Latijn/Morfologie bijvoeglijke naamwoorden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pkniest (overleg | bijdragen)
→‎Vorming van de superlativus: Vraagtekentje vervangen door HTML entity pijltje naar rechts
Pkniest (overleg | bijdragen)
Toevoeging inleidend stukje; layout
Regel 1:
== Verbuiging van de adiectiva ==
De verbuiging richt zich naar het substantivum waar het adiectivum bijhoort, d.w.z. het neemt vormen aan die horen bij de naamval, het geslacht en het getal van het substantivum.
 
Wat de vormen betreft wordt het adiectivum in twee hoofdgroepen onderscheiden:
#Adiectiva van de eerste groep
#Adiectiva van de tweede groep
 
 
===Adiectiva van de eerste groep===
De adiectiva van de eerste groep bestaan uit woorden uit de eerste (A-stammen) en de tweede (O-stammen) declinatie. De verbuiging richt zich naar het substantivum waar het adiectivum bijhoort, d.w.z. het neemt vormen aan die horen bij de naamval, het geslacht en het getal van het substantivum.
 
:{|
Regel 24 ⟶ 32:
 
:''pulcher'', ''pulchra'', ''pulchrum'' (mooi) verliest de ''e''.
 
:''liber'', ''libera'', ''liberum'' (vrij) behoudt de ''e''.
 
Regel 82 ⟶ 89:
|''vinum, -i'' (n) || wijn
|}
 
 
===Adiectiva van de tweede groep===
De adiectiva van de tweede groep bestaan uit woorden uit de derde declinatie. Het zijn voornamelijk I-stammen aangevuld met enkele consonant-stammen. De verbuiging richt zich naar het substantivum waar het adiectivum bijhoort, d.w.z. het neemt vormen aan die horen bij de naamval, het geslacht en het getal van het substantivum.
 
De adiectiva van de tweede groep worden verder verdeeld in drie subgroepen:
Regel 90 ⟶ 98:
#adiectiva met uitgangen voor mannelijk/vrouwelijk enerzijds en onzijdig anderzijds
#adiectiva met gelijke uitgangen voor mannelijk, vrouwelijk en onzijdig
 
 
====Adiectiva met uitgangen voor mannelijk, vrouwelijk en onzijdig====
Regel 131 ⟶ 140:
|'''abl.'''||forti||fortibus||forti||fortibus
|}
 
 
====Adiectiva met uitgangen voor mannelijk/vrouwelijk/onzijdig====
Regel 151 ⟶ 161:
|'''abl.'''||prudenti||prudentibus||prudenti||prudentibus
|}
 
 
==Trappen van vergelijking==
Regel 160 ⟶ 171:
 
Ook de comparativus en superlativus richten zich in het Latijn naar het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.
 
 
===Vorming van de comparativus===
Regel 201 ⟶ 213:
|'''abl.'''||clariore||clarioribus||clariore||clarioribus
|}
 
 
===Vorming van de superlativus===
Regel 206 ⟶ 219:
 
:''clarus'' → ''clarissimus'', ''clarissima'', ''clarissimum''
 
:''fortis'' → ''fortissimus'', ''fortissima'', ''fortissimum''
 
Regel 213 ⟶ 225:
 
:''pulcher'' → ''pulcherrimus'', ''pulcherrima'', ''pulcherrimum''
 
:''celer'' → ''celerrimus'', ''celerrima'', ''celerrimum'
 
 
Een zestal adiectiva dat op -'''ilis''' eindigt vormt de superlativus door -'''limus''' achter de stam te plaatsen:
 
:''facilis'' → ''facillimus'', ''facillima'', ''facillimum''
 
Deze zes zijn ''facilis'' (gemakkelijk), ''dificilis'' (moeillijk), ''similis'' (gelijk), ''disimilis'' (ongelijk), ''humilis'' (laag) en ''gracilis'' (slank).
 
 
Regel 243 ⟶ 247:
|}
 
==Onregelmatige vormen==
 
Een zestal adiectiva dat op -'''ilis''' eindigt vormt de superlativus door -'''limus''' achter de stam te plaatsen:
 
:''facilis'' → ''facillimus'', ''facillima'', ''facillimum''
 
Deze zes zijn
#''facilis'' (gemakkelijk)
#''dificilis'' (moeillijk)
#''similis'' (gelijk)
#''disimilis'' (ongelijk)
#''humilis'' (laag)
#''gracilis'' (slank).
 
 
==Onregelmatige vormen==
De volgende adiectiva hebben onregelmatige trappen van vergelijking:
 
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.