Periodiek systeem/Geschiedenis



Anno 2006 waren er 111 elementen aangetoond, in 2023 zijn het er inmiddels 118. Een aantal daarvan, zoals goud, zilver, ijzer en koper is al heel lang bekend. Zij werden al in de prehistorie gebruikt. Het duurde echter tot 1669 tot er een nieuw element werd ontdekt. Hennig Brand isoleerde fosfor uit menselijke urine. In de daaropvolgende 200 jaar werden regelmatig tot dan toe onbekende elementen ontdekt en er werden steeds meer eigenschappen van de elementen bekend. Hierdoor groeide de kennis van de elementen, en werd stukje bij beetje het overzicht bijeen gepuzzeld.

Hennig Brand na de ontdekking van fosfor.


Elementenreeksen bewerken

In 1817 merkte Johann Döbereiner op dat de atoommassa van het element strontium tussen dat van calcium en barium in lag (zie de tabel), en dat de drie elementen vergelijkbare, overeenkomstige eigenschappen vertoonden. Twaalf jaar later, in 1829, was er een aantal van dit soort rijtjes bekend. Samen met de halogenen chloor, broom en jodium en de alkalimetalen lithium, natrium en kalium werden het principe van deze reeksen bekend als de wet van de triaden(van het Griekse τριάς, drie). Het element uit het midden van een triade had eigenschappen die het gemiddelde waren van de twee buitenste elementen. Döbereiner deelde hiertoe dertig van de toen 53 bekende elementen in in dit soort triaden. Tevens kon hij met behulp van deze theorie bijvoorbeeld de atoommassa van broom voorspellen.

Deze kijk op de elementen werd erg populair. Tussen 1829 en 1858 ontdekten enkele wetenschappers dat de onderlinge relaties niet beperkt bleven tot triaden. Het element fluor werd bijvoorbeeld toegevoegd aan de halogenen, en vormde zo een viertal. Ook het rijtje van zuurstof kon tot vier worden uitgebreid: zuurstof, zwavel, seleen, telluur. De rij onder stikstof kon zelfs tot een rij van vijf elementen verlengd worden: stikstof, fosfor, arseen, antimoon, bismut.

Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over de geschiedenis van het periodiek systeem




Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.