Huisdierengids - Terrarium/Dieren

Een terrarium is een kunstmatige leefomgeving met een inrichting die is aangepast zodat de erin te houden diersoort zich kan handhaven en zelfs voortplanten. Er zijn vele soorten dieren die in een terrairum gehouden kunnen worden, van centimeters lange insecten tot reptielen van meer dan een meter. De inrichting van het terrarium is voor vrijwel iedere diersoort anders. Sommige dieren kunnen in kleine groepjes worden gehouden, maar sommige zijn zeer solitair en dulden geen soortgenoten, behalve in de paartijd.

In beginsel kan ieder dier in gevangenschap worden gehouden, maar slechts een aantal soorten is vanwege het algemene voorkomen, de geringe lengtes en een relatief eenvoudig na te bootsen levenswijze door een grotere tolerantie voor veranderende omstandigheden. Vrijwel alle zoogdieren zijn bijvoorbeeld niet lang in leven te houden vanwege de complexe levenswijze. Ook grote reptielen, zoals grotere schildpadden en alle krokodilachtigen en varanen, zijn alleen door een dierentuin te huisvesten.

Onderstaand zijn de bekendste diergroepen omschreven waarvan er soorten soms in de handel opduiken. De verzorging van een dier hangt sterk af van de soort.

Insecten

Insecten zijn de bekendste ongewervelden, de soorten die wel eens worden aangeboden zijn wandelende takken, wandelende bladeren, sommige krekels en sprinkhanen, enkele soorten kakkerlakken en sommige kevers. Alle soorten komen uit meer tropische gebieden.

Spinnen

Spinnen zijn een bekende groep dieren die in een terrarium worden gehouden, met name de grotere soorten als veel vogelspinnen. De stofwisseling van spinnen is er echter op gericht zo min mogelijk energie te verbruiken, waardoor veel soorten alleen bewegen als een prooi langskomt, of als ze worden aangevallen en de spin zal bijten. Hierdoor zijn spinnen al snel saai, men dient liefst een meer kortlevende soort te proberen, dan gelijk aan de grotere soorten te beginnen, die vele jaren oud kunnen worden. Een aantal soorten spinnen is giftig, en dient met grote vooorzichtigheid te worden behandeld. Het terrarium van deze soorten dient ontsnappingsbestendig te zijn om ongelukken te voorkomen.

Amfibieën

Er zijn drie groepen amfibieën: kikkers en padden (Anura), salamanders (Urodela) en de wormsalamanders (Gymnophiona of Apoda). Deze laatste groep is niet geschikt voor het terrarium, omdat veel soorten zeldzaam zijn en vrjwel allemaal leven ze ondergronds.

Van de kikkers en padden zijn veel soorten erg populair als terrariumdier, zoals de pijlgifkikkers en boomkikkers. Boomkikkers klimmen graag en hebben een wat hoger terrarrium nodig, pijlgifkikkers leven juist op de bodem in een microhabitat, ze blijven liefst op één plaats, en nemen genoegen met een kleiner terrarium.

Ook een aantal salamanders komt in aanmerking voor het terrarium, enkele bekendere soorten zijn de axolotl (Ambystoma mexicanum) en de Canadese watersalamander (Notophthalmus viridescens)

Reptielen

De reptielen zijn de bekendste groep van terrariumdieren, maar zijn vaak veel moeilijker in leven te houden dan amfibieën en ongewervelden. De bekendste groepen zijn de hagedissen, schildpadden en de slangen.

Hagedissen

Hagedissen leven in uiteenlopende omgevingen, van zeer vochtige gebieden tot kurkdroge woestijnen. Een aantal soorten leeft op de bomen, maar veel soorten klimmen ook. De bodem- of juist boombewonende levenswijze is belangrijk bij de vorm van het terrarium. Hagedissen die klimmen hebben een terrarium nodig dat hoger is dan lang, bodembewonende soorten prefereren een groter bodemoppervlak en kunnen af met een lager terrarium.

Schildpadden

Sommige schildpadden komen nooit uit het water en kunnen beter in een aquarium worden gehouden.

Schildpadden zijn qua levenswijze te verdelen in de typisch landbewonende soorten, de meeste schildpadden echter komen graag in het water en betreden zelden het land. Er zijn zelfs schildpadden die nooit aan land komen en altijd onder water blijven. Deze laatste groep kan daarom beter in een aquarium worden gehouden, alle andere waterbewonende soorten in een paludarium.

Landschildpadden hebben een droog en vlak terrarium nodig, met een drinkbakje of -poel, een schaal waarop het voedsel wordt aangeboden en een plek waar een lamp boven hangt om te zonnen, wat veel soorten graag doen. De meeste landschildpadden eten vegetarisch en leven van groenten en fruit.

Waterschildpadden zijn in de grote meerderheid, maar er is ook een grote variatie in de levenswijze en grootte. Hierdoor valt er over algemene kenmerken van een terrarium voor deze groep weigig te zeggen.

Slangen

Slangen staan bekend om de giftigheid van een aantal soorten, maar giftige slangen worden verder niet besproken. Het in huis halen van een gifslang is alleen verantwoord indien men al ruime ervaring heeft met slangen. Een boek lezen over een soort is geen ervaring, hoeveel men ook over de slang te weten komt.

Net als hagedissen leven slangen in zeer uiteenlopende omgevingen met diverse extremen, zeeslangen bijvoorbeeld verlaten nooit het water en enkele soorten leven volledig ondergronds en leven van mieren. De extremen daargelaten zijn de slangen net als hagedissen te verdelen in boombewonend en bodembewonend. Daar komt nog bij dat een aantal soorten jaagt op de bodem, maar slaapt in een boom. Een voorbeeld zijn veel boas en pythons. Deze soorten hebben een ruim terrarium nodig, maar omdat boas en pythons meer dan twee meter lang worden is alleen al vanwege de lengte een grote behuizing vereist.