances. De wetgevende macht controleert de uitvoerende macht en de rechterlijke macht controleert de wetgevende macht. Maar niemand heeft in een democratische rechtstaat het laatste woord, iedereen mag elkaar controleren, in bepaalde situaties.

 

 

=== De drie machten in Nederland ===

== Rechtsgebieden (DR hoofdstuk 5) ==

 

 

=== Burger tegenover burger ===

– Lichte strafzaken (zoals snelheidsovertredingen)

 

 

=== burger tegenover overheid ===

== Strafrecht: opsporing en vervolging (DR hoofdstuk 6)==

 

 

=== De rechtsstaat en het strafrecht ===

 

 

=== Het strafproces ===

3. Vervolging: De vervolging wordt geregeld door het Openbaar Ministerie (OM). Ze hebben verschillende manieren om een strafzaak af te handelen. De officier kan een transactie (Schikking) voorstellen, hier heb je te maken met een geldboete of een taakstraf en zo wordt je niet verder vervolgd. Het OM kan bij lichte delicten kiezen voor een strafbeschikking en zelf een straf op leggen. Bij een strafbeschikking ligt de schuld vast. Verder kan de officier Seponeren (Besluiten om niet verder te vervolgen).

 

 

=== Veiligheid, vrijheid ===

 

 

== Strafrecht: berechting (DR hoofdstuk 7) ==

 

 

=== Voor de rechter ===

Ook kan de zaak nog worden heropend in uitzonderlijke gevallen. Dit heet herziening ten voordele.

 

 

=== De straf ===

Een straf wordt door de rechter opgelegd als er geen enkele strafuitsluitingsgrond van toepassing is.

 

* Geldboete. Vaak in combinatie met een andere hoofdstraf.

* Taakstraf. In plaats van een geldboete of vrijheidsstraf.

Sommige straffen worden voorwaardelijk opgelegd. Deze kunnen (deels) ingetrokken worden onder bepaalde voorwaarden.

 

* Wraak en vergelding, misdaad mag niet lonen.

* Afschrikking, door te bestraffen weerhoudt het mensen ervan het nog eens te doen.

* Beveiliging van de samenleving.

 

Ook als je veroordeeld bent houd je rechten. Veroordeelde van meer dan een jaar celstraf hebben in principe recht op voorwaardelijke invrijheidstelling. Wel kunnen hier voorwaarden aan zitten.

 

Onder de 12 zijn kinderen niet strafrechtelijk aansprakelijk.

Tussen 12 en 17 in geldt het jeugdstrafrecht. Van 12 tot 15 is de maximale straf 1 jaar en voor kinderen van 16 en 17 maximaal 2 jaar.

Het jeugdstrafrecht is sterk gericht op de resocialisatie.

 

 

=== Strafrecht in beweging ===

 

 

== De rechtsstaat in internationaal perspectief (DR hoofdstuk 8) ==

== Big data: kansen en bedreigingen (DR hoofdstuk 9) ==

 

 

= Parlementaire democratie (Thema 2)=

 

 

== Wat is democratie? (PD hoofdstuk 1) ==

 

 

=== Wereld bedekt met staten ===

Soeverein: een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.

 

 

=== Het belang van politiek ===

Van de minimale leeftijd om alcohol te drinken tot je zorgpremie.

Ook houdt het landsbestuur je aan de wet, door bijvoorbeeld straffen op te leggen aan overtredingen.

 

=== Democratie ===

* Er bestaat persvrijheid

 

 

=== Dictatuur ===

We maken onderscheid tussen ideologische, religieuze en militaire dictaturen.

 

In deze dictatuur heeft de communistische partij alle macht en burgers weinig tot geen individuele vrijheden. Er is sprake van indoctrinatie (de bevolking krijgt de partijideologie te zien in media en onderwijs).

 

Ook wel theocratie genoemd. Godsdienst wordt verheven tot staatsideologie. Het volk kiest een parlement en de president, maar voor alle politieke besluiten is toestemming nodig van niet-gekozen geestelijke leiders.

 

Een militaire dictatuur is een dictatuur waarin de politieke macht van het land bij de hogere militairen berust.

 

 

== Politieke stromingen (PD hoofdstuk 2) ==

 

 

== Wat is een ideologie? ==

 

Zit een ideologie tussen links en rechts in, dan spreken we over het '''Politieke midden.'''

