Periodiek systeem/Edelgassen


Vorige pagina Inhouds­opgave Dit is de laatste pagina Index

Galerij

bewerken
2
He
10
Ne
18
Ar
36
Kr
54
Xe
86
Rn
118
Og
HeliumNeonArgonRadon
       
Met Helium gevulde ballon Bekend van Neonlicht Argon-ijs
KryptonXenonOganesson
    ?
Vast en vloeibaar Xenon Luminiserend Xenon-gas Oganesson, te onbekend Apparaat waarmee Radon geïsoleerd werd]]

Inleiding

bewerken

De groep der edelgassen was nog onbekend bij het opstellen van de tabel van Mendelejev. Dat kwam doordat de edelgassen zeer moeilijk reageren, en relatief weinig voorkomen in de natuur. Daarom duurde het ook tot 1894 tot het meest voorkomende edelgas, argon, werd geïsoleerd uit lucht, waar het voorkomt met een percentage van 0,94%.

Kenmerken

bewerken

De overeenkomst van de elementen uit de edelgasgroep is de buitenste elektronenschil, die geheel gevuld is. Bijvoorbeeld de schil van helium is met de   configuratie vol en neon heeft een   configuratie waarmee de buitenste (tweede) schil geheel gevuld is.}

Het gevolg van het volzitten van de buitenste schil is dat er geen energie te winnen is door bijvoorbeeld twee atomen dicht bij elkaar te brengen en hun golffuncties te combineren. De lagere edelgassen helium en neon komen dan ook alleen als mono-atomaire gassen voor die geen enkele verbinding aangaan met andere elementen. Vanwege deze eigenschap stonden de edelgassen vroeger ook wel bekend als 'inerte gassen'.

Van de zwaardere edelgassen krypton, xenon (en radon) zijn wel verbindingen bekend omdat de lege schillen buiten de volle schil laag genoeg in energie zijn om nog mee te kunnen doen aan combinaties die tot binding leiden. Argon neemt een tussenpositie in. Daarvan zijn excimeren bekend zoals  . Dit is een kortlevend complex van argon en fluor waarvan alleen de aangeslagen toestand binding vertoont. Zodra het in de grondtoestand terugkeert valt het complex uiteen. Het excimeer wordt wel in lasers toegepast.


Gegevens

bewerken
Gegevens van elementen in de stikstofgroep
NaamSmblNrMSmpntKkpntENRthRcov
Helium He 2 4,002602 - -268,95 - 31 -
Neon Ne 10 20,17 -248,62 -246,1 - 38 -
Argon Ar 18 39,948 -189,40 -185,85 - 38 -
Krypton Kr 36 83,80 -156,6 -153,5 3,0 88 -
Xenon Xe 54 131,30 -111,9 -108 2,6 108 -
Radon Rd 86 [222] -71 -62 - 120 -
Oganesson Og 118 [294] - - - -
Smbl: Symbool
Nr: Atoomnummer
Smbl: Symbool
M: Molaire massa (g/mol). Massa tussen [..]: niet natuurlijk voorkomend radioactief element, de massa van het meest stabiele isotoop is vermeld.
Smpntl: Smeltpunt (°C)[1]
Kkpnt: Kookpunt (°C)[2]
EN: Elektronegativiteit (Pauling)[3]
Rth: Op theoretische basis berekende atoomstraal (pm)[4]
Rcov: Op basis van metingen aan covalent gebonden atomen berekende atoomstralen. (pm)[5]



Vorige pagina Inhouds­opgave Dit is de laatste pagina Index

 

  1. Smeltpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.
  2. Kookpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.
  3. Ontleend aan de gegevens op de Engelstalige Wikipedia (Electronegativity
  4. Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Clementi, E.; Raimond, D. L.; Reinhardt, W. P. (1967). Atomic Screening Constants from SCF Functions. II. Atoms with 37 to 86 Electrons. Journal of Chemical Physics 47 (4): 1300–1307. DOI: 10.1063/1.1712084.
  5. Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Slater, J. C. (1964). Atomic Radii in Crystals. Journal of Chemical Physics 41 (10): 3199–3205. DOI: 10.1063/1.1725697.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.