Onderwijstechnologie/Voorbeelden onderwijstechnologische realisaties/Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen 3/Rapport

1.Verslag

Inleiding

In het kader van het vak ‘onderwijstechnologie’ dat gegeven wordt in de specifieke lerarenopleiding werd gevraagd een originele onderwijstechnologische realisatie uit te werken. Hiervoor werden groepen aangemaakt met overeenkomstige of groep gerelateerde achtergronden. Onze onderwijstechnologische realisatie bevindt zich in het vakgebied van de lichamelijke opvoeding. Iedereen in de groep is nauw verbonden met sport. Vijf van de zes groepsleden bezitten reeds een masterdiploma in de lichamelijke opvoeding. De andere student is reeds actief als lesgever in het vakgebied verpleging, maar is in zijn vrije tijd heel toegewijd aan sport. Na overleg met de groepsleden zijn we tot het besluit gekomen om het concept L(eren) O(online) te lanceren. Het concept is gericht op leerlingen van het secundair onderwijs en kan toegepast worden in alle graden. Via L(eren) O(nline) krijgen ook de minder sportieve leerlingen de kans om extra punten te scoren voor het vak lichamelijke opvoeding om alsnog tot een mooie eindscore te komen. Het is de bedoeling dat leerlingen via zelfstandige thuisstudie meer te weten laten te komen over de theoretische achtergrond en aandachtspunten van de verschillende sporten en hiervoor worden ze vervolgens via een online quiz gequoteerd. Voor de concrete uitwerking van het concept hebben wij gekozen voor een open source platform, meer bepaald voor het systeem Chamilo. Ook wel elektronische leeromgeving of leerplatform genoemd. Een elektronische leeromgeving draagt bij in het gebruik van de mogelijkheden van e-learning, waarbij je interactief gebruik maakt van een computer die verbonden is met een computernetwerk.

L(eren) O(nline)

Wat ?

In de lichamelijke opvoeding heeft elke school en zo ook elke leerkracht een jaarprogramma waar ze rekening mee moeten houden. Binnen de eindcompetenties die elke leerling moet behalen, heeft de leerkracht de vrije keuze hoe hij/zij dit inplant. Elk beweginsdomein of sport bevat verschillende motorische competenties, technische vaardigheden en conditionele vereisten die leiden tot een goede uitvoering van een beweging. Om het de leerlingen makkelijker te maken zodat ze perfect weten wat ze allemaal moeten onthouden en kennen, hebben wij een online platform ontwikkeld waarbij elke leerkracht een andere platform kan aanmaken. Op dit platform is het de bedoeling dat de leerkrachten per sport een aparte sheet maken. Op deze sheet kunnen de leerlingen een filmpje terugvinden van een bepaalde oefening (bijvoorbeeld handenstand). Naast het videofragment is er voor elke sport een korte beschrijving van de eindoefening en afhankelijk van sport tot sport een korte samenvatting van de spelregels neergezet. Leerlingen zijn verplicht om deze documenten via zelfstudie grondig te bestuderen. Na het bekijken van de video en de documenten omtrent techniek, tactiek of spelregels moeten de van elke beweging die ze terugvinden op het platform een kleine test afleggen, nl een bewegingsanalyse. Zij dienen hun antwoord te verantwoorden met een woordje uitleg. Hierop geeft de leerkracht punten. Indien de leerkrachten willen, kunnen ze dit platform voor veel meer gebruiken. Via deze pagina kunnen ze berichten versturen naar alle leerlingen en forums aanmaken en zo vragen van leerlingen beantwoorden. Tevens is er een enquête aangemaakt waar de leerlingen gevraagd worden om de werking en toepassing van L(eren) O(nline) te evalueren. L(eren) O(nline) is een zeer handige tool waarmee zowel de leerlingen als de leerkrachten veel zullen bijleren.

Waarom ?

