Russisch/Les 1

Het alfabet (Azboeka)

Als je Russisch leert, moet je eerst het Cyrillisch alfabet (Азбука) leren. Dit alfabet wordt ook gebruikt door andere Slavische talen en ook door niet-Slavische Soviet-talen (meer hierover: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cyrillisch).

Het vertoont sterke overeenkomsten met het Latijns en Grieks alfabet; in het begin kan er wat verwarring ontstaan, maar na een tijdje wordt het een spelletje en al vlug kan je het even vlot lezen als je eigen alfabet.

overeenkomst met Latijns alfabet:

А (kort, zoals in "bad")
К
М
О (zoals in "lot")
Т

andere uitspraak, zelfde vorm:

В - v, soms f of w
Б - b
Е - je als in "jicht", onbeklemtoond ie
Ё - jo
У - oe
С - s
Н - n
Р - r (van Griekse rho, "Ρ")
Х - ch of g (van Griekse chi, "Χ")

overeenkomst met Grieks alfabet:

Л - l (van Griekse labda, "Λ")
Ц - ts
Ч - tsj
Я - ja
И - ie
Й - j
Ш - sj
Щ - sjtsj
Э - è (kort)
Д - d (van Griekse delta, "Δ")
Ф - f (van Griekse fi (phi), "Φ")
Г - g, op z'n Frans (van Griekse gamma, "Γ")
П - p (van Griekse pi, "Π")
Ю - joe
З - z
Ж - zj

Ы - u-ie, (doffe "u", onmiddellijk gevolgd door korte "ie"; moeilijk correct uit te spreken: trek je tong naar achter en naar boven)

modificerende tekens

Ъ - hard teken (breek laatste letter af; mond houden alsof je nog een doffe u eraan wil hangen)
Ь - zacht teken (plak een j achter laatste letter)

Er zijn 10 klinkers: А/а, Е/е, Ё/ё, И/и, О/о, У/у, Ы/ы, Э/э, Ю/ю, en Я/я. De rest zijn medeklinkers. "ъ" en "ь" zijn geen van beide; ze veranderen de voorafgaande letter die altijd een medeklinker is.

Nog eens allemaal op een rijtje:

Аа Бб Вв Гг Дд Ее Ёё Жж Зз Ии Йй Кк Лл Мм Нн Оо Пп Рр Сс Тт Уу Фф Хх Цц Чч Шш Щщ ъ Ыы ь Ээ Юю Яя

De letter ё is een speciaal geval. Het gebruik ervan is niet bindend, men mag gewoon "е" schrijven. Alleen als er verwarring mogelijk is (bijvoorbeeld tussen все (iedereen) en всё (alles)) is het zetten van de puntjes op de ё verplicht. In de praktijk worden de puntjes meestal weggelaten, met uitzondering van kinderboeken. Er bestaat echter de laatste jaren een trend om ё altijd te gebruiken. Ook in de Russische wikipedia worden de puntjes nooit weggelaten.

Uitspraak

luister hier naar het Russische alfabet (info·uitleg)

Woorden die in vele talen terugkomen

Opmerking accenten: komen na de benadrukte klank (e.g. ви́за—visa); ze worden enkel gebruikt om studenten de klemtonen aan te leren; ze worden niet door de Russen geschreven. "Ё/ё" wordt altijd beklemtoond (een accent hoeft dus niet). Bij deze letter worden de puntjes niet altijd door de Russen geschreven.

Probeer deze woorden uit te spreken aan de hand van de hierboven aangeleerde letters:

а́дрес - adres
акроба́т - acrobaat
актёр - acteur
анана́с - ananas
анони́м - anoniem
азо́т- stikstof (l'azote)
банк - bank
ветерина́р - dierenarts (un vétérinaire)
гара́ж - garage
да́ма - dame
до́ктор - dokter
дра́ма - drama
диале́кт - dialect
Евро́па - Europa
зигза́г - zigzag
инжене́р - ingenieur
компью́тер - computer
ла́мпа - lamp
ма́ма - mama
микроско́п - microscoop
негати́в - negatief
оптими́ст - optimist
па́па - papa
парк - park
рестора́н - restaurant
студе́нт - student
телеви́зор - televisie
университе́т - universiteit
факт - feit
хор - koor
центр - centrum
чемпио́н - kampioen
шанс - kans

Bekende namen

Hier enkele bekende Russische namen, die ook in het westen bekend zijn: (de Latijnse letters kan je zien in de "tooltip" die verschijnt als je met je cursor boven dit woord gaat hangen)

Bekende plaatsnamen

Deze plaatsnamen kan je terugvinden in een "а́тлас" met Russische letters:

Blijf het lezen en uitspreken oefenen, totdat het heel vlot gaat; dan pas mag je verder naar Russisch/Les 2...