Αναφορικές προτάσεις (betrekkelijke bijzinnen) worden in de hoofdzin ingeleid door:
- betrekkelijke voornaamwoorden als: που, όποιος, ο οποίος, όσος
- betrekkelijke bijwoorden als: όπου, που, όπως, πως, όσο, καθώς, σαν, ωσάν
- ontkenning: δε(ν), behalve na να dan μη(ν)
ονοματικές προτάσεις (naamwoordelijke bijzinnen)
bewerken
| όποιος πεινάει καρβέλια ονειρεύεται
|
wie honger heeft, droomt van boerenbroden
|
κατηγορούμενο (naamwoordelijk deel van het gezegde)
bewerken
| στην εποχή μας είσαι ό,τι δηλώσεις
|
in onze tijd ben je wat je zegt (te zijn)
|
| εκείνος που μας κοιτάζει είναι καθηγητής μου
|
hij die naar ons kijkt, is mijn leraar
|
| μην κάνεις ό,τι δεν πρέπει
|
doe niet wat (je) niet hoort (te doen)
|
επιθετικός προσδιορισμός, ομοιόπτωτος (bijvoeglijke bijzin)
bewerken
πέταξαν τα ροδάκινα που σάπισαν
( = εκείνα από το ροδάκινα που σάπισαν)
|
zij gooiden de perziken die verrot waren
|
| ν’ακούς τη γνώμη όποιου σε αγαπά
|
luister naar de mening van degeen van die van je houdt
|
επιρρηματικές προτάσεις (bijwoordelijke bijzinnen)
bewerken
| πηγαίνε όπου σε στείλουν
|
ga waar ze je (ook heen) sturen
|
| να έρθεις όποια ώρα θέλεις
|
kom zo laat je wilt
|
| τακτοποίησέ τα όπως νομίζεις
|
regel het zoals je (goed) dunkt
|
| όσα δίνεις τόσα παίρνεις
|
zoveel als je geeft, zoveel ontvang je
|
| φάε, πιες και πλήρωσε όσο θέλεις
|
eet, drink en betaal wat je wilt
|
| θα δεχτώ μόνο (έτσι) όπως σου είπα ή θα δεχτώ μόνο όπως σου είπα
|
ik zal je geven wat ik je zei
|
εναντίωση ή παραχώρηση (tegenwerping of concessie)
bewerken
| δε θα πάθουμε τίποτε, όσο κι αν το θέλουν
|
er zal ons niets overkomen, ook al willen ze dat
|
| χωρίς αυτά δεν πάμε πουθενά, όπως δεν πάει χωρίς όπλο στον πόλεμο ο στρατιώτης
|
zonder die dingen zullen we nergens heengaan, zoals een soldaat zonder wapens de oorlog niet ingaat
|
| τα άλογα χλιμίντριζαν, σαν να ζητούσαν βοήθεια
|
de paarden hinnikten, alsof ze om hulp vroegen
|
De ονοματικές αναφορικές προτάσεις (naamwoordelijke betrekkelijke bijzinnen) hebben vaak ook een bijwoordelijke betekenis
bewerken
| αγαπούμε τα καλά βιβλία, που μας προσφέρουν τόσες συγκινήσεις ( = επειδή ...)
|
we houden van goede boeken, die ons zoveel spanning bezorgen
|
| χρειζόμαστε κάποιον που να μας μεταφράσει το κείμενο ( = για να)
|
jullie hebben iemand nodig die voor jullie de tekst vertaalt
|
- Eventueel kan zelfs het που achterwege blijven:
δεν έχω κι εγώ έναν άνθρωπο, να λέω τον πόνο μου
( = που να του = για να του)
|
ik heb ook niemand om mijn leed tegen te zeggen
|
| φκιάνει μια πίτα, που να τρως και να γλείφεις τα δάχτυλά σου ( = ώστε)
|
hij maakt een pita …! om je vingers bij op te eten!
|
| όποιος πεινάει καρβέλια ονειρεύεται ( = αν)
|
wie honger heeft, droomt van boerenbroden
|
εναντίωση ή παραχώρηση (tegenwerping of concessie)
bewerken
ό,τι κι αν του πεις, δε θα το ακούσει
( = και να του πεις οτιδήποτε, ...)
|
wat je hem ook zegt, hij luistert er (toch) niet naar
|
- Soms blijft het werkwoord achterwege:
είπε σ’εμάς ό,τι και στους άλλους
( = ό,τι είπε και ...)
|
hij zei ons, wat hij ook de anderen zei
|
θα νικήσουμε όπως και τότε
( = όπως νικήσαμε και τότε)
|
wij zullen overwinnen, net als toen
|
- Soms wordt ook het voegwoord και gebruikt
μια φορά ήταν ένας βασιλιάς και δεν είχε παιδιά
( = ο οποίος δεν έχει ...)
|
er was eens een koning die geen kinderen had
|
- Bijvoeglijke bijzinnen kunnen uitbreidend of beperkend zijn
- 1. προσθετικές (uitbreidende bijvoeglijke bijzin)
| μίλησε για την πατρίδα του, που μας ήταν άγνωστη
|
hij sprak over zijn vaderland, dat mij onbekend was
|
- De uitbreidende bijvoeglijke bijzin wordt voorafgegaan door een komma.
- 2. αναγκαίοι προσδιορισμοί (beperkende bijvoeglijke bijzin)
| η δύση που είδαμε χτες θα μας μείνει αξέχαση
|
de zonsondergang die we gisteren zagen, zal ons altijd bij blijven
|
- Plaatsing van de komma kan daarom de betekenis beïnvloeden:
πέταξαν τα ροδάκινα, που είχαν σαπίσει
( = είχαν σαπίσει όλα τα ροδάκινα)
|
zij gooiden de perziken, die verrot waren
|
πέταξαν τα ροδάκινα που είχαν σαπίσει
( = είχαν σαπίσει μερικά, και αυτά μόνο πέταξαν)
|
zij gooiden de perziken die verrot waren
|