Zoals hierboven beschreven heeft het gebruik van het online leerplatform verschillende redenen -De leerlingen die motorisch minder bekwaam zijn, kunnen op deze manier punten ophalen -Door de theorie en de aandachtspunten op het platform na te lezen zullen de leerlingen alles nogmaals herhalen en de gelezen informatie beter kunnen opslagen -Op deze manier kunnen de leerlingen die afwezig waren in de les de theorie zelf eens bekijken.

Praktische implementatie

L(eren) O(nline) kan gebruikt worden door elke leerkracht en voor elke les of proef en dit zowel voor theorie als praktijk. De leerkracht kan thuis, op het werk of eender wanneer ze op het internet kunnen, filmpjes uploaden, opmerkingen geven, testen verbeteren , enz.

Gebruikte open software

Chamilo is een open source software die het toelaat om informatie te uploaden, die vervolgens te delen met verschillende gebruikers, forums op te richten, links te delen, testen af te nemen enz… Het was voor ons echter niet mogelijk om Chamilo te downloaden, aangezien dit via een server moest gebeuren. Hiervoor hebben we een online oplossing gezocht en gevonden. Open Elo, een online platform waar je de campus plug-in voor Chamilo kan testen. Met Open Elo creëer je als het ware een elektronische leeromgeving. Het bevat namelijk voorzieningen voor diverse vormen van presentatie, communicatie en samenwerking voor de basisfuncties van een leeromgeving te kunnen uitoefenen. De Elo maakt virtuele roostering, instructie, begeleiding, en toetsing mogelijk. Hierbij gebruiken, in ons geval de leerkrachten LO, een andere manier om onderwijsinhoud aan te bieden. Naast de puur theoretische documenten is er bij Elo ook plaats voor geluid- en videomateriaal up te loaden. Wat het tevens ook interessanter en leerrijker maakt voor de leerlingen.

Besluit

De opdracht voor het vak ‘onderwijstechnologie’ bestond uit de ontwikkeling van een originele, nieuwe onderwijs technologische realisatie. Deze realisatie moest implementeerbaar zijn in het secundair onderwijs. Wij hebben ons gericht op het vakgebied lichamelijke opvoeding. De implementatie van ICT in het vak lichamelijke opvoeding is niet veelvoorkomend. Toch zijn we er van overtuigd dat de realisatie van een nieuw onderwijs technologisch concept ook voor dit vak een meerwaarde kan bieden. Met L(eren) O(nline) creëren we een interactief leerplatform tussen enerzijds leerlingen onderling en anderzijds de leerlingen en leerkracht. We bieden de leerlingen naast de gekregen praktijklessen op school ook nog een extra online cursus aan waarin de theoretische principes van de sportlessen weergegeven worden. Tevens zorgt het platform ervoor dat niet enkel het motorische aspect gequoteerd wordt, maar dat er ook rekening gehouden wordt met de inzet en theoretische kennis van de leerlingen. Via (Leren) O(nline) willen we andere leerkrachten stimuleren om hun lessen lichamelijke opvoeding te verrijken en hierbij sport vanuit verschillende invalshoeken aan te bieden.

2.Realisatie

Opdracht

De bedoeling van deze groepstaak bestaat uit het creëren van een nieuwe, originele en onderwijstechnologische realisatie. Wij interpreteerden dit zo: het is aan ons de opdracht om een technologisch leerplatform te ontwikkelen om bij te dragen aan de reeds bestaande lesgeeftechnieken.

