Wikibooks

Quenya/Verbogen adjectieven: verschil tussen versies

Quenya/Verbogen adjectieven (bewerken)

Versie van 10 okt 2006 14:25

428 bytes toegevoegd ,  15 jaar geleden
geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
Geen bewerkingssamenvatting
::'''laicar''' "slimmen";   '''carni''' "roden";   '''hwarindi''' "scheven"
Ook duaal en partitief meervoud zijn mogelijk:
::'''laicat''' "een paar slimmen"   '''carnit''' "een paar roden";   '''i hwarindu''' "een paarbeide scheven"
::'''laicali''' "enkele slimmen";   '''carnili''' "enkele roden";   '''hwarindeli ''' "enkele scheven"
 
 
 
===adjectieven volgend op het substantief===
===adjectives following the noun===
 
Als een adjectief volgt op het substantief waarbij het hoort, dan gebruiken we de regel van <u>het laatste verbuigbare woord</u>. Dit betekent dat het adjectief de naamvalsuitgang krijgt en dat het substantief deze uitgang verliest:
When the adjective is put behind its noun, the rule of <u>the last declinable word</u> applies. This means that the adjective takes the case endings and the noun loses them:
::'''coa carninna''' "tonaar aeen redrood househuis" (allative)
::'''coa carnillo''' "fromvan aeen redrood househuis" (ablative)
 
 
In het meervoud heeft het adjectief de naamvalsuitgang van het meervoud en staat het substantief in de nominatief meervoud:
In the plural the adjective has the plural case-endings and the noun is in the nominative plural:
::'''coar carninnar''' "tonaar redrode houseshuizen" (allative)
 
In het duaal krijgt het adjectief de duale naamvalsuitgang en vinden we de nominatief duaal bij het substantief:
In the dual the adjective has the dual case-endings and the noun is in the nominative dual:
::'''coat carnilto''' "fromvan aeen pairpaar ofrode red houseshuizen" (ablative)
Merk op: adjectieven hebben enkel t-dualenb zelfs als ze een t- of d-klank bevatten:
Note: adjectives only have t-duals even if they contain a d- or t-sound:
::'''i aldu tiucatsë''' "in bothbeide thickdikke treesbomen" (locative)
 
 
 
De andere woorden die op deze manier verbogen worden, zijn:
The other types of words that are inflected in this way are:
* participlesdeelwoorden whenals theyze followachter theeen nounsubstantief gebruikt worden (seezie [[Quenya Verbal forms/Werkwoordsvormen]])
* [[Quenya Pronouns/Voornaamwoorden|demonstrativeaanwijzende pronounsvoornaamwoorden]]
* titels volgen ook altijd op een eigennaam, het is dus ook steeds de titel en niet de eigennaam die verbogen wordt:
* titles also always follow the noun, so it is also the title and not the noun itself that is inflected:
::'''Elendil Voronda''' "Elendil thede FaithfulTrouwe"
::'''Elendil Vorondan''' "toaan Elendil thede FaithfulTrouwe" (dativedatief)
::'''Elendil Vorondallo''' "fromvan Elendil thede FaithfulTrouwe" (ablativeablatief)
 
 
 
Er zijn echter ook twee gevallen waarin deze regel niet gevolgd wordt:
But there are two cases in which this rule isn't followed:
* Als het substantief in het [[Quenya Substantieven|partitief meervoud]] staat, de naamvalsuitgang blijft in dit geval bij het substantief, het adjectief staat in zijn originele (meervouds)vorm:
* When the noun is in the [[Quenya Nouns|partitive plural]], the case ending remains with the noun and the adjective has its original (plural) form:
::'''coalissë carni''' "in someenkele redrode houseshuizen" (locativelocatief)
* TheDe adjectivesadjectieven onop –'''ëa''' onlyhebben haveenkel aeen pluralmeervoudsvorm formen andgeen noandere othernaamvallen, casesopnieuw soblijven thede endingnaamvalsuitgangen remainsdus withbij thehet nounsubstantief:
::'''coanna laurëa''' "tonaar aeen goldengouden househuis" (allativeallatief)
::'''coannar laurië''' "tonaar goldengouden houseshuizen" (allativeallatief)
 
 
 
==ParadigmsParadigma's==
 
Enkele opmerkingen:
A few remarks:
* Deze meervoudsvormen kunnen enkel gebruikt worden als het adjectief op het substantief volgt, niet als het zelf als substantief gebruikt wordt. Maar in dat laatste geval volgen ze de gewone regels voor substantieven (zie [[Quenya/Verbuigingsparadigma's]].
* The forms of the plural can only be used when the adjective follows the noun, not when it is used as a noun. But in that case it follows the ordinary rules of [[Quenya Declension Paradigms]].
* AdjectivesAdjectieven onop -'''ëa''' cannotkunnen beniet inflectedverbogen soworden, theyze aren'tstaan includedbijgevolg ook niet vermeld in thesedeze tablestabellen. TheyZe cankunnen bewel usedgebruikt asworden nounsals butsubstantief inmaar thatze caseworden they arein inflecteddat likegeval theverbogen nounsals '''ampa''' "hookhaak" orof '''alda''' "treeboom".
* Het partitief meervoud kan enkel gebruikt worden als het adjectief de rol van substantief vervult, dus het is ook niet in de tabellen opgenomen.
* The partitive plural can only be used when the adjective is used as a noun so it isn't included in the table.
 
