Geo-visualisatie/Vervolg Cartografie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nijeholt (overleg | bijdragen)
Commentaar redigeerwerk M.Nijeholt verwerkt.
Nijeholt (overleg | bijdragen)
k beter icoon voor tips
Regel 49:
</div>
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP:''' Zijn de coördinaten al geprojecteerd (de X- en Y-coördinaten zijn dan in (kilo)meters gegeven, en niet in breedte- en lengtegraden), dan hoef je in je GIS je weinig zorgen te maken over de te kiezen projectie; je kan je gegevens 'ongeprojecteerd' laten. Echter, wil je je gegevens gaan combineren met meer data, dan zou je problemen kunnen krijgen. Stel daarom toch de juiste kaartprojectie (in Nederland is dat het RD-stelsel, zie [[Geo-visualisatie/Vervolg_Cartografie#Geprojecteerde_co.C3.B6rdinatensystemen_en_het_RD-stelsel|later deze module]]) in. Zijn de coördinaten echter geografisch (ongeprojecteerd), dan is het in theorie mogelijk om dit ongeprojecteerd te laten. Je hebt dan echter toch onbewust gekozen voor een zogenaamde equidistante cilinderprojectie. Dat komt omdat dan de lengte- en breedtegraden van de bol lineair worden uitgezet op een x- en y-as. Gebieden op hoge breedtegraden zijn sterk in breedte uitgerekt en kennen dus een andere (kleinere) schaal dan gebieden op de evenaar. De oppervlakten zijn dus op hoge breedtegraden overdreven. Het is maar de vraag of je dit wel wilt... Conclusie: stel altijd een projectie in!</div>
 
NB: Sinds de introductie van Google Earth is het bij iedereen ook bekend dat kaarten - zowel 2D als 3D ook op zogenaamde '''globes''' kunnen worden gerepresenteerd. Een globe (of '''virtual globe''') is een bol waarop 2D en 3D kaarten - maar ook hemellichamen - kunnen worden geprojecteerd. De globe draaien en het standpunt van de kaarlezer wijzigen (van een recht van boven naar een 'scheervlucht' positie) zijn hierbij nieuwe functionaliteiten, vaak gecombineerd met traploos inzoomen dankzij moderne (AJAX-) technieken. Het aanzetten van verschillende kaartlagen is hierbij niet anders dan gewone (GIS) viewers. De meerwaarde in deze globes boven traditionele platte kaarten, is dat er vrijwel geen verstoring van het aardoppervlak is. Bij platte kaarten is er vaak maar één juiste projectiewijze op één specifiek continent of in één specifiek land, waardoor de combinatie van verschillende gegevens uit verschillende landen lastig wordt. Via een globe kan uit elk gebied alle geo-informatie worden toegevoegd, zonder dat met projecties rekening hoeft te worden gehouden. De globe is daarmee een nieuw 'communicatiemedium' (beter: 'projectievlak') geworden.
Regel 72:
 
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP1:''' Middels elk willekeurig spreadsheetprogramma kunnen minuten en seconden worden omgezet naar (decimale) graden. Deel het aantal seconden door 3600, en het aantal minuten door 60, en tel beide uitkomsten op bij het aantal (hele) graden. Een GIS zal dan de coördinaten makkelijk in kunnen lezen. Zo is in het voorbeeld van hierboven (Utrecht) de noorderbreedte als volgt om te rekenen: 34/3600 + 7/60 + 52 = 52,126 graden.
</div>
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP2:''' Onder andere middels een GPS-apparaat kunnen deze geografische coördinaten worden ingewonnen. Gebruik je een GPS 'buiten in het veld' dan krijg je 3D-coördinaten (ook de hoogte!) in het coördinatensysteem van de GPS-satellieten, ook wel WGS84 genoemd. Meestal is de nauwkeurigheid zo'n 6 tot 10 meter. Door weersomstandigheden en omgevingssituaties kunnen hier nog eens extra afwijkingen in optreden. Met zogenaamde basisstations is de nauwkeurigheid wel verder op te voeren tot zo'n 0,10 tot 0,50 meter. Meestal zijn de geografische coördinaten direct al omgezet naar RD-stelsel (zie [[Geo-visualisatie/Vervolg_Cartografie#Geprojecteerde_co.C3.B6rdinatensystemen_en_het_RD-stelsel|later deze module]]). Dat is gunstig voor de toepassing ervan in GIS. Zijn deze coördinaten echter niet omgerekend naar RD-coördinaten, dan zal in de meeste gevallen, voor normaal / eenvoudig (GIS) gebruik, een omrekening voldoende zijn. Deze methode wordt onder andere op http://www.rdnap.nl/ toegelicht. Zowel individuele coördinaten als hele bestanden (met de 'Coördinaten Calculator') kunnen op deze wijze worden omgerekend. Voor niet landmeetkundige (lees: niet zeer nauwkeurige) GIS-omrekeningen is het niet invullen van de hoogte (of: het invullen van 0 meter) geen enkel probleem. Voor landmeetkundige toepassingen is juist een zware omrekeningsmethode naar RD-stelsel nodig, RDNAPTRANS<sup>TM</sup>. Deze methode wordt onder andere op http://www.rdnap.nl/ verder toegelicht.
</div>
 
