Leer jezelf ecologisch tuinieren/De moestuin: verschil tussen versies

Teeltwisseling wordt ook wel vruchtwisseling genoemd. Omdat blad-, wortel- en bloemgewassen ieder hun eigen soort voeding uit de grond halen is het beter niet elk jaar op dezelfde plek te telen. De grond raakt dan uitgeput. Kool zal gebreken en ziektes gaan vertonen en ook aardappelen mogen maar één jaar op dezelfde plaats blijven staan.<br/> De beschikbare ruimte wordt in tien bedden verdeeld. De grijs gekleurde kunnen eventueel vervallen als je ruimte beperkt is. Als je een lange, smalle ruimte hebt leg je de bedden gewoon op een rij. Maak de bedden niet breder dan 150 cm met daartussen een klein looppad, houtsnippers staat erg mooi al moet je die elk jaar bijvullen. Zo kan je van beide kanten bij de gewassen.<br/> Ieder jaar schuif je alles een bed op. De genoemde gewassen zijn natuurlijk maar een indicatie. Kijk in de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/De tuinkalender|tuinkalender]] welke de goede buren zijn en plant bijvoorbeeld afrikaantjes bij de aardappelen.<br/> Probeer in te schatten (daar moet je wel ervaring in krijgen) wat je van elk gewas denkt te gaan gebruiken. Een klein rijtje [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/SnijslaPluksla|snijslapluksla]] bijvoorbeeld geeft al de hele zomer genoeg voor een bijna dagelijkse salade. Meestal wordt veel te veel van één soort gezaaid. Probeer ook uit te vinden welke gewassen vroeg en welke laat volwassen en/of geoogst worden om de late alvast tussen de vroege te zaaien. Let daarbij natuurlijk wel op de goede buren.

'''Bed 1'''<br/> Braak laten liggen betekent dat er na de oogst van het jaar ervoor, een jaar weinig tot niets op het bed geteeld wordt. Strooi compost uit en verwijder elk opkomend (on)kruid plantje. Zo maak je het bed redelijk (on)kruidvrij voor volgend jaar.<br/> Groenbemesting is ook een mogelijkheid. Je zaait het bed breedwerpig in met blauwe, witte of gele [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lupine|lupine]], [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Serradella|serradella]], [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Phacelia|phacelia]], [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Gele mosterd|gele mosterd]] of [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Boekweit|boekweit]] of een mengsel daarvan. Deze planten brengen voeding (stikstof) in de grond, sterven af en kunnen weg geschoffeld worden.<br/> In het najaar maak je op dit bed de nieuwe hopen voor het inkuilen en plant hier de geselecteerde gewassen voor de zaadwinning van volgend jaar.

'''Bed 2'''<br/> Bonen zijn te verdelen in stambonen die laag blijven en geen steun nodig hebben en stokbonen die zich langs [[#Bonenstaken|stokken]] omhoog winden. Verder zijn er de slabonen (ook wel sperzie- of prinsesseboon genoemd) die met de peul in groen stadium worden gegeten en droogbonen waarvan de peulen vliezig zijn en alleen de zaden worden gegeten. Bonen houden van een zonnige, enigszins beschutte plek. Zoek een mooie dag uit om te zaaien, bij koud en nat weer tijdens de kieming is de opkomst minder. Maak voor de stokbonen [[#Bonenstaken|staken]] en zet daaronder en tussen de stambonen. Ook [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aardbei|aardbeien]] doen het goed met bonen en zijn oogst gereed voordat de bonen de boel overschaduwen. Als alles geoogst is laat je dit bed braak liggen (zie 1). De jonge aardbeiplanten en gewortelde stekken poot je over naar bed 3 en de oude planten schoffel je weg.<br/> Als in de teeltwijze gesproken wordt over de boon wordt daar onder verstaan:

'''Bed 3(+7)'''<br/> [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aardappel|Aardappelen]] kunnen minstens wel een bed voor zichzelf gebruiken. Het dichte bladerdek laat sowieso niet veel andere gewassen toe te groeien. Wel kan na de vroege oogst in juni [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Andijvie|andijvie]] (niet voor de 21ste in verband met [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Problemen#Doorschieten|doorschieten]]) geplant worden of gezaaid voor de winter teelt. [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aardbei|aardbei]] is een goede buur van andijvie, dus kan je die in het najaar alvast overplanten. In het voorjaar zaai je op bed 3 de bonen en als je bed 7 ook gebruikt hebt daar de erwten.

'''Bed 4(+8)'''<br/> Tot de wortelfamilie behoren:

'''Bed 4(+8)'''<br/> De uienfamilie wordt om en om in het [[#Wortel|wortelbed]] geplaatst. Ze bestaat uit:

'''Bed 4(+8)'''<br/> Gewassen uit de raapfamilie worden op het bed met de [[#Wortel|wortels]] en [[#Ui|uien]] gezaaid. Tot deze familie behoren:

'''Bed 5'''<br/> Sla heeft veel verzorging nodig (vooral in de droge periode). Op dit bed komt de slafamilie die bestaat uit:

'''Bed 5'''<br/> Weliswaar zijn het goede buren van de meeste sla soorten, maar door de aard van deze gewassen passen ze beter in de (koude) kas of bak (warmte minnend) of op een aparte plek in de (moes)tuin vanwege hun omvang. Gewassen uit de komkommer familie zijn:

'''Bed 6'''<br/> De meeste gewassen uit deze familie zijn in augustus oogstrijp dus kan je hier ook gewassen planten (goede buren) die later groot worden. Onder de erwtenfamilie wordt verstaan:

'''Bed 9'''<br/> Gewassen uit de koolfamilie zijn voorbeelden die in het begin langzaam groeien en laat oogstrijp zijn. Ze groeien optimaal bij voldoende vocht, niet te hoge temperatuur en een goede bemesting. Vooral de sluitkolen stellen hoge eisen en gedijen het best op wat zwaardere gronden. Zet hier in het begin vroege gewassen tussen.

'''Bed 10'''<br/> Dit bed gebruik je voor [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Algemeen#Inkuilen|inkuilen]] van bewaargroenten en de planten die je hebt uitgeplant voor [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Algemeen#Zaadwinnen|zaadwinning]].