Latijn/Les 8: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Uitbreiding |
Uitbreiding voegwoorden en voorbeelden; eerste oefening |
||
Regel 7:
|-
|1.||''Gladius quem in manu dextra fero acutus est.''||Het zwaard dat ik in mijn rechter hand draag is scherp.
|-
|2.||''Eam non audivi, quia remota fuit.''||Ik hoorde haar niet, omdat ze ver weg was.
|-
|3.||''Postquam sol occiderat, vespertiliones apparuerunt.''||Nadat de zon ondergegaan was, verschenen de vleermuizen.
|-
|4.||''Ubi pugnatores vigilem qui gladium strinxerat viderunt, desierunt pugnare.''||Toen de vechters de nachtwacht die zijn zwaard getrokken had zagen, hielden ze op met vechten.
|-
|5.||''Dum servi laborant, dominus dormiebat.''||Terwijl de slaven werkten, sliep de meester.
|}
Regel 229 ⟶ 237:
===Voegwoorden===
De enige voegwoorden (''conjuncties'') die we tot nog toe tegengekomen zijn, zijn ''et'' en ''sed''. Dit zijn nevenschikkende voegwoorden. Nevenschikking (of ''parataxis'') betekent dat de twee samengevoegde zinnen van gelijke waarde zijn; ze zijn elk een onafhankelijke zin . Meestal betekent dat twee hoofdzinnen:
:{|
|-
|''Exii '''et''' ad forum ambulavi.''||Ik liep naar buiten '''en''' wandelde naar het forum.
|-
|''Exii. Ad forum ambulavi.''||Ik liep naar buiten. Ik wandelde naar het forum.
|-
|''Quaesivi, '''sed''' non repperi.''||Ik zocht '''maar''' vond (het) niet.
|-
|''Quaesivi. Non repperi.''||Ik zocht. Ik vond (het) niet.
Regel 246 ⟶ 254:
:{|
|-
|''Domum ii '''postquam''' amico discesseram.''||Ik ging naar huis '''nadat''' ik van mijn vriend afscheid had genomen.
|-
|''Discipuli sedulo didicerunt '''quod''' magister inspectavit.''||De leerlingen studeerden ijverig '''omdat''' de leraar toekeek.
|-
|'''''Ubi''' sol oriebatur, exiimus.''||'''Toen''' de zon opkwam, vertrokken we.
|-
|''Eam non audivi, '''quia''' remota fuit.''||Ik hoorde haar niet, '''omdat''' ze ver weg was.
|}
De voegwoorden ''quod'' en ''quia'' geven een reden aan voor iets wat in de hoofdzin gesteld wordt. De bijzinnen worden daarom ''causale bijzinnen'' genoemd.
De voegwoorden ''postquam'' en ''ubi'' geven een tijdsverhouding tussen de hoofdzin en de bijzin aan en de bijzinnen worden daarom ''temporele bijzinnen'' genoemd.
''dum'' (terwijl) leidt ook een temporele bijzin in, maar heeft als bijzonderheid dat het werkwoord in de bijzin in de ''praesens'' staat, ook als de actie in het verleden plaatsvindt:
:{|
|-
|''Dum servi '''laborant''', dominus dormiebat.''|| = Terwijl de slaven '''werkten''', sliep de meester.
|}
Regel 571 ⟶ 595:
;Parataxis: nevenschikking.
;Locativus: een niet meer gebruikte naamval die nog in vaste uitdrukkingen en een bepaalde groep woorden uit de Consonant-declinatie voorkomt.
;Temporele bijzin: een bijzin die door een voegwoord dat een tijdsverhouding uitdrukt met de hoofdzin verbonden is.
;Causale bijzin: een bijzin die door een voegwoord dat een reden of oorzaak uitdrukt met de hoofdzin verbonden is.
===Woordenlijst===
{|style="padding:5px;"
|-
|''apparere, apparui, -'' (E)||verschijnen, tevoorschijn komen
|-
|''cornu, -us'' (n)||hoorn
Regel 585 ⟶ 613:
|-
|''domus, -us'' (f)||huis
|-
|''dormire, dormivi, dormitum'' (I)||slapen
|-
|''dum''||terwijl
|-
|''exire, exii, exitum'' (I)||vertrekken (wordt verbogen als ''ire'')
|-
|''ferre, tuli, latum'' (C)||dragen
|-
|''manus, -us'' (f)||hand
|-
|''occidere, occidi, occasum'' (C)||ondergaan (van hemellichaam)
|-
|''postquam''||nadat
|-
|''pugnator, pugnatoris'' (m)||vechter
|-
|''quearere, quaesivi, quaesitum'' (C)||zoeken
|-
|''quia''||omdat
|-
|''quod''|| omdat
|-
|''remotus, -a, -um''||ver (weg)
|-
|''reperire, repperi, repertum'', (I)||vinden
Regel 599 ⟶ 643:
|-
|''sinister, -tra, -trum''||links
|-
|''sol, solis'' (m)||zon; ''sol oriebatur'' = de zon kwam op.
|-
|''stringere, strinxi, strictum'' (C)||trekken (van zwaard)
|-
|''vespertilio, vespertilionis'' (f)||vleermuis
|}
===Oefeningen===
* Verander de volgende imperfectum vormen in de overeenkomstige plusquamperfectum vormen
:Voorbeeld: ''reperiebam → reppereram''
# quaerebamus
# plaudebatis
# ululabam
# ibant
# ducebas
# feriebatis
# pugnabat
# erat
# ferebamus
# circumsedebant
[[categorie:Latijn|Les 8]]
| |||