Geo-visualisatie/Deel B: Geo-visualisatie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nieuwe paragraaf over geaggregeerde data |
spelfouten/redactionele kleinigheden |
||
Regel 47:
==Generaliseren==
'''Generaliseren''' is het zinvol vereenvoudigen van de kaartinhoud. Ormeling en Kraak <ref>Kartografie, ontwerp, produktie en gebruik van Kaarten; Ormeling en Kraak, 1987, blz 59.</ref> voegen aan deze definitie iets toe: generaliseren is het zinvol vereenvoudigen van de kaartinhoud ''bij schaalverkleining''. Vaak zal dat laatste inderdaad het geval zijn, maar dat hoeft niet
Generalisatie is in deel A (bij [[Geo-visualisatie/Inleiding_GIS#Eigenschappen_van_geo-informatie|'Eigenschappen van geo-informatie']]) al beperkt aan de orde geweest. Toen werd generalisatie echter geïntroduceerd om op de hoogte te zijn van eventueel nadelige eigenschappen van geo-informatie. Het lijkt er ook soms meer op dat het alleen voor cartografen is bedoeld die streven naar perfecte topografische kaarten. We kunnen generalisatie echter ook zelf heel goed gebruiken wanneer we kaarten gaan maken voor een specifiek doel. Denk aan routebeschrijvingskaarten, het uitleggen waar een nieuw wijkgebouw zal worden gepland, een kaart met omrijroute, of de locatie van een bepaald fenomeen waar ook een beperkt aantal wegen op moeten komen. Generalisatie kost vaak veel tijd en moeite. Maar soms is ook met een kleine ingreep aan de ligging van een punt, lijn of vlak, de kaart een stuk beter leesbaar en bruikbaar. Bijvoorbeeld door de locatie van een stad te veranderen. Zo komt de loop van een aangrenzende rivier beter uit. Of het staafdiagram bij die stad overlapt niet meer met de staafdiagram van een ander.
Regel 53:
Essentieel uitgangspunt bij elke vorm van generaliseren is dat de wijziging aan de geo-informatie / kaartinhoud plaatsvindt, omdat de objecten (punten, lijnen en vlakken) op het eindresultaat - de kaart - nog duidelijk zichtbaar moeten zijn én iets toevoegen aan het doel van de kaart. Dat betekent zelfs dat we zonder problemen van één soort geo-informatie - bijvoorbeeld een wegen bestand - slechts één object - bijvoorbeeld één weg - kunnen laten zien. Bijvoorbeeld op een kaart van het aantal wildbewegingen in de buurt van een snelweg. Het is best mogelijk om dan alléén die snelweg, en niet de overige wegen er in op te nemen. Zeker als het doel is om te kijken waar dat wildviaduct over die snelweg moet worden aangelegd.
Denk dus niet dat generaliseren per definitie een zonde is. Integendeel. Generaliseren maakt (te) gedetailleerde kaarten geschikt voor kleinschaligere toepassingen. En denk ook niet dat generaliseren alleen iets is voor [[Geo-visualisatie/Inleiding_Cartografie#Topografische_en_thematische_kaarten|topografische (en referentie) kaarten]]. Juist voor [[Geo-visualisatie/Inleiding_Cartografie#Thematische_kaarten|thematische kaarten]] is het handig wanneer er niet te veel details op een kaart staan. Op een kaart om de weg te kunnen vinden naar dat ene afgelegen restaurant mogen niet alle details in beeld komen; de kaartlezer moet 's avonds bij het minieme lampje boven de
Generalisatie is per definitie iets subjectiefs. Want hoe ver ga je met het vereenvoudigen of zelfs weglaten van wat in een onderliggende kaart als werkelijkheid is gekarteerd?
Regel 65:
Grafische én conceptuele generalisatie grijpen beide in op de visuele gedetailleerdheid van objecten op een kaart. Conceptuele generalisatie grijpt daarbij ook nog eens in op de soort informatie die wel of niet ontsloten worden. Bij conceptuele generalisatie worden de objecten plotseling heel anders (of niet) gesymboliseerd, terwijl bij grafische generalisatie 'slechts' de locatie anders (of niet) wordt getoond.
Wanneer er sprake is geweest van generalisatie, is de
<div style="background:#FFEFD5;">
Regel 71:
</div>
[[Afbeelding:Generalisatie grafisch en conceptueel.PNG|thumb|right|440px|Voorbeelden van grafische en conceptuele
*Grafische generalisatie:
Regel 79:
:*'''verplaatsing''': is nodig bij vergroting van andere (belangrijkere) objecten, omdat ze visueel anders over of onder deze objecten komen te liggen.
:*'''selectie''': objecten die klein zijn en minder relevant worden weggelaten, omdat ze anders niet goed of slecht zichtbaar zijn.
