Schilderen/Afmetingen en vormen

De afmetingen en de vorm van je schilderij zijn bepalend voor je werkwijze en het eindresultaat.

Vorm

De vorm van je schilderij zal één van de bepalende factoren in de stemming van het schilderij zijn. Een vierkant schilderij brengt een gevoel van stabiliteit over. Een langwerpig liggend schilderij kan rustgevendheid uitstralen. Een langwerpig vertikaal doek geeft eerder spanning. Er zijn ook ronde ovale en afmetingen mogelijk. Bijzondere vormen zijn ook de driehoek, zeshoek, vierkante doeken met een gat erin, etc. Deze bijzondere vormen zijn vrij kostbaar in aanschaf. Omdat de vorm zo bijzonder is, wordt het effect echter gauw plat of kitscherig. De vorm gaat dan afleiden van het onderwerp.

	Canaletto	Wilhelm August Rieder, ca. 1850
	Canaletto maakte een ovaal schilderij van Venetië. Het ovaal leent zich goed voor een landschap. Waarschijnlijk hing het in een interieur op een bijzondere plaats, wellicht suggereerde het daar een raam. Het is een levendig schilderij, met al die bootjes met hun masten op het water. Zelfs op de voorgrond is druk op de kade. Rieder schilderde daarentegen een rustig schilderij, hoewel er in de compositie wel spanning en diepte zit. De ogen van het onderwerp zitten wel precies in het midden, maar het hoofd is slechts een klein deel van het hele schilderij. De ontblote schouder komt naar voren, maar de aandacht wordt daarvan afgeleid door de indringende blik van het onderwerp.

	Rembrandt (1606–1669)	William Beechey (1753–1839)	Jan Hamsik, 2004
	Een langwerpig vertikaal doek leent zich natuurlijk uitstekend om een persoon ten voeten uit te schilderen. Hier drie voorbeelden van vrouwen. Rembrandt schilderde Oopjen Coppit in haar donkere kleed, waarbij alle aandacht uitgaat naar haar gezicht bovenin het schilderij. Ze staat in een geheimzinnig aandoende ruimte, met nog net een voet op de tegels. In het schilderij van de Engels prinses, meer dan 150 jaar later geschilderd, wordt de aandacht over alle delen van het schilderij geleid. Misschien komt dat ook omdat de prinses naar opzij blikt, terwijl Oopjen de toeschouwer direct lijkt aan te kijken. In het meest moderne schilderij, nog 150 jaar later, staat de vrouw ook de toeschouwer aan de kijken, in een verleidelijke pose. Haar ogen zijn niet geschilderd, maar je weet toch dat ze kijkt. Het portret is niet ten voeten uit geschilderd, maar vanaf de kuiten. Door de interessante houding is ook de restvorm, om de vrouw heen, boeiend.

Grootte van papier voor aquarel

Aquarelpapier is in diverse formaten in bloks te koop (aan de randen gelijmd), maar ook als losse vellen. Als je erg nat werkt, kan je beter niet op een blok werken, omdat dit toch kan gaan bobbelen. Koop dan liever lossen vellen en span die op. Hoe je dat moet doen, staat in het hoofdstuk Papier. Bloks zijn ook te koop als ringband, dus niet gelijmd. Die hebben een vrij klein formaat en zijn erg handig voor vakanties of uitstapjes.

De afmetingen van enkele in de handel te verkrijgen blokken staan uitgedrukt in cm in onderstaande tabel.

10x14,8 (briefkaartformaat) 10,5x15 (briefkaartformaat) 12,5x18 14,8x21 18x24 18x25 18x26

21x29 23x30,5 23x31 24x30 24x32 26x36 27x35 29,7x42

30x40 30,5x45,5 30x42 31x41 35,5x51 36x48 36x51

40x50

Losse vellen zijn in onderstaande afmetingen te koop.

43x61

50x65 50x70 56x76

64x101

70x100

Voor de grootverbruiker is aquarelpapier op rol te koop met een breedte van 1 of 1,5 m tot 10 meter lang.

Grootte van doeken of panelen voor olieverf

Een groot paneel of doek zal je dwingen om veel verf te gebruiken, vaak afstand te nemen, en wellicht ook dikkere kwasten te gebruiken.

Er zijn veel verschillende afmetingen doeken op spieraam te koop. Onderstaande lijst geeft de beschikbare maten van het merk Artisan, met de maten in cm. Als je een afwijkende maat zou willen gebruiken, moet je het zelf maken, bijvoorbeeld met in de handel verkrijgbare spielatten (zie daarvoor het hoofdstuk Doek). Als je wilt schilderen op paneel kan je uiteraard het paneel op elke maat zagen die je wilt.

Kies niet al te kleine afmetingen, maar begin bijvoorbeeld met 40x50 cm. Een te klein doek leidt namelijk tot de petieterig werken, tenzij je gaat fijnschilderen op de millimeter.

10x10 13X18 18X24 20X20 20X40 20X50 24X30

30X30 30X40 30X60 30X80 30X100 30X120

40X40 40X50 40X60 40X80 40X100 40X120

50X50 50X60 50X70 50X100 50X120

60X60 60X70 60X80 60X90 60X120

70X70 70X80 70X90 70X100 70X120 70X140

80X80 80X90 80X100 80X120 90X90

100X100 100X120 100X140 100X150 120X150

Vooral de handel in schildersmaterialen Martin Brinkhuis (zie de Bronnen voor een link naar de website), heeft van het eigen merk MB extra grote afmetingen in doek. Van Beek heeft ook enkele grote doeken in het eigen merk te koop.

100X160 100X180 100X200 110X110

120X120 120X140 120X160 120X180 120X200

130X130 140X140 140X160 140X180 140X200

150X150 150X200 160X160 160X200

180X180 190X190 200X200

	Bianca Wallin werkt op een klein doek, met een relatief brede kwast	Gideon Infront werkt op een groot doek	Abraham Lishinsky werkt op een enorm groot formaat
	Drie kunstenaars met heel verschillende formaten en werkwijzen