 

==Strijden met woorden==

De CDA en de ChristenUnie zijn de belangrijkste confessionele partijen. Ze horen thuis in het politieke midden.

 

 

=== Andere politieke richtingen ===

 

Vanaf de jaren zestig is er sprake van ontideologisering, het verdwijnen van ideologie als leidraad voor het politieke leven. Hierdoor ontstonden er meer pragmatische en populistische partijen die niet pasten in een van de traditionele ideologieën. Pragmatische partijen hebben geen vaste uitgangspunten of principes: afhankelijk van het probleem, wordt een oplossing gekozen.

 

Deze stroming zegt nadrukkelijk de stem van het volk te willen laten horen. De partij bepaalt zelf wie er wel en niet bij de partij hoort. Om de gewone burger te bereiken versimpelt het populisme politieke kwesties. Zoals: Neemt criminaliteit toe? Dan gaan we harder straffen. Ze zijn niet links of rechts, niet progressief of conservatief. Ze hebben vaak nationalistische standpunten. De pvv is in Nederland een typische populistische partij.

 

Progressief betekent vooruitstrevend, veranderingsgezind en gericht op de toekomst. Ze benadrukken de gebreken in de samenleving en pleiten voor verandering.

Conservatief betekent behoudend en is gericht op het heden en verleden: ‘houden wat je hebt’. Ze vinden dat Nederland niet nog meer politieke macht moet afstaan aan de Europese Unie. Soms willen ze dingen weer zoals vroeger, zoals de invoering van de gulden of het terugdraaien van het homohuwelijk.

 

Kosmopolieten willen hun eigen land ophouden zodat het mee kan komen in een geglobaliseerde wereld. Nationalisten zien globalisering juist als bedreiging voor eigen banen, cultuur en identiteit. Definitie globalisering: Globalisering is een toenemend proces van economische, culturele en politieke integratie op mondiaal niveau. Door de openstelling van grenzen tussen landen, kunnen goederen en diensten zich gemakkelijker verplaatsen.

Politieke partijen zijn meestal dus in te delen in links of rechts en progressief of conservatief.

 

 

== Politieke partijen (PD hoofdstuk 3) ==

 

Een politieke partij bestaat uit een groep mensen met globaal dezelfde ideeën over een ideale samenleving. Naast de partijen die je in het vorige stuk hebt gelezen zijn er ook nog one-issuepartijen en antidemocratische partijen.

 

Antidemocratische partijen hebben standpunten die in strijd zijn met de rechtstaat. Vaak roepen ze op tot geweld.

 

In onze democratie vervullen de politieke partijen een aantal functies:

– Van de wensen en eisen van mensen maken ze één politiek programma. (integratie van ideeën)

Het Nederlandse kiesstelsel is gebaseerd op '''evenredige vertegenwoordiging''': ''alle uitgebrachte stemmen worden verdeeld over het beschikbare aantal zetels.'' Een '''zetel''' is letterlijk een stoel in bijvoorbeeld de Tweede Kamer. Een partij met 20 procent van de stemmen, krijgt dus ook 20 procent van de zetels. Dat lijkt moeilijk uit te rekenen, maar er wordt uitgegaan van een slimme berekening. Men gebruikt de '''kiesdeler''', de hoeveelheid stemmen die nodig is voor een zetel. Wanneer er 10 miljoen stemmen worden uitgebracht op 150 zetels, zijn voor 1 zetel 10.000.000/150= 66.666, 6666667 nodig. Dit betekent dus ook dat bijvoorbeeld D66 en de PvdA een gelijk aantal zetels kunnen krijgen, terwijl ze niet exact evenveel stemmen hebben.

 

 

=== Na de verkiezingen ===

 

 

=== De val van een kabinet ===

 

 

== Regering en parlement (PD hoofdstuk 5) ==

 

 

=== De Regering ===

het staatshoofd is bij ons de koning, naast ceremoniële taken, moet hij ook de wetten ondertekenen, voorlezen van de troonreden, het benoemen van de ministers en staatssecretarissen, zich laten informeren over het kabinetsbeleid en ons land vertegenwoordigen in het buitenland. De koning is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de wetten. De koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk.

