Geo-visualisatie/Inleiding: verschil tussen versies

Over het eerste aspect kan ik duidelijk zijn. Cartografie is namelijk inderdaad géén te onderschatten wetenschap. Wanneer je niet beseft dat je met communicatie bezig bent, waarbij de 'ontvanger' van de boodschap andere kennis en [[Image:Aantal treffers GIS op internet zonder extra info.PNG|right|thumb|480px|Het aantal treffers 'GIS' volgens Google, weergegeven voor generieke (links) en Europese (rechts) topleveldomeinnamen. De tekstgrootte van elke domeinnaam is evenredig met het aantal treffers. Via .com domeinen zijn er maar liefst 1,34 miljoen webpagina's die over GIS spreken, via .nl domeinen zijn het er 150.000.]]ideeën heeft alsdan de kaartenmaker (zender), dan kan de kaart, of beter gezegd het bedoelde effect bij de die ontvanger, flink tegenvallen. Sinds de jaren '701970 is het visuele aspect van hoe kaarten er uit moeten zien, goed onderzocht en goed beschreven. Er zijn sindsdien dan ook goede cartografische, wetenschappelijke werken voor HBO-ers en WO-ers beschikbaar. Maar die zijn vaak erg dik. Of GIS-specialisten krijgen er van hun baas of door eigen vermeende drukte op het werk geen aandacht voor. Of ze worden overstelpt met zinnige en onzinnige informatie van de naar schatting 10 miljoenen sites over GIS (zie ook de afbeelding rechts). Met dit handboek is er nu een goede samenvatting van cartografische principes. Als naslagwerk, als serie tips en als oefenmateriaal.

''De auteur heeft aardig wat moeite gedaan, en zal dat blijven doen, om wetenschappelijk juiste, leesbare en praktischpraktische teksten te schrijven, voorzien van juiste en relevante plaatjes. Ook zijn die plaatjes met de grootst mogelijke zorg gemaakt, houdendeen vallen ze - bij plaatsing - aanonder de dubbellicentie [[Wikibooks:GNU Vrije Documentatie Licentie|GFDL]]/[[Wikibooks:CC-BY-SA|CC-BY-SA]]. DatDit betekent dat - voorzover die figuren niet al onder deze licentie stonden en voorzover deze licenties niet door de auteur zijn gemaakt - de rechthebbende / auteur gevraagd is om die afbeelding te mogen plaatsen onder de dubbellicentie. Zijn er van uw kant opmerkingen, verbeteringen of suggesties voor aanvullingen, dan houdt hijde auteur zich aanbevolen.''.

* zelf met een GIS goede kaarten te kunnen maken - aannemendeaangenomen dat hij over een GIS en de bijbehorende 'knoppenkennis' beschikt. Oftewel, zelf te kunnen beslissen welke geografische principes en karteermethodes in bepaalde situaties gekozen dienen te worden.

Via veel praktijk voorbeeldenpraktijkvoorbeelden en - in Deel A - theorie zal dit langzaam worden opgebouwd.

Geo-visualisatie is een mooi woord voor het visualiseren van gegevens met een ruimtelijke (=''geo''grafische) component. Zeg maar, 'kaartjes maken'. Het maken van kaarten - zo zal blijken - is er niet alleen om het kaarten maken zelf, maar is er ook om iteratief bepaalde (ruimtelijke) theorieën te toetsen. Was voorheen (zeg tot 1990) het kaarten maken het domein van cartografen, van aparte kaartenmakersbedrijven en van GIS-specialisten in ver weg gestopte GIS-afdelingen, met de komst van goede GIS-programma's - al of niet via internet - is het tegenwoordig mogelijk dat elke beleidsmaker of onderzoeker dit ''zelf'' zou moeten kunnen. 'Zou moeten kunnen', omdat dit niet altijd het geval is. Er dient wel even een GIS op zijn PC aanwezig te zijn. Hij dient digitaal (geografische) kaartmateriaal te hebben. Een collega heeft hem warm gemaakt, en hij gaat op een goede cursus GIS. Binnen no-time rollen er de mooist gekleurde kaarten uit zijn PC. Maar of het goede kaarten zijn is de vraag, want:

* Dit handboek is dynamisch, immers,; het staat immers op een open, wijzigbarewijzigbaar platform dat [http://nl.wikibooks.org Wikibooks] heet. DatDit betekent dat delen uit de tekst wellicht een maand later net iets verbeterd kunnen zijn. De auteur zal maximaalzo mogelijkveel mogelijk dit open principe willen handhaven, maar gelijktijdig proberen te zorgen dat het een compleet handboek blijft met een consequente schrijfstijl, structuur, inhoud en scope zoals die van origine bedoeld is.

* Beleidsmakers /, onderzoekers en soms zelfs kaartenmakers van bepaalde media hebben helaas niet altijd een cartografische bagage meegekregen bij hun opleiding. Ofof ze hebben slechts via een cursus geroken aan een GIS. EenmaalWanneer ze eenmaal aan de slag zijn met zo'n GIS worden de mooiste voorbeelden tevoorschijn getoverd. Aan de vele kaarten die sommige bedrijven (intern) en kranten (voor al hun lezers) maken, is te zien dat dit steeds vaker gebeurt. Maar het gaat daarmee - dus - ook steeds vaker fout. Enige theoretische kennis en praktische aanwijzingen zijn echt nodig. Een zware cartografische opleiding of boek is overdreven, de belangrijkste tips en valkuilen worden in dit handboek al genoemd.

