Wikibooks:Wachtruimte/Roemeens: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k titel 'Wikibooks/Wachtruimte:Roemeens' gewijzigd in 'Wikibooks:Wachtruimte/Roemeens' |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
= Roemeens =
Eerst de algemene informatie.
{{wp|nl|Roemenië}} - '''România''' - is een land dat klaar is om ontdekt te worden. Het heeft net zijn communistische verleden achter zich gelaten en wordt met de minuut rijker. Het land bezit een prachtige natuur die zich uitstrekt over {{wp|nl|Karpaten|beeldschone bergen}} tot {{wp|nl|Donaudelta|de grootste delta}} van Europa. Men kan niet langer beweren dat Roemenië op toeristisch vlak onderontwikkeld is; zowel 's zomers als 's winters trekken toeristen naar het Bucegi-gebergte en de Zwarte Zeekust - ''litoral''. Vooral {{wp|nl|Mamaia}} aan de kust is een toeristische trekpleister geworden.
== Les 1: Uitspraak ==
We gaan beginnen! Natuurlijk beginnen we eerst met de uitspraak van een aantal letters.
In het Roemeense alfabet zitten een paar bijzondere letters, namelijk de '''Ă, Â, Î, Ş, Ţ'''.
*de '''ă''' spreek je uit als de ''e'' in spel''e''n
*de '''â'''<ref>[http://en.wikibooks.org/wiki/Romanian/Pronunciation_and_alphabet]. Kijk onder 'vowels' en klik op de link bij "â" voor een voorbeeld.</ref> heb je ook in Slavische talen, zoals in het Pools. Deze letter is lastig uit te spreken. Het is een soort van ''UH'', maar dan diep in je keel. Het is hetzelfde als de '''î''', alleen bevindt de â zich altijd middenin een woord en de î vooraan een woord.
*de '''ş''' spreek je uit als ''sj'' van ''sjaal''
*'''ţ''', is de ''ts''-klank. Denk maar aan mu''ts''.
Andere opvallende letters.
*'''c''' - als er een ''i'' of ''e'' achter komt wordt het een ''tsj''. Anders is het een ''k'' (vergelijkbaar met het Italiaans). Als je "ke" moet zeggen komt er een 'h' tussen: 'che'.
*'''g''' - hetzelfde als met de c. Met een ''i'' of ''e'' erachter wordt het een ''dzj'', anders een ''gh'' (van ''gh''ost).
*'''j''' - deze is een ''zj'' (van het Franse ''J''ean).
*'''u''' - oe
*'''v''' - w
*'''Klinkers''' worden altijd lang uitgesproken. Bijvoorbeeld is de ''a'' geen ''ah'' of ''aa'' zoals in het Nederlands maar altijd er net tussenin: ''á''.
== Les 2: Pers. voornaamwoorden en belangrijke zinnen ==
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- bgcolor="EFEFEF"
! Nederlands
! Roemeens
! ''Uitspraak''
|-
| align="center" | '''ik''' || eu || ''jé-oe''
|-
| align="center" | '''jij''' || tu || ''toe''
|-
| align="center" | '''hij''' || el || ''jél''
|-
| align="center" | '''zij''' || ea || ''já''
|-
| align="center" | '''wij''' || noi || ''noi''
|-
| align="center" | '''voi''' || eu || ''woi''
|-
| align="center" | '''zij (m)''' || ei || ''jeej''
|-
| align="center" | '''zij (v)''' || ele || ''jéllé''
|}
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- bgcolor="EFEFEF"
! Nederlands
! Roemeens
! ''Uitspraak''
|-
| align="center" | '''wat''' || ce || ''tsjé''
|-
| align="center" | '''wie''' || cine || ''tsjiené''
|-
| align="center" | '''waar''' || unde || ''oendé''
|-
| align="center" | '''waarom''' || de ce || ''dé tsjé''
|-
| align="center" | '''hoe''' || cum || ''koem''
|}
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- bgcolor="EFEFEF"
! Nederlands
! Roemeens
! ''Uitspraak''
|-
| align="center" | '''Ik ben Johan''' || Eu sunt Johan || ''jé-oe soent Johan''
|-
| align="center" | '''Hoe gaat het''' || Ce faci || ''tsjé fatsj''
|-
| align="center" | '''Ik woon in Highboro''' || Eu locuiesc în [[Highboro]] || ''jé-oe lok-oei-jésk uh-n Hihgboro''
|-
| align="center" | '''Ik praat Roemeens''' || Eu vorbesc Română || ''jé-oe worbésk rom-uh-ne''
|-
| align="center" | '''Wat betekent dit?''' || Ce înseamnă asta? || ''tsjé uh-nsámne ástá?''
|-
| align="center" | '''Ik wil een huis kopen''' || Eu vreau să cumpăr o casă || ''jé-oe wrau se koemper ó cásse''
|}
Wél moet/mag je het persoonlijk voornaamwoord weglaten. Dus "eu sunt Johan" wordt "sunt Johan". "eu sunt Johan" betekent meer: ''ík, ík ben Johan''.