:*'''vloeiend maken''': lijn- of vlakobjecten worden vloeiend gemaakt (vereffend) of geheel anders getoond, omdat de punten die bekend en zichtbaar zijn, naar verwachting niet nauwkeurig genoeg zijn. Een gemeentegrens of snelweg kan terecht erg recht zijn. Maar een meanderende rivier of een slingerende bergweg moet misschien bochtig (smooth) gemaakt worden. Dit is misschien een bijzonder soort generalisatie, omdat schijnbaar meer nauwkeurigheid wordt
*Conceptuele generalisatie:
Regel 85:
:*'''samenvoeging''': bij (gedetailleerde) thematische kaarten die gebruikt worden op een grotere schaal, zullen bepaalde klassen moeten worden samengevoegd. Dat kan zonder dat de waarheid geweld wordt aan gedaan door deze klassen anders (en met verstand van die thematische kaart én het doel van de te maken kaart) te classificeren.
:*'''overdrijving''' (en het tegenovergestelde:) '''verwaarlozing''': objecten worden groter, langer of breder voorgesteld dan dat ze zijn. Hiermee vallen gebouwen die er toe doen (zoals postkantoor op een standplattegrond) beter op. Verwaarlozing is het tegenovergestelde; gebouwen of straten worden kleiner voorgesteld dan ze zijn.
:*'''selectie''': zie bij grafische generalisatie. In dit geval wordt geselecteerd niet op grootte of ligging, maar op de
Bovenstaande generalisaties kunnen - op die van vereenvoudiging na - niet of nauwelijks geautomatiseerd plaatsvinden. Generaliseren zal daarom vaak handmatig moeten worden uitgevoerd. Dat komt omdat generaliseren een subjectief en op een bepaald doel
<div style="background:#FFDAB9;">
Regel 102:
<div style="background:#FFEFD5;">
[[Afbeelding:Crystal Clear app ktip.png|20px]] '''TIP4:''' Sommige GIS-pakketten kunnen (gevisualiseerde objecten van de) geo-informatie omzetten (kopiëren) naar grafische elementen. Je kan dan binnen je GIS deze grafische elementen vervolgens wijzigen. Er is dan geen enkel probleem wanneer je handmatig - voor die ene specifieke kaartproductie - sommige
</div>
Regel 117:
[[Afbeelding:Joinen.PNG|thumb|center|700px|Door het '''joinen''' van een tabel aan een GIS-bestand, is deze tabel als kaart weer te geven. Merk op dat het eindresultaat (de kaart met de proportionele, rode symbolen), een heel ander, en waarschijnlijk beter en eenvoudiger beeld geeft dan de oorspronkelijke opsomming van getallen in de tabel.]]
Stel we willen deze gegevens in kaart brengen. Bijvoorbeeld omdat we inzicht willen krijgen in hoe het aantal mensen zonder EU-nationaliteit verspreid is in Overijssel. We besluiten om ons te concentreren op alleen de grote steden. In de nieuwe gegevenstabel wordt het aantal mensen zonder EU-nationaliteit per plaatsnaam beschreven (en niet bijvoorbeeld per gemeente, COROP-gebied, provincie). Daarom gaan we op zoek naar een GIS-bestand dat de locatie van diezelfde plaatsnamen beschrijft. In de figuur zien we in de bovenste helft de uitgangssituatie. We hebben enerzijds (links in beeld) een GIS-bestand dat van de plaatsnaam de
Na de join hebben we een situatie waarin we van elke locatie niet meer alleen de plaatsnaam hebben, maar óók het aantal mensen zonder EU-nationaliteit. En dat hadden gelijktijdig overigens veel meer of andere gegevens kunnen zijn, in veel meer kolommen. Het leuke is nu dat we op deze wijze gegevens van welke bron dan ook, zelfs als die niet 'GIS-waardig' zijn, toch in kaart kunnen brengen. En er is dus een locatie toegevoegd aan de oorspronkelijke tabel. De informatie is als het ware 'geo-informatie geworden'. Aangezien volgens menig GIS-boek en
Bij het joinen zijn ook een aantal '''beperkingen of waarschuwingen''' te noemen.
Regel 144:
Laten we eerst eens wat simpele voorbeelden bekijken en bespreken. Daardoor zien we wat er allemaal kan, maar ook wat niet goed is en wat beter is. Het is telkens op basis van dezelfde gegevens uit de vorige paragraaf.
:NB1: Onderstaande kaartjes zijn gebaseerd op steeds dezelfde gegevens. De getoonde kaartenreeks lijkt op zomaar wat
:NB2: Er is bewust voor een mogelijk politiek gevoelig thema gekozen; hierdoor zie je sneller wat je fout of goed doet bij het visualiseren. Een 'foute' kaart zal snel genoeg opvallen...
| |||