Regel 178:
 
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP:''' In het hoofdstuk [[Geo-visualisatie/Vervolg_Cartografie#Voorbeelden_kaartprojecties_.28facultatief.29|Voorbeelden kaartprojecties]] is te zien hoe hier een keuze uit gemaakt kan worden en hoe bepaalde tips de keuze makkelijker kunnen maken. Experimenteren in een GIS is daartoe een goed en eenvoudig middel én eigenlijk ook een ''must''. Van de ene naar de andere projectiesoort switchen is een kwestie van één of twee klikken. Kijk ook eens welke projecties gebruikt worden in atlassen. En zet - bij twijfel - eens een grid aan (dat zijn lengte- en breedtegraden). Zie wat er - vooral aan de randen van de kaart - gebeurt met vormen en oppervlakten. Bedenk goed wat het doel is van de kaart. Zijn afstanden van belang, neem dan (maximaal) afstandsgetrouwe projecties. Maak je thematische kaarten, met name waarbij de vlakken kleuren van oplopende grijswaarden) hebben meegekregen, zoals bij bevolkingsdichtheid, neem dan beslist oppervlakte getrouwe projecties.
</div>
 
Regel 224:
 
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP:''' Gebruik de projecties die geschikt zijn voor de héle wereld, niet voor delen (continenten) ervan. Algemener geldt: een projectie die goed is voor een groot gebied, is dat niet voor een kleiner deel ervan, zeker niet wanneer dat deel aan de rand ligt van het grote gebied. Zo kent elke staat uit de VS zijn eigen 'perfecte' projectiestelsel, waarbij de verstoringen in oppervlak, vormen en richtingen minimaal zijn. Maak gebruik van voorgedefinieerde stelsels wanneer jouw GIS daar over beschikt. Andersom geldt hetzelfde. Zo is het RD-stelsel ([[Geo-visualisatie/Vervolg_Cartografie#Geprojecteerde_co.C3.B6rdinatensystemen_en_het_RD-stelsel|zie pargraafparagraaf hierna]]) niet geschikt voor Europa of de hele wereld.
</div>
 
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP''': Maak je zelf een nieuw bestand, definieer dit altijd in een projectie(stelsel). Op deze wijze kan het bestand ook door anderen - die met andere projecties werken - gebruikt worden. Ook wordt voorkomen dat na het wijzigen van een je projectiekeuze, plotseling al je data op verkeerde plekken getekend lijken te zijn. Dat komt omdat die coörindaten van die data ongeprojecteerd zijn opgeslagen. Bij het digitaliseren ('zelf tekenen' / aanmaken) van data worden - als je géén projectie(stelsel) hebt opgegeven, 'schermcoördinaten' bewaard. Deze zijn door je GIS-pakket niet om te rekenen naar geografische coördinatenstelsels en andere projectiestelsels. Zie je verschoven / verdraaide bestanden? Dan is het te laat. Dan kan je waarschijnlijk slechts nog in het eerste projectiestelsel waar je mee werkte ten tijde van het digitaliseren, verder. In één van de paragrafen hieronder zal een dergelijk voorbeeld naar voren komen. Deze tip kan je dus vele uren werk (en ergernis) schelen.
</div>
 
Regel 253:
 
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:NoteCrystal Clear app ktip.svgpng|20px]] '''TIP''': Zonder projecties of met de verkeerde projecties zijn (afstands en oppervlakte) metingen op de kaart onbetrouwbaar. Bij verschillende projecties zullen geautomatiseerde afstandsberekeningen in een GIS ook tot verschillende uitkomsten leiden. Buffertechnieken en afstandsberekeningen als welke objecten (klanten of steden) liggen binnen een bepaalde afstand van één locatie (een winkel of vliegveld) leveren verschillende uitkomsten. Hoewel het vaak maar om enkele procenten verschil gaat, dient hier rekening mee te worden gehouden. Kies sowieso afstandsgetrouwe projecties, neem zekerheidsmarges in acht en controleer berekeningen op met name hogere breedtegraden. Zie ook de paragraaf 'GIS-berekeningen met afstanden en projecties'.
</div>
 
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.