 

 

=== Het Parlement ===

Veel parlementen maken deel uit van een parlementair systeem van overheid, waarin de uitvoerende macht grondwettelijk verantwoordelijk is voor het parlement. Sommigen beperken het gebruik van het woord parlement tot parlementaire systemen, terwijl anderen het woord gebruiken voor elk gekozen wetgevend orgaan. Parlementen bestaan meestal uit kamers of huizen, en zijn gewoonlijk bicameraal of unicameraal, hoewel er meer complexe modellen bestaan.

 

 

=== Van wetsvoorstel tot wet ===

Het wetsvoorstel wordt dan voorgedragen aan de tweede kamer, diegene uit de tweede kamer of het kabinet maakt dan gebruik van de wet van initiatief, het recht om een wet voor te stellen. Vervolgens wordt erover gestemd, de meerderheid moet het er mee eens zijn. Als Kamerlid kan je ook gebruik maken van de wet van amendement, je kan het wetsvoorstel dan herschrijven en hier en daar wat aanpassingen doen. Gaat het wetsvoorstel door dan gaat het naar de Eerste kamer waar er ook op gestemd wordt. Stel dat de eerste kamer ook met de meerderheid voor stemt dan komt het wetsvoorstel bij de koning, het staatshoofd, te liggen die het vervolgens alleen nog maar moet ondertekenen. De laatste stap is dat de wet wordt gepubliceerd in het staatsblad en vanaf dan is de wet ook te vinden op internet.

 

 

=== Wie heeft de meest macht? ===

====Politieke cultuur====

In Nederland vergaderen, schikken en plooien we, proberen we iedereen aan boord te houden door te streven naar een compromis. Dit noemen we het streven naar consensus (overeenstemming). De oorsprong van deze politieke cultuur ligt in onze eeuwenlange strijd tegen het water. Het streven naar een compromis in de Nederlandse politiek noemen we het poldermodel.

 

== Invloed op politieke besluiten (PD hoofdstuk 6) ==

 

 

=== Strijden met woorden ===

 

 

=== Het systeem van politieke besluitvorming ===

 

 

=== Politieke actoren ===

 

<br>

Media hebben verschillende functies:

Er zijn verschillende meningen over de politieke actoren. De meerderheid vind het een goed concept, want wij als burgers kunnen (vaak) meedenken over wetsvoorstellen. Echter vinden sommige mensen dat de individuele burger ook gehoord moet worden en niet alleen een groep mensen.

 

 

=== Omgevingsfactoren ===

 

 

== Gemeente en provincie (PD hoofdstuk 7)==

 

 

=== Decentralisatie ===

Decentralisatie heeft te maken met het Subsidiariteitsbeginsel. Dit houdt in dat de overheid geen taken uitvoert die lagere instanties kunnen doen. Een voorbeeld van een lagere instantie is een gemeente. De gemeente houdt bijvoorbeeld het aantal burgers bij. Een belangrijke reden is dat elke stad of provincie verschillende problemen heeft die beter op kleinere schaal kunnen worden opgelost. Ook hebben de inwoners van de gemeente of provincie meer te zeggen over de besluiten, omdat de lokale bestuurders dichter bij de burgers staan, dan bijvoorbeeld de ministers van Nederland. Zo kunnen de inwoners makkelijker in contact komen met de bestuurders.

 

 

=== De provincie ===

 

In een dichtbevolkt land zoals Nederland staan de behoefte aan woningen, een goede infrastructuur, de noodzaak om de weinige natuurgebieden te behouden, industriële bedrijvigheid, landbouw en recreatie soms op gespannen voet met elkaar. Daarom stelt de provincie een structuurvisie op waarin de plannen voor een gebied staan (in deze plannen moet er wel rekening gehouden worden met het landelijk beleid). De belangrijkste taken van de provincie liggen dus op de terreinen ruimtelijke ordening en milieu.

 

gemeenten kunnen samen een metropool vormen. dit is wanneer hun samenwerking in een tal gemeenschappelijke regelingen is vastgelegd om onder andere economische groei te stimuleren.

 

 

=== Spanningen tussen het rijk en de gemeenten ===

 

 

== Internationale politiek (PD hoofdstuk 8) ==

 

 

=== De Europese Unie ===

Ook wordt de EU ervaren als iets wat ver afstaat van de burgers en is de opkomst bij de verkiezingen zeer laag.

