Nieuwgrieks/Syntax/Bijwoordelijke Bijzin

Bijwoordelijke bijzinnen worden onderscheiden in bijzinnen die ingeleid worden door een voegwoord en bijzinnen die ingeleid worden door een betrekkelijk voornaamwoord.

Het onderscheid in soorten bijzinnen is op zich in het Grieks niet zeer verschillend van dat in het Nederlands. Het probleem van de bijzinnen is de keuze tussen aantonende en aanvoegende wijs. Indien deze keuze door het gebruikte voegwoord wordt bepaald, is dat bij de betreffende soort van bijzin vermeld.

Αιτιολογικές προτάσεις (causale bijzin)

In de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: γιατί, επειδή αφού, που, μια και, σαν ... που

ontkenning: δε

Causale bijzinnen die beginnen met για να hebben het werkwoord in de υποτακτική

Als voegwoord kan ook het woord και gebruikt worden

Τελικές προτάσεις (ή του σκόπου) (finale bijzin)

In de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: για να, να

ontkenning: μη(ν)

Finale bijzinnen hebben over het algemeen het werkwoord in de υποτακτική.

Het kan echter ook in de οριστική παρατατικού staan en geven dan een onvervuld doel aan:

Het onderscheid tussen wenszinnen en finale zinnen is het volgende.

Wenszinnen zijn ονοματικές προτάσεις zonder speciale bijwoordelijke betekenis en worden nooit ingeleid met het voegwoord για να.

Finale bijzinnen worden bijna altijd ingeleid door het voegwoord για να en als ze worden ingeleid met het voegwoord να dan kan dat vervangen worden door για να.

Bijzinnen die ingeleid worden met για να kunnen behalve finale bijzinnen ook redengevende of consecutieve bijzinnen zijn.

Αποτελεσματικές (ή συμπερασματικές) προτάσεις (consecutieve bijzin)

In de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: ώστε, ώστε να, που, που να, για να

voornaamwoorden als: τέτοιος, τόσος, έτσι

ontkenning: δεν bij ώστε, που; μη(ν) bij ώστε να, που να

Indien de consecutieve bijzin een feitelijke consequentie weergeeft, staat het werkwoord in de οριστική:

Indien de consecutieve bijzin een gewenste of waarschijnlijke consequentie weergeeft, staat het werkwoord in de οριστική δυνητική:

Indien gebruik wordt gemaakt van ώστε να of που να dan staat het werkwoord in de υποτακτική:

zowel in het geval van een gewenste of waarschijnlijke consequentie

als van een feitelijke consequentie

Υποθετικές προτάσεις (conditionele bijzin)

In de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: αν, εάν, σαν, άμα, καθώς, (να), είτε, κι αν

ontkenning: δε(ν), (μη na να)

Een conditionele zin kan ook vorm gegeven worden door middel van een vraagzin:

Bij conditionele zinnnen met twee of meer tegengestelde condities worden gebruik gemaakt van het voegwoord είτε of κι αν:

Vaak wordt de voorwaarde of het resultaat achtewege gelaten, als dit vanzelfsprekend is:

Niet alle bijzinnen die met αν beginnen zijn conditionele bijzinnen:

απειλή (bedreiging)

αν kan ook uitdrukken:

Εναντιωματικές και παραχωρητικές προτάσεις (concessieve bijzin)

Εναντιωματικές προτάσεις (tegenstelling)

in de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: αν και, ενώ, μολονότι, καθώς, μόλο που, και που, που, και ας, ας

ontkenning: δε(ν), behalve na και ας dan μη(ν)

Παραχωριτικές προτάσεις (concessie)

in de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: και αν, και να, και ... να, πoυ να, να, ας, ας ... και

ontkenning: μη(ν), behalve na και αν dan δε(ν)

Χρονικές προτάσεις (temporele bijzin)

In de hoofdzin ingeleid door:

voegwoorden als: όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν, πριν να, μόλις, προτού, ώσπου, όσο που, όποτε, άμα, όσο, ότι, εκεί που, όσο που να, έως ότου να, κάθε που

ontkenning: δε(ν) behalve na να

Er is naar het Griekse taalgevoel vaak sprake van een temporele bijzin waar naar het Nederlandse taalgevoel een voorwaardelijke bijzin op zijn plaats zou zijn.

Ook het voegwoord και kan als temporeel voegwoord gebruikt worden

Αναφορικές επιρρηματικές προτάσεις (betrekkelijke bijwoordelijke bijzin)

Betrekkelijke naamwoordelijke bijzinnen en betrekkelijke bijwoordelijke bijzinnen zijn samengevoegd in één totaaloverzicht van betrekkelijke bijzinnen.