Onderwijstechnologie/Voorbeelden onderwijstechnologische realisaties/Rapport SLO Taal- en Letterkunde 2 2011-2012

Hoe zijn we te werk gegaan?

Na heel wat brainstormen hebben we beslist om een website te maken met theorie, tips, oefeningen en nieuws voor de vakken Nederlands en Engels (aangezien wij allemaal deze twee talen gestudeerd hebben). Ons doelpubliek zijn leerlingen uit het secundair onderwijs. De eerste vraag die we ons gesteld hebben was: welke vakonderdelen willen we behandelen? We hebben ervoor gekozen om zo veel mogelijk onderdelen een plaats te geven op onze website, maar we hebben ons wel beperkt in de uitwerking van deze categorieën. We hebben bijvoorbeeld niet alle bekende literaire werken aangehaald, omdat dit onmogelijk is op zo'n korte tijdsspanne. Om te beginnen bestaat de inhoud van onze website uit Nederlandse en Engelse kennis en vaardigheden. Onder kennis vind je informatie en oefeningen over vier subcategorieën, namelijk 'spelling', 'woordenschat', 'grammatica' en 'literatuur'. Daarnaast maken 'luisteren', 'spreken', 'lezen', 'schrijven' en 'leren leren' deel uit van de groep vaardigheden. Bij 'knowledge' hebben we gekozen voor 'spelling', 'vocabulary', 'grammar', 'pronunciation' en 'literature'. Verder hebben we ook de 'skills' uitgewerkt: 'listening', 'speaking', 'reading' en 'writing'. Als laatste vind je ook nog de onderdelen 'taalnieuws' (met links naar artikels i.v.m. de Nederlandse taal) en 'language news' (met links naar artikels over de Engelse taal) onder de hoofdcategorie 'nieuws'.

De volgende vraag was: hoe maken we een website? We hebben heel wat opties overwogen... ExeLearning bleek niet mogelijk, omdat het programma niet meer actief ontwikkeld wordt wegens de stopzetting van fondsen. Daarna dachten we om Google Sites te gebruiken, maar de opslagruimte was te beperkt voor ons doel, zeker omdat we onze website nog verder willen uitbreiden in de toekomst. Vervolgens hebben we geprobeerd om te leren werken met Drupal, maar dit bleek te moeilijk. Uiteindelijk hebben we gekozen voor MediaWiki, een gratis softwarepakket dat oorspronkelijk geschreven werd voor Wikipedia. Dan hebben we de hulp ingeroepen van Frank, informaticus en eigenaar van APSU bvba. Hij heeft ons aangeboden om de wiki hosting service voor zijn rekening te nemen en hij heeft ons toestemming gegeven om zijn domein 'voorbeeld.com' te gebruiken (allemaal gratis).

Eens dit geregeld was, hebben we het werk verdeeld (zie lager). Iedereen heeft een bijdrage geleverd aan de website, dat betekent dat iedereen heeft leren werken met de codes van MediaWiki! Dit leek in het begin niet zo eenvoudig, maar we begrepen al snel dat alles goed uitgelegd wordt in de handleiding van MediaWiki. We hebben elkaar ook veel geholpen en tips gegeven. Bovendien konden we met onze vragen ook altijd terecht bij Frank. Het resultaat is dat elk lid van ons groepje heel veel heeft bijgeleerd!

Ten slotte hebben wij eveneens gebruik gemaakt van Hotpotatoes om bijvoorbeeld kruiswoordraadsel en andere oefeningen te maken, die we dan geïntegreerd hebben op onze website. Daarnaast hebben we ook gewerkt met GIMP om afbeeldingen te bewerken, met LibreOffice Impress om dia's te maken en met MindMeister om een mindmap te creëren. Verder hebben wij afbeeldingen gebruikt van Wikimedia Commons en licenties gekozen m.b.v. creativecommons.org. We hebben ons project uiteindelijk afgerond met een Wink-screencast (met voice-over) waarin we uitleggen hoe we de site gemaakt hebben.