 

 

=== De Verenigde Naties ===

De huidige doelen van de Verenigde Naties zijn: armoede en hongersnood uitbannen, wereldwijde basiseducatie, gelijkheid tussen mannen en vrouwen, kindersterfte en moedersterfte tegengaan, levensbedreigende ziektes uitbannen, duurzame omgeving verzekeren en ontwikkelen van een wereldwijde samenwerking voor ontwikkeling.

 

 

=== De NAVO ===

Er kwamen steeds meer landen bij, na het einde van de Koude Oorlog in 1989 kwamen er zelfs een paar oude Oostbloklanden bij. De NAVO telt nu 28 landen waaronder onder andere Nederland en De Verenigde Staten. Het is een intergouvernementele organisatie van soevereine staten. Er is geen gekozen NAVO-parlement. Belangrijke besluiten worden door de aangesloten landen genomen in de nationale parlementen. Er worden dus nooit zomaar troepen gestuurd voor een NAVO-missie zonder dat een meerderheid in het nationaal parlement daarmee instemt. Ook is afgesproken dat ieder land 2% van zijn nationaal inkomen uitgeeft aan defensie.

 

 

== Denken over democratie (PD hoofdstuk 9)==

 

 

=== Democratie is niet vanzelfsprekend ===

Ondanks die redenen zijn er nog maar vijf landen die geen democratie hebben, dus lijkt de kans niet zo heel groot in dat er iets gaat veranderen. De democratie is niet foutloos en dus ook niet vanzelfsprekend.

 

 

=== Randvoorwaarden van de democratie ===

 

 

=== Politiek dilemma ===

 

 

= Pluriforme samenleving (Thema 4) =

Zo werd Nederland langzaam van een verdeeld land een saamhorig land!

 

 

=== Zijn wij tolerant? ===

 

 

=== Democratie van natte voeten ===

 

 

=== Een gepolariseerde tijd ===

 

 

== Cultuur en identiteit (PS hoofdstuk 2) ==

 

 

=== Wat is een cultuur? ===

Als een land meerdere culturen heeft (door bijvoorbeeld vluchtelingen die met hun eigen cultuur en gewoontes naar een ander land komen met een andere cultuur), spreken we van een multicultureel land (of multiculturalisme).

 

 

===== De functies van een cultuur =====

Culturen liggen niet vast. Dominante culturen veranderen constant, onder andere door invloed van sub- en tegenculturen.

 

 

=== Hoe wordt cultuur overgedragen ===

Natuurlijk zijn alle culturen verschillend, maar één ding hebben ze wel gemeenschappelijk: vooroordelen. Iedere cultuur kent vooroordelen; zowel dominante als subculturen. De Amerikaanse socioloog William Graham Summer gebruikte daarvoor in 1906 als eerste de term '''etnocentrisme'''. De definitie hiervan is: '''Etnocentrisme''', van het Griekse "ethnos" ''(volk, natie, klasse, kaste) en "kentron" (punt/stekel) is het standplaatsgebonden beoordelen van culturen. De eigen cultuur, of een andere van tevoren bepaalde cultuur, wordt gebruikt om andere culturen in een sociaal-cultureel opzicht te meten.'' Een vooroordeel is onontkoombaar: iedereen heeft een vooropgezette mening over andere groepen of culturen. Er waren bijvoorbeeld vooroordelen van Turkse Nederlanders: Een woord als "Turkenbak" om een grote, versleten auto te beschrijven spreekt voor zich.

 

 

== Immigratielanden vergeleken (PS hoofdstuk 3)==

 

 

=== Lange geschiedenis van immigratie ===

 

 

=== Terminologie ===

 

 

=== Internationale vergelijkingen ===

Bij alle drie de landen was de herkomst van de migranten vaak Europees. Dit komt omdat men liever Europeanen had dan mensen uit bijv. Azië. Ze wilden 'ongewenste migranten' weghouden. Hier waren ook wetten tegen. Pas later in 1900 werden een aantal van die wetten ingetrokken en begon de Aziatische migratie stroom groot te worden. In De VS is er ook een grote stroom van Spaanstalige immigranten. Kort samengevat: migranten komen overal vandaan, wat steeds zorgt voor een vervorming van bepaalde culturen, maar men probeert eigenlijk nog steeds nieuwe migranten tegen te gaan.

