Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs/R: verschil tussen versies

{{Woordenboek Index}}

{| class="wikitable" width="100%"

|-

|[[File:DNA_replication.svg|thumb|'''Replicatie''' van DNA]]

 

</div>

 

==rachitis==

==rangorde==

==ras ==

==raszuiver==

 

==reactiespecifiek==

==recapitulatiehypothese==

==receptor==

# Receptor kan synoniem zijn voor [[../Z#zintuig|zintuig]].

# Met receptor wordt ook het uiteinde van een vw|Z|zenuwcel}} dat signalen opvangt bedoeld [[w:receptor| Zie Wikipedia]].

# Een eiwit dat een specifieke molecule kan binden noemt men eer receptoreiwit. [[w:receptoreiwit| Zie Wikipedia]]. Dergelijke receptoreiwitten komen vaak voor in celmembranen.

==recessief==

 

==reciprociteitswet==

==reciproke kruising==

Een reciproke kruising is een monohybride kruising waarbij men de fenotypen van de geslachten omkeert.

De reciproke kruising van een mannelijke zwarte rat met een vrouwelijke bruin rat '''(♂zwart x ♀bruin)''' is de kruising tussen een mannelijke bruine rat en een vrouwelijke zwarte rat '''(♂bruin x zwart♀)'''.

==recombinant==

==recombinant DNA==

Recombinant DNA is DNA dat met behulp van [[../G#genetische technologie|gentechnologie]] gewijzigd werd en niet als zodanig in de natuur voorkomt. Via laboratoriumtechnieken werden DNA-fragmenten van verschillende individuen van dezelfde soort of van verschillende soorten aan elkaar geschakeld.

 

==recombinatie==

==recombinatiepercentage==

==rectum==

[[../E#endeldarm|Zie endeldarm]]

 

==recycling==

Recycling, recycleren, is het omzetten van afval naar nieuwe grondstoffen. Voorbeeld: het terugwinnen van lood uit auto-accu's.

 

==redoxreactie==

==reducent==

==reductiedeling==

zie [[Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs/M#meiose/meiosis|meiose]]

 

==reflex==

 

==reflexboog==

[[File:Anatomy and physiology of animals A reflex arc.jpg|thumb|right|Reflexboog]]

 

==refractaire periode==

 

 

 

 

 

:Gebaseerd op het [[../#Biologielexicon VOB|biologielexicon VOB]]

==regeneratie==

==remstof==

Eiwit of hormoon dat bepaalde activiteiten kan doen afnemen. Sommige remstoffen verlagen bijvoorbeeld de activiteit van een enzym door de rruimtelijke structuur van het enzym te wijzigen.

==renine==

==replicatie==

DNA-replicatie = Proces waarbij twee identieke DNA-dubbele helixen gevormd worden uitgaande van één DNA-dubbele helix.

 

==repolarisatie==

Repolarisatie is het terugkeren naar de rustpotentiaal, na doortocht van een impuls doorheen de celmembraan van een zenuwcel. Dit gebeurt door het uitstoten van K⁺-ionen doorheen K-spanningskanalen in de celmembraan.

==reptiel==

==residulucht==

Residulucht is de lucht die achterblijft in de longen na diep uitademen.

==resistentie==

Resistentie is erfelijk verworven weerstand tegen giftige stoffen of tegen ziekteverwekkers. Organismen kunnen door mutatie resistentie verwerven. Zo kunnen bacteriën bijvoorbeeld resistent worden tegen antibiotica. Sommige planten kunnen bijvoorbeeld ook resistentie verwerven tegen bepaalde schimmels.

==resorptie==

==respiratie==

[[../A#ademhaling|zie ademhaling]]

==respons==

Dit is de reactie van een organisme op een prikkel, dus een verandering in de uitwendige of inwendige omgeving.

==restrictie-enzym==

==resusantagonisme==

==resusfactor==

==retrovirus==

==reverse-transcriptase==

==ribonucleïnezuur==

Zie [[#RNA|RNA]]

==ribose==

[[File:Beta-D-Ribofuranose.svg|right|thumb|ribose]]

==ribosomaal RNA==

==ribosoom==

[[File:Ribosome shape.png|right|thumb|Model van een ribosoom van ''E.coli'' bestaande uit een 50S- (rood) en een 30S-onderdeel (blauw).]]

Kleine partikkels in de cel die bestaan uit RNA en eiwitten, en aan wiens oppervlak de eiwitsynthese plaatsvindt.

 

==RNA==

Ribonucleïnezuur; verwant aan DNA; bestaat uit één enkele polynucleotideketen. Er zijn drie soorten RNA (m-RNA of boodschapper RNA, t-RNA of transport RNA en r-RNA of ribosomaal RNA), die allemaal betrokken zijn bij de eiwitsynthese. m-RNA is een copie van een stuk DNA.

 

==RNA-polymerase==

==RNA-virus==

==rond venster==

Het ronde venster bevindt zich onder het ovale venster op de scheiding tussen midden- en binnenoor. Een drukgolf die via de stijgbeugel het ovale venster naar binnen duwt, zorgt ervoor dat het ronde venster naar buiten wordt gedrukt.

==rotting==

==rRNA==

==rudimentaire organen==

[[File:Whale skeleton.png|thumb|right|Bij de huidige walvissen vormen enkele bekkenbeenderen (C) rudimentaire organen]]

==ruggenmerg==

==rustpotentiaal==

Nemen we een zenuwcel die niet geprikkeld wordt. Met behulp van zeer gevoelige elektrodes kan men vaststellen dat er een potentiaalverschil heerst tussen de buiten- en de binnenkant van de plasmamembraan (een gemiddelde van -70 mV). Dit potentiaalverschil in rusttoestand noemt men de rustpotentiaal.

 

Nu blijkt dat de kaliumionen gemakkelijker naar buiten stromen, dan de natriumionen naar binnen. Hoe meer kaliumionen naar buiten stromen, hoe groter de negatieve lading wordt aan de andere kant van de membraan. Deze toenemende negatieve lading remt het naar buiten stromen van de kaliumionen af. Bovendien zitten in de membraan z.g. natrium-kaliumpompen, dit zijn eiwitcomplexen die actief natriumionen naar buiten pompen en kaliumionen naar binnen. Beide processen samen hebben tot gevolg, dat er zich uiteindelijk een evenwicht instelt waarbij aan de binnenkant van de membraan een grotere concentratie is aan negatieve ionen dan er buiten; de binnenzijde van de membraan is dus negatief geladen t.o.v. de buitenzijde. Het resulterend potentiaalverschil noemt men de rustpotentiaal van de cel (gemiddeld ca. - 70mV voor een neuron).

==ruw endoplasmatisch reticulum==

{{Woordenboek Index}}

{{Sub}}