Realisaties

In de eerste plaats willen wij Frank (eigenaar van APSU) bedanken, omdat hij ons zo goed op weg geholpen heeft. Hij heeft ons immers het domein ‘voorbeeld.com’ gegeven en hij heeft voor de hosting service gezorgd. Hij heeft bijvoorbeeld uitbreidingen van MediaWiki op de server geïnstalleerd, zodat wij quizzen konden maken en hotpotatoes konden integreren.

Vervolgens heeft Lien de sidebar en de startpagina gemaakt. Zij was ook verantwoordelijk voor de onderdelen 'literatuur', 'vocabulary', 'grammar' en 'writing'. Bij literatuur heeft ze bijvoorbeeld links geplaatst naar informatieve sites over dit onderwerp, naar filmpjes over literaire schrijvers of werken en naar literaire teksten online. Ze heeft ook gezorgd voor een gepaste foto bij dit onderdeel. Als laatste vind je er ook een quizje waarmee de leerlingen hun kennis kunnen testen. Onder 'vocabulary' heeft Lien een afbeelding geplaatst die ze gemaakt heeft met GIMP. Er staan ook verwijzingen naar websites waar je Engelse woordverklaringen, uitdrukkingen, synoniemen en/of antoniemen vindt. Daarna volgen heel wat tips om je Engelse woordenschat uit te breiden. Vervolgens komen links naar oefensites en ook een aantal zelfgemaakte oefeningen. Tot slot noemt ze nog enkele websites waar de leerlingen spelletjes kunnen vinden die hen helpen om meer Engelse woorden te leren. Daarna komen we bij 'grammar', waar meteen de screenshot van de mindmap in het oog springt. Als je erop klikt dan kom je op een pagina met meer info over deze afbeelding, je vindt er ook de link naar de online mindmap. De pagina 'grammar' bestaat voornamelijk uit heel veel links naar websites met theorie en oefeningen. Onderaan wordt afgesloten met een quiz om te testen of de leerling de theorie begrepen heeft. Bij 'writing' geeft Lien eerst aan wat de drie grote onderdelen van een tekst zijn. De afbeelding erna heeft ze overigens gevonden via Wikimedia Commons. Dan volgen er tips om een goede Engelse tekst te schrijven, opnieuw met heel wat links naar andere websites. Er wordt ook gerefereerd naar sites waar ze hun schrijfkunsten kunnen ontplooien. Daarna suggereert Lien een aantal manieren om de Engelse schrijfvaardigheid te oefenen. Als laatste staat er nog een klein testje. Lien heeft overigens ook meegeholpen met de screencast.

Daarnaast heeft Marlies de onderdelen 'spelling', 'spreken' en 'pronunciation' voor haar rekening genomen. Bij spelling heeft ze gekozen voor een foto van een spelfout op straat. Zij heeft hiervoor eerst toestemming gevraagd aan de maker van deze foto. Marlies heeft hier ook een quizje toegevoegd waarbij de leerlingen moeten aanduiden wat de spelfouten zijn op de afbeelding. Er staan ook heel veel links naar websites met spelregels en oefeningen. Jacqueline heeft bovendien een behoorlijk deel aangevuld, namelijk 'de nieuwe spelling'. Bij 'spreken' heeft Marlies veel gemaakte fouten genoteerd met links naar websites waar hierover meer uitleg te vinden is. Daarna worden enkele tips gegeven om een goede spreekbeurt te geven. Er staan ook links naar filmpjes om te illustreren dat er verschillende soorten gesproken taal zijn: dialect, tussentaal en AN. Verder volgen nog een aantal suggesties om de spreekvaardigheid te oefenen en een quizje om de kennis van de leerlingen te testen. Onder 'pronunciation' heeft Marlies een filmpje geplaatst van bbclearningenglish.com. Dan komen 3 onderdelen aan bod: theorie (links naar sites over uitspraak van (mede)klinkers, klemtoon, e.d.), links naar oefeningen en links naar filmpjes waarin accenten geïllustreerd worden (Brits, Amerikaans, Australisch, enzovoort). Marlies heeft ook de afbeelding bij 'woordenschat' gemaakt: een screenshot van een dia in Impress. Ten slotte heeft ze ook meegewerkt aan de screencast.

