Basis ICT/Geschiedenis van de datacommunicatie/Met oog en oor

Er bestaat nog geen infobox voor dit boek. Klik hier om die aan te maken.

Met oog en oor

Eeuwenlang kon men op afstand alleen direct communiceren met het oog of met het oor. Het oog ziet verder (vele kilometers) maar kan ’s nachts minder zien, het oor precies omgekeerd. Datacommunicatie bestond uit twee (groepen) mensen die op een paar honderd meter van elkaar signalen uitwisselden.

Visueel op korte afstand

Visuele signalen (van oog naar oog) waren gebaren (denk aan een moderne voetbalscheidsrechter) maar meestal vlagsignalen. Met twee vlaggen in verschillende posities kun je een alfabet uitbeelden. Tot voor kort werd dit door alle marines ter wereld toegepast.

Visueel op lange afstand

Voor grotere afstanden werd gebruik gemaakt van een ketting van waarnemers. De eerste keek in de verte uit naar een signaal. Als hij dit zag gaf hij hetzelfde signaal door aan de volgende waarnemer. Met veel waarnemers kun je zo veel kilometers afleggen. Wat het signaal betekende werd onderling afgesproken, een dergelijke afspraak heet tegenwoordig een protocol. Een netwerkprotocol tussen computers is natuurlijk veel ingewikkelder dan met vlaggen.

Twee voorbeelden van visuele signalen voor lange afstanden:

1) In de oudheid maakte men grote vuurstapels op regelmatige afstand. Het eerste vuur werd ontstoken als men de vijand aan zag komen.

2) In de 18e eeuw stonden op regelmatige afstand gebouwtjes zoals op de foto. Op de toren stond een apparaat waarvan de armen in verschillende standen konden worden gezet. Op de toren stond ook een waarnemer. Een signaal van de eerste toren werd door de volgende toren opgepakt en doorgegeven. Op deze wijze werd in één uur een afstand van 100 kilometer afgelegd. Een ketting van dergelijke gebouwtjes heette een optische telegraaf. Deze kettingen stonden o.a. langs de kust van zuid-Engeland en tussen Franse of Duitse steden.

Auditief

Auditieve signalen (van oor tot oor) voor korte afstand waren bijvoorbeeld trompetten. Alle legerbewegingen in een veldslag werden gestuurd door trompetsignalen, maar dit was éénrichtingsverkeer. Voor geluid op lange afstand waren er kanonnen maar die hadden te weinig mogelijkheden voor signalen. Eén of twee keer "boem" was alles.