Ontstaan van het concept

Allereerst gaan we toelichten hoe ons idee ontstaan is. Als studenten Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen hebben we reeds enige ervaring in het lesgeven. Bij onze eerste groepsvergadering zijn we beginnen brainstormen over het concept, hierbij hebben we uit onze ervaringen in het lesgeven geput. We kwamen tot het gezamenlijke standpunt dat onze leerlingen te weinig theoretische achtergrond hebben bij de bewegingen die ze moeten uitvoeren. Aangezien ze hierop niet gequoteerd worden, is het voor hen geen prioriteit om de theoretische achtergrond te onthouden en spenderen ze meer aandacht aan de uitvoering in de praktijk. Echter, om tot een goed doordachte, veilige en technisch correcte uitvoering te komen is het belangrijk dat zij deze aandachtspunten oppikken tijdens de les, gebruiken bij hun uitvoering en onthouden voor in de toekomst. Deze doelstelling wordt te weinig nagestreefd binnen de lessen LO. Het idee was om een platform te ontwikkelen waar leerkrachten en leerlingen toegang hebben tot verschillende (opgelegde) oefeningen en dan vooral het beschikbaar stellen van videomateriaal voor de leerlingen. Dit videomateriaal bekomt de leerkracht in de les tijdens eventuele testmomenten. Het is de bedoeling dat de leerlingen na een testmoment de video te zien krijgen en hierop dan gaan reflecteren. Na het maken van reflectie-oefeningen worden deze geëvalueerd door de leerkracht en mee opgenomen in het eindresultaat voor het vak Lichamelijke Opvoeding.

Basisconcept

Een website maken waarop leerkrachten een filmpje van een examenmoment van een willekeurige student kan uploaden, waarbij hij vragen stelt over de technische uitvoering, die de medeleerlingen dan moeten beantwoorden. De leerlingen krijgen naargelang de juistheid van hun interpretatie een score, die voor 30% zal meetellen voor hun eindscore. Na een bepaalde periode, bv. Een week, laadt de leerkracht de oplossingen op.

Uitwerking

Bij de verdere uitwerking van het idee, stootten we op enkele moeilijkheden

De test moet zo opgesteld kunnen worden, zodat de leerlingen elkaars antwoorden niet kunnen zien
De leden moeten gecontroleerd kunnen worden, zodat ongewenste leden verwijderd kunnen worden.
De website moet het toelaten in verschillende niveaus te werken, zodat elke oefening op een aparte pagina gezet kan worden of in een aparte map, zodat het overzichtelijk blijft

Na een mislukte poging om een dergelijke website te creëren zijn we van dit idee afgestapt. Na een zoektocht naar een beter alternatief kwamen we op het internet op Google Docs. Dit loste het privacy probleem op, aangezien de beheerder de leden moet uitnodigen alvorens ze het document kunnen bekijken. Aangezien we ons concept wilden uitbreiden, door de mogelijkheid te voorzien om ook theoretische achtergrond ter beschikking te stellen op de tool, werd Google Docs te beperkt. We hebben dan geïnformeerd bij Bruno Van bogaert, die ons aanraadde Chamilo te gebruiken. Chamilo is een open source software die het toelaat om informatie te uploaden, die vervolgens te delen met verschillende gebruikers, forums op te richten, links te delen, testen af te nemen enz… Dit bood ons dus de mogelijkheid om ons concept uit te werken. Het was voor ons echter niet mogelijk om Chamilo te downloaden, aangezien dit via een server moest gebeuren. We zijn dan op zoek gegaan naar een online oplossing. Zo zijn we op Open Elo terecht gekomen. Een online platform waar je de campus plug-in voor chamilo kan testen. We hebben ons concept vervolgens hierop uitgewerkt, indien we het operationeel zouden maken, moet dit wel via een server gebeuren.

De startpagina van het online leerplatform ziet er als volgt uit:

Wanneer de leerlingen inloggen, na een registratie en inschrijving voor de cursus L(eren)O(nline), komen ze op bovenstaande startpagina uit. Via deze weg kunnen ze op de verschillende onderdelen van het leerplatform terecht komen.