De delen waar Elke aan gewerkt heeft, waren 'grammatica' en 'lezen' voor Nederlands. Voor Grammatica is Elke allereerst op zoek gegaan naar meer informatie over de belangrijkste grammaticale concepten. Al vrij vlug vond ze een erg overzichtelijke site die een bijna volledige uitleg verschaft over de Nederlandse grammatica. Vervolgens is Elke voor de belangrijkste grammaticale onderdelen op zoek gegaan naar andere sites die het concept theoretisch behandelen. Tot slot is ze ook op zoek gegaan naar bijhorende oefeningen. Over het lidwoord heeft ze zelf een oefening opgesteld, omdat ze geen site vond die oefeningen gaf met verklaring waarom het juist 'de' of 'het' moest zijn. Voor de vaardigheid lezen heeft ze onderzocht wat je juist doet bij het lezen van een tekst. Haar eigen leestechniek heeft ze dan aangevuld met enkele tips die ze op het internet vond (en waarnaar ze ook steeds verwijst). Verder heeft ze gezocht naar sites die uitweiden over de verschillende tekstsoorten en verschillende leestechnieken. Daarna is Elke op zoek gegaan naar enkele oefeningen op het internet. Tot slot heeft ze enkele links naar kranten- en tijdschriftensites gegeven, ook naar sites met moppen en raadsels. Voor Engels heeft Elke gewerkt aan 'literature' en 'reading'. Voor 'literature' heeft ze teruggegrepen naar de Anthologyboeken uit eerste en tweede Bachelor. Deze geven een overzicht van Britse en Amerikaanse literatuur. Daaruit heeft ze de titels en auteurs van de belangrijkste werken gehaald. Vervolgens is ze enerzijds op zoek gegaan naar wat achtergrondinformatie over de tekst, de auteur en de context, anderzijds naar een online versie van de tekst zelf. Zo moeten de (toekomstige) leerlingen geen papieren versie van het boek of de tekst kopen. Indien er een moderne verfilming voor handen was, heeft Elke ook gelinkt naar de trailer zodat de leerlingen kunnen zien dat niet alle literatuur saai is en er ook verfilmingen van bestaan. Voor 'reading' heeft Elke vooral gefocust op het linken naar sites over leestechnieken en hoe deze te verbeteren. Vervolgens heeft ze ook gelinkt naar krantensites voor tieners en voor meer ervaren lezers, daarnaast ook naar leesoefeningen en teksten in het algemeen. Ze heeft eveneens verwezen naar enkele humoristische sites waar de leerlingen grapjes en raadseltjes kunnen lezen in het Engels, om zo het aangename aan het educatieve te koppelen. Tot slot heeft Elke ook bijgedragen aan de creatie van de screencast.

Verder heeft Jacqueline de subcategorieën 'luisteren', 'English spelling' en 'speaking' uitgewerkt. Bij 'luisteren' staat een afbeelding van een haas met lange oren (bron: Wikimedia Commons), wat wel passend is voor deze vaardigheid. Er staan voornamelijk links naar oefeningen en podcasts om de luistervaardigheid te verbeteren. Daarnaast wordt er ook verwezen naar het WIER-luistermodel met vier stappen om beter te leren luisteren. Bij 'English spelling' vind je heel wat links naar Engelse spellingregels en passende oefeningen. Er wordt eveneens verwezen naar sites met woorden die een verwarrende spelling hebben. Uiteindelijk heeft Jacqueline nog een eigen quizje toegevoegd om te testen of de leerlingen de spellingregels beheersen. Onder het gedeelte 'speaking' staan opnieuw tips en links naar oefeningen. Als laatste heeft Jacqueline ook gezorgd voor het deel over de nieuwe spelling.

