Overleg:West-Vlaams/Spelling

De spelling van het West-Vlaams zou met wat kennis van de oorsprong van de gebruikte tweeklanken moeten gepaard gaan. Oude umlauts, die in het Westvlaams, net als in het Allemanisch nog aanwezig zijn, die in familienamen nog altijd uitgeschreven worden (Vlaeminck, Cloet, ...) en enkele restanten hebben in de officiële Nederlandse spelling (de klanken oe en ie), zouden op een eenvoudige en eenduidige manier uitgeschreven moeten worden. Hier dus enkele voorstellen ter verbetering.

De EE in het West-Vlaams - Met de ië (griëd) kan accoord gegaan worden. Waarom kliëne echter met –ea voorgesteld wordt, is niet duidelijk. Er zijn geen twee spellingsvormen nodig om dezelfde umlaut weer te geven.

De OE in het West-Vlaams - De functie van de lang geschreven ooë (gooëd) is ook niet geheel duidelijk. Waarom niet gewoon schrijven goëd. Het maakt alles veel eenvoudiger en tegelijker tijd is het noch historisch verantwoord ook, plus internationaal vergelijkbaar. De Zwitsers schrijven toch ook guet en niet guuet (met een harde g, maar verder hetzelfde uitgesproken)?

De OO in het West-Vlaams - Het kapje op de – oô, wat eigenlijk ook een oude umlaut weergeeft zou terwille van de consistentie gerust ook door een deelteken vergangen worden. De ^ wordt in talen meestal gebruikt om een weggevallen teken weer te geven (zoals in fête), dus niet een klankverandering. Daar dient een trema voor. Dus doôd wordt dan doöd, of misschien wel doëd. In welke mate deze oë de etymologisch verschillende oorsprong van ‘goëd’ onrecht aandoet zou nog moeten bestudeerd worden: dialecten meer naar Oost-Vlaanderen toe maken immers een onderscheid tussen ‘duad’ en ‘goed’.

De AA in het West-Vlaams - De umlaut op de lange a, die in West-Vlaanderen meestal als een o wordt uitgesproken, wordt ondertussen door de meesten als oa geschreven (een poar). Dit lijkt een goede keuze. Soms ziet men ook ao. Hoe dit een umlaut kan voorstellen is niet direct duidelijk: niemand begint toch met een a om dan een o uit te spreken. Iedereen spreekt deze klank immers uit als oa.

De A in het West-Vlaams - het voorstel van de å is waarschijnlijk geen al te beste keuze. Het typt moelijk. Bovendien ziet men in het Engels (af-off) en zelfs in het Nederlands (bal-bol) de a’s dikwijls gewoon door een o vergangen. Een o ware een betere keuze. Het geeft weer dat deze klank verschillend uitgesproken wordt dan hetzelfde woord in het Nederlands, zonder dat iemand er aanstoot zal aan nemen.

Ik vermoed dat de å de echte schrijfwijze van onze typische korte oa-klank is. Aangezien er (zoals in de schandinavische landen) nog steeds een kleine a-klank in aanwezig is en dus geen volle o-klank wordt gevormd. Het feit dat de letter niet aanwezig is op ons (huidig) toetsenbord zou geen belemmering mogen vormen om die toch te gebruiken. Ik denk dat het vooral voor buitenstaanders verwarrend zou worden: de uitspraak is (voor mij) duidelijk verschillend tussen de o-klank in "oltyd" en "pompestiën" of "vùlpot" dus ga ik voor de huidige spelling met "åltyd".

Ja, dit is een goed idee. Ik ben ook voorstander van dit tekengebruik. Dit verduidelijkt tevens de leesbaarheid voor niet-westvlamingen. Ik raad ook aan om de ø als korte eu-klank en de æ als è-klank in te voeren. Vb. Kønink of Kønyn (Kortrijk) tegenover Keun (Westhoek). Bekijk ook eens even deze twee zinnen: Der stikt e wèreldbol deur de deure. Der stikt e wæreldbol dør de deure. Met het typen hoef je niet in te zitten. Het werkwoord hebben zou normaalgezien ook op deze manier moeten worden geschreven: Ik æn ik da, j'æ gy da, n'æt y da, z'æ zy da, m'æn wydder da, z'æn zydder da, g'æt gydder da. Men kan uiterst eenvoudig nieuwe toetsenbordindelingen maken voor windows met de Microsoft Keyboard Layout Creator [1]