Quenya/Verbaalvormen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Dirk math (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Dirk math (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 86:
* als <u>hoofdwerkwoord</u> in een bijzin die in het Nederlands begint met "terwijl":
::'''mátala marin, i nér cendanë parma''' "terwijl hij een appel at, las de man een boek"
In het Nederlands bestaan er ook bijzinnen met een onvoltooid deelwoord die meer letterlijk met de Quenya bijzin overeenkomen:
::'''mátala marin, i nér cendanë parma''' "een appel etend, las de man een boek"
En indien de bijzin enkel een actief deelwoord bevat:
::'''mátala, i nér cendanë parma''' "al etend, las de man een boek"
 
 
Regel 108 ⟶ 112:
 
 
'''''FormationVorming''''':
 
TheDe A-stemsstammen anden U-stemsstammen formvormen theirhet activeactief participledeelwoord bydoor lengtheningde thekernklinker centralte vowelverlengen anden addingde the suffixuitgang -'''la''':
::'''mapa'''- "takenemen" &rarr; '''mápala''' "takingnemend"
::'''lala'''- "laughlachen" &rarr; '''lálala''' "laughinglachend"
::'''hlapu'''- "blowblazen" &rarr; '''hlápula''' "blowingblazend"
Als de lettergreep van de kernklinker reeds lang is, dan kunnen we de klinker niet verlengen:
When the syllable of the central vowel is already long (see Present Tense), this vowel cannot be lengthened:
::'''hauta'''- "stop" &rarr; '''hautala''' "stoppingstoppend"
::'''píca'''- "diminishverminderen" &rarr; '''pícala''' "diminishingverminderend"
::'''nurru'''- "grumblegrommen" &rarr; '''nurrula''' "grumblinggrommend"
 
 
Bij primitieve werkwoorden verlegen we eveneens de kernklinker maar de uitgang is -'''ala''':
The primitive verbs also have a lengthened central vowel and they get the ending -'''ala''':
::'''tir'''- "watchkijken" &rarr; '''tírala''' "watchingkijkend"
::'''hac'''- "yawngeeuwen" &rarr; '''hácala''' "yawninggeeuwend"
::'''mat'''- "eateten" &rarr; '''mátala''' "eatingetend"
 
 
 
===Passief deelwoord===
 
TheHet passivepassief participledeelwoord iswordt in Quenya onlyenkel usedals asadjectief angebruikt adjectiveomdat aser itin isn'tde needed[[Quenya/Voltooide totijd|voltooide formtijden]] thegeen perfectnood tenses. Itaan is. called thisDe waynaam because"passief withdeelwoord" averwijst transitivenaar verbde itfunctie candie behet usedheeft predicativelybij tode formvorming thevan passivehet voicepassief (seezie [[Quenya/Syntaxis]]):
::'''i atani harnainë''' "thede collectedverzamelde menmannen" &rarr; '''i atani nar harnainë''' "de mannen worden verzameld"
::'''i ondo ortaina''' "thede liftedopgetilde stonesteen" &rarr; '''i ondo ná ortaina''' "de steen wordt opgetild"
 
 
Bij een intransitief werkwoord kan het enkel als adjectief (en dus niet als gezegde) gebruikt worden om een voltooide actie aan te geven:
For an intransitive verb it can only be used with a noun and in that case it is used to denote completion of the action:
::'''i nér lantaina''' "thede fallengevallen man"
 
 
Uit deze voorbeelden zal onmiddellijk duidelijk zijn dat het passief deelwoord een meervoudsvorm op -'''ë''' heeft. Het gedraagt zich in feite net als een gewoon adjectief op -'''a''' (het kan dus eveneens naamvalsuitgangen krijgen; zie [[Quenya/Verbogen adjectieven]]).
From these examples it should already be clear that the passive participle has a plural form on -'''ë''', in fact it behaves like an ordinary adjective on -'''a''' (so it also can get case endings when following its noun; see [[Quenya/Inflected adjectives]]).
 
 
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.