Sociale geschiedenis van de vroege middeleeuwen/Recht en belasting: verschil tussen versies

*Het vaderland verdedigen tegen gevaren van binnenuit (struikrovers, zwervers, andersgelovenden zoals [[w:ketter|ketters]] en [[w:JoodJoden|Joden]])

Deze activiteiten werden in de late oudheid nog geleid door [[w:magistratus|magistraten]]. Zij konden een leger op de been brengen en leiden, zij konden rechtszittingen voorzitten en de daar uitgesproken vonissen uitvoeren. Als vergoeding voor hun werk kregen zij een deel van de boetes waar de vrije mannen toe veroordeeld werden. MenElke vrije man was verplicht de rondreizende magistraten onderdak en voedsel te geven.

#De openbare wegen, rivieren, velden en, weiden en de bossen.

#Het ongecultiveerde land (saltus, woestijn, heide, rooij) waar meniedereen joegmocht jagen en vruchten verzameldeverzamelen. Dit land was collectief bezit

De Germanen<ref>[[w:Visigoten|Visigoten]], [[w:Bourgondiërs|Bourgondiërs]] en [[w:Franken (volk)|Franken]] ([[w:Salische Franken|Salische Franken]] en [[w:Ripuarische Franken|Ripuarische Franken]]) enzovoort,</ref> kenden (op enkele [[w:runen|runen]] voor religieus gebruik na) nauwelijks het schrift. De Germaanse rechters moesten het recht van buiten leren. Deze rechtspraak was echter onvoorspelbaar en subjectief, want alleen de rechters kenden het recht: niemand kon het nalezen. Verder hadden alle stammen hun eigen recht. Bij de Romeinen was overal hetzelfde recht geldig geweest en dat recht was opgeschreven. De Germanen begonnen hun recht in de late vijfde eeuw en vroege zesde eeuw weliswaar op schrift te stellen maar de rechters leerden het nog steeds uit hun hoofd. Dit recht bleef toegepast tot in de tiende eeuw en op sommige plaatsen nog later.

In het laat-Romeinse rijk was de staat belangrijk geweest. ToenEr was er een rechtssysteem met [[w:strafrecht|strafrecht]] en een [[w:openbaar aanklager|openbare aanklager]]. In de vroege Middeleeuwen zou echter het belang van de staat verminderen en het belang van de privé-persoon veel groter worden<ref>Zoals ook de betekenis van de stad zou verminderen ten opzichte van de betekenis van het platteland.</ref>. Zowel in de [[w:Merovingen|Merovingische]] als in de [[w:Karolingen|Karolingische]] tijd waren er veel [[w:Burgerlijk recht|privaatrechterlijke]] en weinig [[w:publiekrecht|publiekrechterlijke]] bepalingen. Bij de Romeinen was dat juist omgekeerd geweest. De diefstal van een hond of het breken van iemands vinger waren voor de Frankische rechter net zo belangrijk als voor de Romeinse rechter de fiscale verantwoordelijkheden van stedelijke functionarissen waren geweest. Alleen de [[w:Gallo-Romeinse Rijk|Gallo-Romeinen]] en de christelijke geestelijkheid bleven (deels) vasthouden aan het Romeinse recht.

De Germaanse rechters moesten oordelen over: grensgeschillen, aanklachten tegen malafide kooplieden en conflicten over erfenissen, meestal tussen machtige, adellijke families. Verder waren er veel geschillen over diefstal van roerend goed<ref>De Germanen (behalve de Visigoten) hadden weinig ervaring met onroerend goed of grondeigendom.</ref>. 'Bezit' betekende voor de Germanen het angstvallig bewaren van kostbare of onmisbare voorwerpen: juwelen, gereedschap, voedsel of huisdieren. Een slaaf die (in de zesde eeuw) een pot honing stal kon daarvoor opgehangen worden. Rond 800 werd in [[w:Gallia Narbonensis|Narbonnaise]] diefstal nog bestraft met de doodstraf, terwijl moord bijna altijd bestraft werd met een geldboete.

Het Salische recht leek geobsedeerd door diefstal: 22 van de 70 hoofdstukken van hun wetboek gingen over diefstal van roerende goederen. Het Bourgondische recht daarentegen wijdde slecht 13 van de 105 hoofdstukken aan diefstal van roerend goed. Bij de Bourgondiërs en vooral bij de [[w:Goten|Goten]] was onroerend bezit namelijk al lang algemeen, terwijl voor de Franken alleen roerend goed een teken van rijkdom was. Diefstallen die de Franken zeer zwaar bestraften, deden de Bourgondiërs af met een kleine boete. Zij tilden alleen maar zwaar aan de diefstal van een ploegijzer of een stel ossen onder het juk, waarbijwaarvoor de schuldige tot slavernij werd veroordeeld.