 

 

=== Immigratie als een keuze ===

 

 

== Motieven om te migreren (PS hoofdstuk 4) ==

Vluchtelingen zijn de mensen die proberen te vluchten van oorlogen die in hun land bezig zijn en op zoek zijn naar een veiligere plek. Volgens voorspellingen zullen het aantal vluchtelingen eerder toenemen dan afnemen. In 2015 waren er ongeveer 65 miljoen vluchtelingen op pad, dat is het grootste aantal in de naoorlogse geschiedenis.

 

 

=== Arbeidsmigranten ===

Ten slotte zijn er '''illegale werkzoekende''' mensen. Deze hebben geen wettige toestemming om hier te wonen of te werken.

 

 

=== Postkoloniale migranten ===

 

 

– Postkoloniale migranten:

Een asielzoeker die in Nederland aankomt meldt zich bij de ontvangstlocatie. De Immigratie- en Naturalisatiedienst of iemand recht heeft op een verblijfsvergunning.

 

 

=== Internationale verdragen ===

Het '''Akkoord van Schengen''': in dit akkoord is afgesproken dat er een vrij verkeer van personen en goederen geldt in het Schengengebied (het Schengengebied bestaat uit zesentwintig Europese landen aan het einde van het jaar wordt dit gebied met 9 landen vergroot).

 

 

== Migratie als verrijking en als verlies (PS hoofdstuk 5) ==

 

 

=== Verandering van generaties ===

 

 

=== Migranten: een vertrouwde wereld gaat verloren ===

 

 

=== Autochtone weerstanden ===

 

 

=== Hoe staat het met de integratie? ===

 

 

=== Verrijking door migratie ===

 

 

== Patronen van integratie (PS hoofdstuk 6)==

De cyclus van deze reacties is een manier om complexe veranderingen begrijpelijk te maken, maar in de maatschappelijke werkelijkheid lopen de reacties vaak door elkaar. Zo zien we bijvoorbeeld tekenen van aanvaarding, maar tegelijkertijd zijn er ook veel conflicten.

 

 

=== Vermijding en segregatie ===

=== Oorzaken van conflict ===

 

 

Er zijn 3 belangrijke oorzaken van een conflict.

=== Aanvaarding en erkenning ===

 

 

== Bronnen van burgerschap (PS hoofdstuk 7) ==

Door de komst van migranten wordt er opnieuw weer aandacht besteed aan het vraagstuk voor burgerschap en gelijke behandeling. Van nieuwkomers wordt verwacht dat ze zich aanpassen, maar dan moet er eerst duidelijk gemaakt worden door de samenleving wat er onder burgerschap wordt verstaan. Hierdoor zijn er vernieuwingen gekomen voor alle burgers. In sommigen landen willen ze maatschappelijke stages in het onderwijs invoegen, vooral omdat de dienstplicht op veel plekken is afgeschaft. Ze zijn dus van plan om scholieren een aantal maanden te laten werken in het buitenland. Dit is vooral handig voor de tekorten in dienstverlenende beroepen.

Er zijn vier belangrijke dimensies van burgerschap, namelijk welke vaardigheden zijn nodig om een kritisch burger te zijn, wat moet je weten als burger (kennis over het verleden), participatie en arbeidsparticipatie en als laatste de norm van gelijkwaardigheid.

 

=== Vaardigheden: taalbeheersing ===

<br>

Voor gastarbeiders en vluchtelingen die in Nederland blijven, is het belangrijk om de taal zo snel mogelijk te leren. Dit werd lange tijd helemaal niet zo belangrijk gevonden, want je kunt ook werk vinden waarvoor je de taal niet hoeft te kennen, maar ook met bijvoorbeeld het opvoeden van kinderen is het belangrijk dat je de taal machtig bent. Hoe kun je ze anders helpen met huiswerk?

Toen het onderwerp taalachterstand onderdeel werd in het migratiedebat, ontstond vrij snel de wedervraag: hoe staat het met de taalvaardigheid van autochtonen in Nederland?

Uit onderzoek bleek dat honderdduizenden hier nog mee worstelen, en meteen kwamen er veel initiatieven voor de bestrijding van laaggeletterdheid.

