|
==Duaal==
In Quenya gebruiken we het duaal om natuurlijke paren aan te duiden. Als we bvb. over de twee ogen van eenzelfde persoon spreken dan gebruiken we het duaal. Praten we daarentegen over twee ogen van verschillende personen dan gebruiken we het gewone meervoud.
The Quenya dual is used for expressing natural pairs. So when talking about the two eyes of one person, we use the dual. But when we talk about eyes from different persons we use the ordinary plural.
Daarom vertalen we het duaal niet door "twee" maar door "een paar":
So that's why we translate the dual not simply by the number two but by "a pair of":
::'''pé''' "lip" → '''peu''' "aeen pairpaar of lipslippen"
::'''alda''' "tree" → '''aldu''' "aeen pairpaar of treesbomen"
but
::'''atta pér''' "twotwee lipslippen"
::'''atta aldar''' "twotwee treesbomen"
Als het duaal door het [[Quenya/Lidwoord|lidwoord]] '''i''' voorafgegaan wordt, dan vertalen we dit door "beide":
When the dual is preceded by the article '''i''' we translate it by "both":
::'''i peu''' "bothbeide lipslippen"
::'''i aldu''' "bothbeide treesbomen"
'''''FormationVorming''''':
* TheDe endinguitgang -'''u''' iswordt usedgebruikt whenindien thehet wordsubstantief contains aeen '''d'''- orof een '''t'''-klank soundbevat orof whenals ithet denoteseen alichaamsdeel body partis:
::'''sarat''' "signteken" → '''saratu''' "aeen pairpaar of signstekens"
::'''lár''' "earoor" → '''laru''' "aeen pairpaar of earsoren"
:WhenAls thesedeze wordssubstantieven end onop -'''a''' orof -'''o''' eindigt, thedan vervangt de -'''u''' of thevan endingde replacesuitgang thesedeze vowelsklinkers:
::'''alda''' "treeboom" → '''aldu''' "aeen pairpaar of treesbomen"
::'''tiuco''' "thighdij" → '''tiucu''' "aeen pairpaar of thighsdijen"
:WhenAls thehet nounsubstantief ends onop -'''i''' orof -'''ë''' (withmet pluralmeervoud onop -'''i''') weeindigt, finddan followingverkrijgen diphthongswe in thehet duaal volgende dualtweeklanken:
::'''tári''' "queenkoningin" → '''tár<u>iu</u>''' "aeen pairpaar of queenskoninginnen"
::'''tanwë''' "devicetoestel" → '''tanw<u>eu</u>''' "aeen pairpaar of devicestoestellen"
* AllAlle otherandere wordswoorden usekrijgen theeen endingduaal op -'''t''':
::'''cirya''' "shipschip" → '''ciryat''' "aeen pairpaar of shipsschepen"
::'''lassë''' "leafblad" → '''lasset''' "aeen pairpaar of leavesbladeren"
:WhenAls thehet wordwoord endsop oneen amedeklinker consonanteindigt, thisgebruiken ending becomeswe -'''et''':
::'''aran''' "kingkoning" → '''aranet''' "aeen pairpaar of kingskoningen"
SomeEr wordszijn cannoteen takeaantal thewoorden die nooit een duaal op -'''u''' endinghebben, theyde uitgang alwaysis takealtijd -'''t''':
* wordswoorden onop -'''u''':
::'''cundu''' "princeprins" → '''cundut''' "aeen pairpaar of princesprinsen"
* wordswoorden onop -'''ië''':
::'''tië''' "pathweg" → '''tiet''' "aeen pairpaar of pathswegen"
* wordswoorden onop -'''ë''' that form their plural onmet -'''r''' in het meervoud:
::'''rotsë''' "pipepijp" → '''rotset''' "aeen pairpaar of pipespijpen"
TheHet wordsubstantief '''veru''' "married(getrouwd) couplekoppel" is alwaysaltijd dualduaal.
| 