== Les 3: Belangrijke werkwoorden en vervoegingen ==
Dit is een beetje ingewikkeld, bij regelmatige werkwoorden. Soms komt er bijvoorbeeld ''-ez'' achter, in andere gevallen ''-esc'' enz.
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- bgcolor="EFEFEF"
! Werkwoord 1: wonen
! Werkwoord 2: werken
! Werkwoord 3: lezen
! Werkwoord 4: vertrekken
! Korte samenvatting
|-
| align="center" | Eu locui'''esc''' || Eu lucr'''ez''' || Eu cit'''esc''' || Eu plec || -
|-
| align="center" | Tu locui'''eşti''' || Tu lucr'''ezi''' || Tu cit'''eşti''' || Tu plec'''i''' || -i
|-
| align="center" | El/Ea locui'''eşte''' || El/Ea lucr'''ează''' || El/Ea cit'''eşte''' || El/Ea pl'''eacă''' || -eşte/eacă
|-
| align="center" | Noi locui'''ăm''' ||Noi lucr'''ăm''' || Noi cit'''ăm''' || Noi plec'''ăm''' || -ăm
|-
| align="center" | Voi locui'''ţi''' || Voi lucr'''aţi''' || Voi cit'''iţi''' || Voi plec'''aţi''' || -ţi
|-
| align="center" | Ei/Ele locui'''esc''' || Ei/Ele lucr'''ează''' || Ei cit'''esc''' || Ei/Ele plec || hetzelfde als bij ''ik'' of ''hij/zij''.
|}
In de volgende tabel staat onderaan ook het voltooid deelwoord. Dit is altijd "(vorm van HEBBEN)" + ..., net zoals in het Nederlands ('''ik heb''' gedaan - am făcut, '''jij hebt''' gedaan - ai făcut). Hieronder hebben we alleen de ik-vorm van 'hebben' gedaan.
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|- bgcolor="EFEFEF"
! Zijn
! Hebben
! Doen/Maken
! Schrijven
! Weten
! Zien
! Zal zijn
! Gaan
|-
| align="center" | Eu '''sunt''' || Eu '''am''' || Eu '''fac''' || Eu '''scriu''' || Eu '''ştiu''' || Eu '''văd''' || eu '''voi fi''' || eu '''merg'''
|-
| align="center" | Tu '''eşti''' || Tu '''ai''' || Tu '''faci''' || Tu '''scrii''' || Tu '''ştii''' || Tu '''vezi''' || Tu '''vei fi''' || Tu '''mergi'''
|-
| align="center" | El/Ea '''este''' || El/Ea '''are''' || El/Ea '''face''' || El/Ea '''scrie''' || El/Ea '''ştie''' || El/Ea '''vede''' || El/Ea '''va fi''' || El/Ea '''merge'''
|-
| align="center" | Noi '''suntem''' || Noi '''avem''' || Noi '''facem''' || Noi '''scriăm''' || Noi '''ştiăm''' || Noi '''vedem''' || Noi '''vom fi''' || Noi '''mergem'''
|-
| align="center" | Voi '''sunteţi''' || Voi '''aveţi''' || Voi '''faceţi''' || Voi '''scriţi''' || Voi '''ştiţi''' || Voi '''vedeţi''' || Voi '''veţi fi''' || Voi '''mergeţi'''
|-
| align="center" | Ei/Ele '''sunt''' || Ei/Ele '''au''' || Ei/Ele '''fac''' || Ei/Ele '''scriu''' || Ei/Ele '''ştiu''' || Ei/Ele '''văd''' || Ei/Ele '''vor fi''' || Ei/Ele '''merg'''
|-
| align="center" | Am '''fost''' || Am '''avut''' || Am '''făcut''' || Am '''scris''' || Am '''ştiut''' || Am '''văzut''' || - || Am '''mers'''
|}
{{Indo-Europees}}
[[Categorie:Taal]]
| |||