Mensen met een lagere opleiding voelen zich niet meer vertegenwoordigd, ze voelen zich een gediscrimineerde minderheid.

 

=== Wat moeten we weten als burger? ===

 

Wat moeten migranten allemaal weten over de Nederlandse geschiedenis?

Als gevolg van deze vraag kwam al snel de wedervraag; Wat weten wij zelf eigenlijk over de Nederlandse geschiedenis?

=== Participatie: arbeid en integratie ===

 

 

=== De norm van gelijkwaardigheid ===

== Europese dilemma's (PS hoofdstuk 8) ==

 

 

=== Open of gesloten grenzen? ===

 

 

een muur houd in; het verbieden van menselijk verkeer en een grens houd in; het regulieren van dien.

 

Er wordt gezegd dat mensen die al in een land wonen niet meer rechten hebben dan de mensen die er naartoe komen. Vluchtelingen hebben dus evenveel recht als wij.

 

 

=== Kan Europa één gemeenschap worden? ===

= Verzorgingsstaat (Thema 4) =

 

 

== Wat is een verzorgingsstaat? (VZS hoofdstuk 1)==

 

 

=== Nederland als verzorgingsstaat ===

De verzorgingsstaat bestaat niet alleen uit rechten maar ook uit plichten, zoals bijvoorbeeld de sollicitatieplicht.

 

 

=== Tussen plan en vrije markt ===

 

 

=== Drie typen verzorgingsstaat ===

De bescherming van gezin is in dit model ook van belang. Dit zie je voor een deel terug in regelingen als kinderbijslag.

 

 

== Ontstaan verzorgingsstaat (VZS hoofdstuk 2)==

 

 

=== Het begin van de verzorgingsstaat ===

Zo ontstond de verzorgingsstaat.

 

 

=== Opbouw van de verzorgingsstaat ===

 

 

=== Uitbouw van de verzorgingsstaat ===

 

 

== Sociale partners en de overheid (VZS hoofdstuk 3) ==

 

 

=== Hoofdrolspelers ===

Het VNO-NCW is de centrale werkgeversorganisatie die de belangen behartigt van multinationals tot kleine familiebedrijfjes. Deze organisatie voert de onderhandelingen met vakbonden, en oefent druk uit op de gemeente Den Haag en de Europese Commissie in Brussel. Belangrijk hierbij is het bevorderen van een goed ondernemersgevaar.

 

 

=== Permanent overleg ===

=== Harmonie of conflict? ===

 

 

== Verzorgingsstaat, de praktijk (VZS hoofdstuk 4) ==

 

 

=== Onderwijs ===

 

De overheid heeft op het gebied van onderwijs twee belangrijke doelen:

* '''Ongelijkheid terugdringen''' en iedereen de kans geven om zijn of haar '''talenten''' te kunnen ontwikkelen. Het onderwijs zorgt voor een grotere kans om later een goede positie in de maatschappij te krijgen.

=== Sociale zekerheid ===

 

In Nederland heb je een uitgebreid stelsel van sociale zekerheden. Hierin onderscheiden we '''sociale verzekeringen''' en '''sociale voorzieningen'''.

 

== Werk en sociale mobiliteit (VZS hoofdstuk 5) ==

 

 

=== Waarom werken we? ===

=== Arbeid en sociale ongelijkheid ===

 

 

== Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (VZS hoofdstuk 6) ==

 

 

=== Vraag en aanbod van arbeid ===

 

 

=== Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt ===

 

 

== De verzorgingsstaat onder druk (VZS hoofdstuk 7) ==

 

 

=== Kritiek op de verzorgingsstaat ===

 

 

=== Nieuwe uitdagingen ===

Deze twee veranderingen zorgen voor grote problemen, zowel op macro- als op microniveau. Op microniveau is het probleem vooral dat vrienden en families niet goed meer voor elkaar kunnen zorgen omdat vrouwen nu werken en dat mensen nu vaker voor hun werk ver weg van hun familie gaan wonen. Op macroniveau komt de gezondheidszorg van ouderen in gevaar. Mensen verzekeren zich onvoldoende en zijn zich niet goed bewust van de kosten van hun oude dag. Ook krijgen mensen onvoldoende nodige zorg.