De categorieën waar Pamela aan gesleuteld heeft waren 'woordenschat', 'schrijven', 'leren leren' en 'listening'. Bij 'woordenschat' worden verschillende aspecten aangehaald, namelijk woordverklaring, spreekwoorden, synoniemen, antoniemen en etymologie. Daarnaast zijn er ook oefeningen en woordspelletjes beschikbaar wat de theorie interessanter en vooral interactiever maakt. De leerling kan testen hoe goed zijn kennis is. Bij het deel 'schrijven' wordt er veel verwezen naar de taalbijlage van De Standaard. Er worden daarnaast ook allerlei handige tips gegeven om het schrijfproces van een taak of dergelijke gemakkelijker te maken. Om het voor de leerling interessanter te maken, is er ook een quiz gemaakt over de belangrijkste regels die je moet onthouden wanneer je een verslag, taak of iets dergelijks moet schrijven. Ook werd er op onze site aan 'leren leren' aandacht besteed. In dit deel vindt de student een vijfstappenplan dat nuttig kan zijn tijdens het voorbereiden op een test of een taak. Daarnaast vindt de leerling ook handige tips zoals het volgen van bijlessen, het gebruik maken van bepaalde software die je beter kan helpen tijdens het studeren. Ook staat er een link naar Teleblok, een gratis nummer waar studenten tijdens hun examens naar kunnen bellen wanneer ze problemen hebben tijdens het leren. Studenten kunnen terecht op deze nummer en over hun kopzorgen praten wat psychologisch kan helpen. Ten slotte, een ander deeltje waar Pamela ook aan heeft gewerkt, is 'listening'. Dit onderdeel van een taal is minder gemakkelijk om je erop te kunnen voorbereiden, maar je kunt nog steeds op onze website veel tips vinden zoals het beluisteren van verschillende podcasts en videos waar Engels wordt gesproken. Ook worden er links naar oefeningen gegeven. De invuloefeningen in het deel 'woordenschat' zijn gemaakt via MediaWiki zelf. Gelukkig is het vrij gemakkelijk om een dergelijke oefening te maken eens je weet hoe het werkt. Eén van de oefeingen is gemaakt m.b.v. Hotpotatoes. Zo kun je bijvoorbeeld een oefening maken waarbij de leerling de linkerkolom met de rechterkolom moet verbinden. Op onze site vind je zo een meerdere oefeningen.

Screencast

Wij hebben ervoor gekozen om een screencast te maken in plaats van een presentatie te geven. In de screencast wordt uitgelegd (met voiceover) en geïllustreerd hoe onze website tot stand is gekomen. Hiervoor hebben we het programma Wink gebruikt, omdat het een open source programma is dat zowel werkt bij Windows als bij Linux en omdat het de mogelijkheid bood om audio op te nemen. We hebben ervoor gekozen om vooral het technologische aspect van de website te belichten, namelijk het invoegen van nieuwe titels, het maken van quizjes, enzovoort. Het was immers ons doel om de medestudenten een duidelijk beeld te geven over hoe we de website gemaakt hebben. Zo wordt er in de screencast dus geen extra informatie gegeven over het inhoudelijke aspect van de website. Er wordt wel even aandacht besteed aan de sidebar, waar alle onderdelen van de onze site gegroepeerd staan.

Voor- en nadelen

Er zijn vooral veel voordelen aan ons project. Alle informatie voor de vakken Nederlands en Engels staat namelijk samen op één website. Daarnaast voorziet onze website interactieve oefeningen die automatisch verbeterd worden. Bovendien word je er niet lastig gevallen met reclame! Verder hebben we een heel grote opslagruimte, waarvan we nu slechts 176 MB gebruiken, maar er is nog meer dan 2000 keer zoveel vrije opslagruimte over. Er is dus veel uitbreiding mogelijk! Onze website is echter nogal saai van opmaak, maar wij hebben geprobeerd om dit te compenseren door bij elk onderdeel een afbeelding te plaatsen. Het voordeel van dit "wiki-achtige" uitzicht is wel dat de website heel overzichtelijk en gestructureerd is. Ten slotte is het ook positief dat iedereen die zich registreert, een vraag of opmerking kan achterlaten op onze Discussion-pagina.