De map cursusbeschrijving geeft weer wat het leerplatform en het vak inhoudt.
In de map link staan er interessante links die de leerlingen naar hartenlust kunnen raadplegen.
In de map aankondigingen kan de leerkracht de deadline van de opdracht meegeven, of andere mededelingen.
De map gebruikers geeft de ingeschreven leerlingen weer van het leerplatform.
De map documenten representeert de theoretische achtergrond bij de praktische oefeningen.
De map ‘oefeningen’ plaatsten we de testen, de leerlingen krijgen geen feedback na het afleggen van de test. Een week nadat de opdracht gegeven is, wordt de oplossing opgeladen en geplaatst op het forum, zodat er nog vragen gesteld kunnen worden. Een voorbeeld hiervan zie je hieronder.

Het ‘zicht’ op het leerplatform verschilt naar gelang je inlogt als leerling of leerkracht. Wanneer je inlogt als leerling heb je beperkte mogelijkheden. Je kan oefeningen afleggen, je testfilmpje bekijken, e.d. Wanneer je inlogt als leerkracht, zijn de mogelijkheden om het leerplatform aan te passen veel groter. In elke map kan je allerhande materiaal toevoegen. Je krijgt dan verschillende knoppen waar je bijvoorbeeld een link kan toevoegen of nieuw theoretisch materiaal ter beschikking wil stellen aan de hand van de lessen. Bij de aanvang van het schooljaar zal het elektronische leerplatform niet veel documenten bevatten. Maar naargelang het schooljaar vordert zal het een grote verzameling zijn van reflectie-oefeningen, testfilmpje, discussies,… Het is ons doel om de leerlingen zo veel mogelijk te betrekken in het leerproces. Want niet alleen bij de leerlingen is er sprake van een leerproces. De leerkracht, die instaat voor het onderhouden en bijwerken van het platform zal ook een leerproces ondergaan. Hij kan aan de hand van een enquête de gebruiksvriendelijkheid van de webstek nagaan en achteraf aanpassingen maken in het verbeteren en/of optimaliseren van het digitale leerplatform. Hieronder een voorbeeld van het verschil van het ‘zicht’ op de site als leerling en daartegenover als leerkracht in de map link:

Je ziet duidelijk het verschil tussen de twee afbeeldingen. Met andere woorden, de leerkracht heeft de mogelijkheid om links toe te voegen, de leerling heeft slechts de mogelijkheid om de gegeven links aan te klikken. Filmpjes uploaden Bij het uploaden van filmpjes in de ELO Chamilo stootten we op een paar problemen. De testversie laat ons toe filmpjes up te loaden tot een grootte van slechts 2mb. Dit is zeer beperkt dus moesten we op zoek naar een oplossing. In het digitale leerplatform vonden we een knop in de map documenten waar we filmpjes van Youtube in kunnen ‘embedden.’ Daar Youtube een maximumcapaciteit voor filmpjes tot 100mb toelaat is dit ruimschoots voldoende om onze testfilmpjes hierop te laden. Wanneer je een filmpje toevoegt op het leerplatform zou je kunnen denken dat er geen rekening gehouden wordt met het privacy beleid van de leerlingen maar dit is echter niet het geval. Wanneer je een Youtube account aanmaakt kan je een licentie aanvragen waar je een privacy garantie verwerft. De filmpjes zijn dus enkel toegankelijk voor diegene met de Youtube account (de leerkracht) en voor diegene die geregistreerd zijn op het elektronisch leerplatform. Hieronder kan je dan het uiteindelijke resultaat zien na het embedden van het Youtube filmpje.

Forum

In de map ‘forum’ zijn er enkele forums aangemaakt, waarin de leerlingen met elkaar kunnen communiceren en vraagjes stellen. Het is de bedoeling dat de leerlingen hier kunnen discussiëren over de verschillende oefeningen en eventuele testvormen. Na verloop van tijd kan het eveneens mogelijk zijn om een forum op te starten waar er gevraagd wordt naar de gebruiksvriendelijkheid van het leerplatform. Maar deze optie is beter weggelegd onder de map enquête.