Sinds 2005 is in de literatuur - denk aan [http://www.geo-info.nl/Site/ Geo-Info], [http://www.gismagazine.nl/asp/default.asp?t=start&id=1031&var=795 GIS-Magazine] en [http://www.geomatrix.net/vimatrix/main.php VI-matrix] - regelmatig aandacht voor het tekort aan GIS-kennis op de arbeidsmarkt. Dit geldt voor zowel MBO, HBO als WO-niveau. Landmeetkunde klinkt niet sexy, de TU-delft biedt dit niet meer aan als hoofdstudierichting en HBO's en universiteiten werken samen om GIS en geo-informatie dan toch zoveel mogelijk nog samen aan te kunnen bieden., Zowelzowel aan studenten als aan onderzoekers (zie ook [[Geo-visualisatie/Overige_informatie#Opleidingen|Opleidingen]]). Het zijn echter vaak 'slechts' hulpvakken. Aan de kant van MBO (GIS@MBO) en het middelbaar onderwijs (EduGIS) wordt gepoogd hier weer een positieve verandering in te brengen. Het inzicht - althans in de GIS-wereld zelf - is er wel dat dit vak als tool breed onder de aandacht gebracht zou moeten worden; het is een hulpmiddel dat niet alleen voor aardrijkskundigen en cartografen is weggelegd. Het ondersteunt elke denkbare discipline,. Denk denkhierbij aan economie, biologie en geschiedenis.

Dit handboek, al of niet langzaam groeiend, kan een bijdrage leveren aan het tekort aan kennis en kunde op dit gebied. Het kan dienen als inspiratiebron, als praktisch hulpmiddel en als opleidingsmateriaal.

Leerlingen op middelbare scholen blijken drie maal zo snel (Edu)GIS-opdrachten te voltooien als hun docenten<ref>''GIS-magazine'' nummer 8, dec. 2007, blz. 9.</ref>. Er lijkt een IT-achterstand te zijn. Ook is er soms angst onder de docenten om voorbij gestreeft te worden door jonge (MBO-) leerlingen, bij lessen met GIS-programma's<ref>''GIS-magazine'' nummer 8, dec. 2007, blz. 12.</ref>. Gewapend met de ruimtelijke kennis en GIS-achtergronden zoals bijvoorbeeld uit dit handboek, kan een (aardrijkskunde) docent dit hiaat wellicht wegwerken.

Dit handboek wil voorbeelden tonen en termen noemen, die niet slechts voor een bepaald GIS-pakket enof GIS-leverancier onafhankelijkegelden, voorbeeldenmaar tonenvoor en termenalle noemenGIS-toepassingen. De voorbeelden zijn daarom divers, en komen niet uit één branche.

De inhoud van dit handboek is vrijgegeven onder de dubbellicentie [[Wikibooks:GNU Vrije Documentatie Licentie|GFDL]]/[[Wikibooks:CC-BY-SA|CC-BY-SA]]. Dit houdt ondermeer in dat (gedeeltelijke) hergebruik of druk van dit handboek mogelijk is onder een aantal voorwaarden, waaronder het noemen van de bron, de auteur(s) en de licentievoorwaarden. Wijzigingen en verbeteringen mogen worden toegepast,. echter,Ze dienen echter (daarna of gelijktijdig) dan óók onder dezelfde licentie weer te worden vrijgegeven, dus binnen dit handboek. Meer informatie staat onder [[Wikibooks:Dubbellicentie|Dubbellicentie]].

Ook de geo-informatie die via de kaarten getoond wordt is vrij verkrijgbaar, of er is toestemming voor gevraagd. Dit staat dan bij de bron van die afbeelding zelf genoemd. Veel kaarten zijn specifiek voor dit handboek gemaakt zijn. De auteur staat niet altijd in voor de juistheid van het getoonde kaartje; die dient namelijk alleen als illustratie. Hoewel de kaarten met de grootste zorg zijn gemaakt - en dus vaak juist - is deze data soms verouderd. Of soms zelfs opzettelijk aangepast om iets aan te tonen. Sommige kaarten zijn opzettelijk (cartografisch) verkeerd of zijn bewust op een bepaalde ''vreemde'' wijze gemaakt. Soms staat dat dan bij het figuur, soms ook in de begeleidende tekst. Gelieve de illustraties daarom niet, of anders met de grootst mogelijke voorzichtigheid te gebruiken voor andere doelen. Naast de tekst zijn ook de illustraties binnen dit handboek vrijgegeven onder de dubbellicentie [[Wikibooks:GNU Vrije Documentatie Licentie|GFDL]]/[[Wikibooks:CC-BY-SA|CC-BY-SA]]. De meeste kaarten, foto's en overige illustraties zijn door de auteur gemaakt (zo'n 60%). Daar waar dat niet het geval is, is de bron in de meeste gevallen Wikipedia, en zijn deze met behoud van de daar geldende licentie en het noemen van de auteur zonder wijziging van die afbeelding over genomenovergenomen. Vragen, opmerkingen of tekortkomingen aan de illustraties, de genoemde licentie of auteurs zijn welkom op [[Overleg gebruiker:Nijeholt|vragen en opmerkingen]]. Dergelijke twijfels of (vermeende) tekortkomingen zullen met spoed behandeld worden.

Elke vorm van feedback vanuit gebruikers wordt op prijs gesteld. Dit om de kwaliteit te verbeteren. Wat zijn de ervaringen, hoe wordt het handboek gebruikt, wat zijn de sterke delen, wat zijn de minder sterke delen? Wat ontbreekt? Ook ideeën kunnen hier worden achtergelaten. Is er bijvoorbeeld behoefte bij gebruikers voor een overlegplatform?