Toekomstplannen

We zijn van plan de website nog uit te breiden in de toekomst. Het moet een ideale gids en oefensite worden voor leerlingen uit het secundair onderwijs. Als we binnenkort zelf lesgeven, willen we deze site zeker aanraden aan de leerlingen en ook doorspelen aan geïnteresseerde collega's. Misschien kunnen we de leerlingen zelfs tijdens de les met deze site laten oefenen of laten theorie opzoeken. Het is in ieder geval een langetermijnproject, anders hadden we net zo goed voor een makkelijkere en beperktere optie (zoals Google Sites) kunnen kiezen. Verder is het ook mogelijk om collega's toestemming te geven om mee te bouwen aan de website, namelijk door hen toe te voegen als administrator.

Wie heeft wat gedaan?

Taakverdeling	Elke	Jacqueline	Lien	Marlies	Pamela
Brainstormen over project	X	X	X	X	X
Software zoeken	X	X	X	X	X
Sidebar			X
Startpagina			X
Spelling		X		X
Woordenschat					X
Grammatica	X
Literatuur			X
Luisteren		X
Spreken				X
Lezen	X
Schrijven					X
Leren leren					X
English spelling		X
Vocabulary			X
Grammar			X
Literature	X
Listening					X
Speaking		X
Reading	X
Writing			X
Taalnieuws			X	X
Language news			X	X	X
Screencast	X		X	X
Samenvatting en rapport	X	X	X	X	X

Alle bewerkingen zijn overigens zeer gedetailleerd terug te vinden op onze website onder het tabblad View history. Je ziet er eveneens door wie de aanpassingen uitgevoerd zijn.

Besluit

Dankzij dit groepswerk hebben we veel kunnen bijleren op vlak van onderwijstechnologie. We hebben leren werken met verschillende OSS, zoals MediaWiki, Hotpotatoes, GIMP, Impress en Wink. Ons project speelt trouwens niet alleen in ons eigen voordeel, maar ook in het voordeel van onze toekomstige leerlingen en collega's. We hadden de website echter niet kunnen verwezenlijken zonder de hulp van Frank.

Bijlage

Specifieke MediaWiki configuratie voor The Diligent Student:

Titel:

$wgSitename = "The Diligent Student";

Logo:

$wgLogo = "/nettoyage.png";

Iedereen kan zelf inschrijven..

$wgGroupPermissions['*']['createaccount'] = true;

Maar niet iedereen mag pages editeren...

$wgGroupPermissions['*']['edit'] = false;

Sysops mogen wel pages editeren..

$wgGroupPermissions['sysop']['edit'] = true;

Alle types files uploaden mag..

$wgVerifyMimeType = false;

$wgStrictFileExtensions = false;

$wgCheckFileExtensions = false;

Je moet antwoorden op een email alvorens te mogen editeren (alleen

discussion, want je mag sowieso geen pages editeren (zie boven)

$wgEmailConfirmToEdit = true;

Quiz plugin ter beschikking:

require_once("$IP/extensions/Quiz/Quiz.php");

Secure Include Plugin ter beschikking (en mag van "externe" pages laden

en displayen in een iframe). Dit is nodig om de volledige html-pages van

HotPotatoes te kunnen tonen binnen bestaande wiki-pages zonder de

hele layout hopeloos om zeep te helpen.

require_once("$IP/extensions/secure-include.php");

$wg_include_allowed_features['remote'] = true;

$wg_include_allowed_features['iframe'] = true;

Opmerking: deze aanpassingen werden uitgevoerd door Frank.