Enquête

In de map ‘enquête’ hebben we een enquête opgesteld. Deze wordt verzonden via mail. Zowel leden van de cursus als niet-leden kunnen worden uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Men kan verschillende enquêtes opstellen met verschillende soorten vragen. Op de volgende pagina zie je de mogelijkheden van de enquête-tool. We hebben nog andere tools gebruikt maar hieraan waren dan ook weer beperkingen aan verbonden. Via nl.surveymonkey.com kan je ook online enquêtes opstellen maar deze laat slechts 10 vragen toe en een maximum van 100 antwoorders. www.thesistools.com laat je ook toe om online enquêtes op te stellen maar deze is beperkt in tijd. Je kan de enquête slechts 3 maanden beschikbaar stellen. Bij beide sites is het wel mogelijk om de mogelijkheden uit te breiden maar deze extra’s zijn steeds betalend.

Mijn ruimte/vooruitgang

Op de startpagina heb je aan de rechterkant de mogelijkheid om je leerlingen te volgen en bijvoorbeeld in het oog houden hoeveel tijd ze doorbrengen op het leerplatform. Hier kan je ook de scores bekijken van de vooropgestelde vragen die bij de filmpjes behoren. Vermeldenswaardig hierbij is ook het duidelijke verschil wanneer je deze pagina bekijkt als leerling of leerkracht. Wanneer je inlogt als leerling kan je je gespendeerde tijd en je scores bekijken. Wanneer je inlogt als leerkracht heb je toezicht op elke afzonderlijke leerling en diens/haar vooruitgang, scores,…

Samenvatting

Chamilo biedt zeer veer mogelijkheden om op een interactieve manier leerstof aan te bieden aan je leerlingen en deze te testen. Verder is het ook een medium om de leerlingen buiten de school om gemakkelijk en veilig met elkaar te laten communiceren. De oefeningenruimte was het onderdeel dat het belangrijkst was voor ons. Wij hebben in ons concept geopteerd voor het gebruik van open vragen. Chamilo biedt echter veel meer mogelijkheden, zoals o.a. multiple choice, invulvragen,… Je kan ook de quoteringschaal zelf kiezen, je hebt de keuze om al dan niet een score mee te geven aan de leerlingen, om directe feedback te geven, enzovoorts. Hieronder geven we nog enkele beelden mee om verder duidelijk te maken wat de mogelijkheden zijn.

Oefenvorm kiezen/Vragen aanpassen

Oefening aanpassen

Het doel van onze oefening was het opstellen van een digitaal leerplatform waar leerlingen worden beoordeeld aan de hand van videobeelden. Als studenten Lichamelijke Opvoeding hebben we reeds enige ervaringen kunnen opdoen die gebruik maken van deze leerwijze. Het is vooral nuttig naar de leerlingen toe omdat ze op deze manier effectief kunnen zien wat de werkpunten van hun technische uitvoeringen zijn. Zo kunnen we ook eventuele twistpunten achteraf uitlsuiten wanneer er gequoteerd wordt voor bijvoorbeeld een examentest. Nog een voordeel aan deze werkvorm is dat ze werkelijk gaan nadenken over de verschillende uitvoeringen en ze niet blindelings gaan naäpen. Nog een pluspunt aan deze werkvorm is dat ze aan de hand van de gegeven lesinhoud de oefeningen weten op te lossen.

Leerproces

Achteraf bekeken kunnen we stellen dat we in onze opzet geslaagd zijn. Er is steeds ruimte voor verbeteringen en aanpassingen aan het leerplatform. Maar een eerste steen is alleszins gelegd. De bedoeling was om de leerlingen te betrekken in het leerproces en dat is ons zeer goed gelukt. Wat we ook geleerd hebben is dat er voor beide partijen een leerproces aanwezig zal zijn. Voor de leerlingen is het vrij duidelijk: zij zullen hun motorische competenties aangescherpt hebben. Maar daarnaast en zeker niet onbelangrijk draagt deze leerwijze bij tot het bevorderen van het sociaal functioneren en het kritische zelfbeeld.