Humanature/Oneindigheid
Tegenover zien van wat er is in termen van atman (zelf, ziel, geest, diepere essentie van ik, bewustzijn), staat het ervaren van oneindigheid. Het begrip oneindigheid vinden we zowel in religie en filosofie als in de natuurwetenschappen. Een voorbeeld van deze unieke combinatie zien we terug bij de Franse wis- en natuurkundige Blaise Pascal, die tevens filosoof en theoloog was. Hij wist een natuurwetenschappelijk betekenis te geven aan het begrip oneindigheid.
Schepping
bewerken.jpg)
Naamloos (niet-zijn) is de oorsprong van hemel en aarde.
Daodejing - tekst 1;"Het wezen van de Dao"
Tegenover oneindigheid, wanneer het gaat om tijd en ruimte, staat de schepping als men dit definieert als het creëren van tijd en ruimte. Het meest gangbare wetenschappelijke model hierover kennen we als de Big Bang (Nederlands: oerknal), die uitgaat van één bepaald moment in het verleden waaruit alles zoals we dat nu kennen (tijd en ruimte als dimensies) is ontstaan. Deze theorie is verenigbaar met wat er in de Koran wordt vermeld over de schepping. De verzen "“Wees”, en het is" (Koran 36:81-82) en "de hemelen en de aarde één geheel vormden" (Koran 21:30) zouden kunnen verwijzen naar de oerknal en hoe het daarvoor was (eenheid).
Hetzelfde idee vinden we terug in de scheppingshymne uit de Rigveda, het oudste veda van de vier godsdienstige hindoegeschriften:
- "Er was geen zijn in het begin, noch Niet-zijn. Er was geen lucht, noch een hemel daaraan voorbij. Door wat werd het omvat? Wat hield het verborgen? Waar, en onder wiens hoede? Was er water, bodemloos, onpeilbaar diep?" – kan worden vertaald als dat ruimte als dimensie niet bestond vóór de creatie (oerknal).
- "Er was geen dood toen, noch het doodloze. Van dag en nacht was geen enkel teken. Het Ene ademde ademloos, op niets dan zijn eigen drang. Buiten dat was er niets" – kan worden vertaald als dat tijd als dimensie niet bestond vóór de creatie (oerknal).
Een film die de schepping middels een mix van Afrikaanse fabels en fascinerende beelden op en spirituele wijze beschrijft is Genesis (2004).
Kringloop
bewerken
"Hij schept de waterdruppels op en zeeft de regen door zijn nevels, dan daalt deze uit de wolken neer, daalt neer op alle mensen."; Job 36:27, 28.
Deze beschrijving uit de bijbel lijkt op hetgeen men pas in de negentiende eeuw begreep over de waterkringloop; hoe water in enkele stadia - oppervlaktewater (zoals zeewater verdampt), waarna in de atmosfeer deze damp wolken vormt, waaruit neerslag valt, die zich weer als oppervlaktewater verzamelt – van vorm verandert, maar uiteindelijk de uitgangstoestand weer wordt bereikt. Een oneindige proces (cyclus) net zoals het boeddhisme het universum beschrijft als een continue cyclische beweging van expansie (vanaf de oerknal) en contractie (tot de Big Crunch) – de meest kansrijke theorie over het lot van het universum is echter op dit moment de Big Rip, wat wel ook een oneindigheid impliceert.
Boltzmann-brein
bewerkenDe Boltzmann-brein-paradox is een voorbeeld van hoe oneindigheid leidt tot bijzondere mogelijkheden. De paradox zegt dat er – hoe klein ook – een kans is dat er door kwantumfluctuaties of andere natuurkundige processen toevallig spontaan een brein kan ontstaan waarin alle herinneren zoals wij die kennen, al zijn opgeslagen. De filosofie hierachter is dat we niet zeker zijn van onze herinneringen over de universum; zijn ze gevormd of ineens gecreëerd (zie wederom "“Wees”, en het is") en daarmee een illusie? Omdat hiermee ook de Big Bang zelf een illusie kan zijn, kan het "echte" universum oneindig lang hebben bestaan. Daarmee wordt het bestaan van het Boltzmann-brein zelfs gegarandeerd. Dus zijn er twee mogelijkheden; of tijd is gecreëerd of we ervaren het Boltzmann-brein.