Decamerone/Personages

De groep van tien Florentijnse jongeren, bekend als de "Brigata," bestaat uit zeven vrouwen en drie mannen, die elk een allegorische rol vervullen: Pampinea, Filomena, Neifile, Filostrato, Fiammetta, Elissa, Dioneo, Lauretta, Emilia en Panfilo. De vrouwen representeren elk een van de vier belangrijkste deugden (Voorzichtigheid, Rechtvaardigheid, Matigheid en Standvastigheid) of een van de drie theologische deugden (Geloof, Hoop en Liefde). De mannen vertegenwoordigen mogelijk de driedeling van de ziel: Rede, Woede en Lust. De auteur schrijft in de inleiding dat hij de ware namen van de leden van de Brigata achterhoudt, omdat hij niet wil dat ze zich in de toekomst zouden schamen over de verhalen die zullen verteld worden in het boek.

Behalve de fictieve vertellers worden ook heel wat personages in het boek vermeld die echt bestaan hebben, zoals Giotto di Bondone, Guido Cavalcanti, Saladin en Koning Willem II van Sicilië. Onderzoekers zijn er zelfs in geslaagd om het bestaan van minder bekende personages, zoals de bedriegers Bruno en Buffalmacco en hun slachtoffer Calandrino aan te tonen. Nog andere fictieve personages zijn gebaseerd op echte mensen, zoals de Madonna van Fiordaliso in verhaal II, 5, die is afgeleid van een Madonna Flora die leefde in de rosse buurt van Napels.

Pampinea

Pampinea is met haar 27 jaar de oudste van de zeven dames. Zij is hun natuurlijke leider. In het Italiaans betekent haar naam "la rigogliosa", wat kan worden vertaald als "de bloeiende." Op haar suggestie trok de groep naar het platteland en op haar initiatief werden de drie mannen uitgenodigd om mee te gaan. In ruil daarvoor, werd zij de "koningin van de eerste dag".

Filomena

Filomena wordt koningin van de tweede dag, gekroond door Pampinea die haar kiest ("want ze is een jonge dame met een uitstekend oordeel"). Omdat er de eerste dag geen thema was opgelegd en de regels slechts losjes werden ingesteld, is het Filomena die de regels voor de verhalen bepaalt en het eerste thema opgeeft. Ze besluit dat de heerser van de dag een overzicht van de activiteiten van die dag zal geven, verleent Dioneo het recht om de laatste verteller te zijn die dag en desnoods het opgelegde thema te negeren, en kiest "Fortuna" als het thema van de tweede dag. Fortuna, of rijkdom, betekent meer bepaald "zij die na het lijden van een reeks van ongelukken worden gebracht tot een staat van onverwacht geluk".

Filomena wordt voorgesteld als "voorzichtiger dan de anderen", wanneer ze haar bezorgdheid uitspreekt over Pampinea's plan om naar het platteland te verhuizen. Ze raadt haar metgezellen aan om mannen mee te nemen om voor bescherming te zorgen en om het risico te vermijden dat vrouwen onder elkaar al snel twistziek worden en de groep uit elkaar zou vallen. Zo gebeurt het dat wanneer de vrouwen drie aantrekkelijke jongemannen zien die toevallig in dezelfde kerk aanwezig zijn hun voorstellen om hen te vergezellen. Als Neifile waarschuwt dat de dames in opspraak kunnen komen wanneer ze in het gezelschap worden gezien van verliefde jongemannen, antwoordt Filomena: "Als ik eerlijk leef en mijn geweten is zuiver, dan mogen de mensen zeggen wat ze willen, God en de Waarheid zullen te mijner verdediging de wapens opnemen".