Nederlands/Spelling/Interpunctie/Weglatingsteken

Het weglatingsteken of de apostrof wordt soms wel eens foutief het afkappingsteken genoemd. Maar zoals de naam het al zegt, wordt het gebruikt om iets weg te laten.

Eerste hulp bij Nederlands

Keer terug naar het menu "Eerste hulp" door hier te klikken

Zodra je begrijpt wat er precies wordt weggelaten uit het woord, wordt het gemakkelijker om te begrijpen waar het weglatingsteken geplaatst moet worden.

Hoe schrijf ik het?

Het weglatingsteken heeft de vorm van een komma, maar wordt bovenaan geplaatst (') en buigt onderaan naar links, dus naar de voorkant van de zin.

Waar schrijf ik het?

We plaatsen het weglatingsteken altijd precies daar waar een stuk van het woord weggelaten werd.

het -> 't
des -> 's
mijn -> m'n
zijn -> z'n
dat is -> da's

Zo wordt het bijvoorbeeld.

't is te zeggen (het is te zeggen)

's morgens (des morgens), 's middags (des middags), 's anderendaags (des anderendaags)

z'n zus (zijn zus) en m'n vriend (mijn vriend)

da's (dat is) vreemd

Hoofdletters?

Eigenlijk een erg eenvoudige regel. Alleen is er nog een bijzonderheid. Wanneer zo'n weglatingsteken helemaal vooraan in de zin staat, zal niet het overblijvende stukje van het woord met hoofdletter geschreven worden, maar krijgt het volgende woord de hoofdletter.

Dus:

's Anderendaags ging hij weg.

't Is me gelukt!

M'n handen zijn bevroren.

's Morgens eet hij z'n ei.

Da's nogal groot.

's-Hertogenbosch

Waarom afkappen

Woorden worden afgekapt, omdat ze niet benadrukt willen worden. Bijvoorbeeld:

M'n handen zijn bevroren, maar m'n tenen niet.

Mijn handen zijn bevroren, maar zijn handen niet.

's Morgens eet hij z'n ei, maar niet z'n boterham.

's Morgens eet hij zijn ei, maar het hare laat hij staan.

Bij aanduiding van bezit

In plaats van "de fiets van Piet" kun je ook zeggen: "Piets fiets". Dus door een s achter de naam te plakken. Als de naam al op een s uitgaat, zou er een dubbele s ontstaan. Dat doen we in het Nederlands niet, daarom laten we die extra s weg en schrijven er een apostrof voor in de plaats. Ook bij woorden die niet op een s zelf, maar op de klank s eindigen, doen we dat.

Klaas' fiets

Beatrix' hoed

Als scheidingsteken

De apostrof wordt ook gebruikt als scheidingsteken.

Meervoud

In de meervoudsvorm van woorden die op een van de klinkers a, i (ook: y), o of u eindigen, wordt, om de juiste uitspraak mogelijk te maken, tussen het woord en de meervouds s een apostrof geplaatst.

boerka - boerka's

ski - ski's

baby - baby's

auto - auto's

paraplu - paraplu's

Maar:

bureau - bureaus (gaat uit op Franse klank o)

Verkleining van woorden op y

baby - baby'tje

pony - pony'tje

Maar overigens:

jockey - jockeytje

ski - skietje

oma - omaatje

enz.