 
 
AdjectivesAdjectieven onop -'''a''' (butmaar notniet -'''ëa''') areworden inflectedals asvolgt followsverbogen ('''anda''' "longlang"):
 
<table border="1" cellpadding = "5">
</tr>
<tr>
<td><b>nominativenominatief</b></td>
<td>anda</td>
<td>andë</td>
</tr>
<tr>
<td><b>genitivegenitief</b></td>
<td>ando</td>
<td>andëon</td>
</tr>
<tr>
<td><b>possessivepossessief</b></td>
<td>andava</td>
<td>andeiva</td>
</tr>
<tr>
<td><b>dativedatief</b></td>
<td>andan</td>
<td>andein</td>
</tr>
<tr>
<td><b>ablativeablatief</b></td>
<td>andallo</td>
<td>andellon(r)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>allativeallatief</b></td>
<td>andanna</td>
<td>andennar</td>
</tr>
<tr>
<td><b>locativelocatief</b></td>
<td>andassë</td>
<td>andessen</td>
</tr>
<tr>
<td><b>instrumentalinstrumentalis</b></td>
<td>andanen</td>
<td>andeinen</td>
</tr>
<tr>
<td><b>respectiverespectief</b></td>
<td>andas</td>
<td>andeis</td>
 
 
AdjectivesAdjectieven onop -'''ë''' areworden inflectedals asvolgt followsverbogen ('''ninquë''' "whitewit"):
 
<table border="1" cellpadding = "5">
</tr>
<tr>
<td><b>nominativenominatief</b></td>
<td>ninquë</td>
<td>ninqui</td>
</tr>
<tr>
<td><b>genitivegenitief</b></td>
<td>ninquio</td>
<td>ninquion</td>
</tr>
<tr>
<td><b>possessivepossessief</b></td>
<td>ninquiva</td>
<td>ninquíva</td>
</tr>
<tr>
<td><b>dativedatief</b></td>
<td>ninquin</td>
<td>ninquín</td>
</tr>
<tr>
<td><b>ablativeablatief</b></td>
<td>ninquillo</td>
<td>ninquillon(r)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>allativeallatief</b></td>
<td>ninquinna</td>
<td>ninquinnar</td>
</tr>
<tr>
<td><b>locativelocatief</b></td>
<td>ninquissë</td>
<td>ninquissen</td>
</tr>
<tr>
<td><b>instrumentalinstrumentalis</b></td>
<td>ninquinen</td>
<td>ninquínen</td>
</tr>
<tr>
<td><b>respectiverespectief</b></td>
<td>ninquis</td>
<td>ninquís</td>
 
 
AdjectivesAdjectieven onop -'''n''' areworden inflectedals asvolgt followsverbogen ('''melin''' "dearlief"):
 
<table border="1" cellpadding = "5">
</tr>
<tr>
<td><b>nominativenominatief</b></td>
<td>melin</td>
<td>melini/melindi</td>
</tr>
<tr>
<td><b>genitivegenitief</b></td>
<td>melindo</td>
<td>melindion</td>
</tr>
<tr>
<td><b>possessivepossessief</b></td>
<td>melinwa</td>
<td>melindiva</td>
</tr>
<tr>
<td><b>dativedatief</b></td>
<td>melinden</td>
<td>melindin</td>
</tr>
<tr>
<td><b>ablativeablatief</b></td>
<td>melindello</td>
<td>melindillon(r)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>allativeallatief</b></td>
<td>melindenna</td>
<td>melindinnar</td>
</tr>
<tr>
<td><b>locativelocatief</b></td>
<td>melindessë</td>
<td>melindissen</td>
</tr>
<tr>
<td><b>instrumentalinstrumentalis</b></td>
<td>melindenen</td>
<td>melindinen</td>
</tr>
<tr>
<td><b>respectiverespectief</b></td>
<td>melindes</td>
<td>melindis</td>
----
 
>> [[Quenya]] >> [[Quenya/AdjectivesAdjectieven]] >> [[Quenya/InflectedVerbogen adjectivesadjectieven]]
 
[[Category:Quenya]]
Dirk math
2.012

bewerkingen

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.