Klassieke Mechanica/Kinematica-2: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 140:
De Coriolisversnellingversnelling levert de verklaring voor de draaiende luchtmassa's rond hoge- of lagedrukgebieden. Vanuit een hogedrukgebied stromen de winden naar buiten. Zodra ze echter in beweging komen begint de Coriolisversnelling te spelen. Die blijft spelen zolang er een v<sub>r</sub> is. Volgens de conventie van de rechtsdraaiende schroef ziet men dat die versnelling volgens de blauwe pijlen gericht is. De winden worden dus gedwongen te cirkelen in wijzerzin. Volgens de vroegere Vlaamse weerman Armand Pien, kan men de draaizin hiervan gemakkelijk onthouden door te formuleren dat, in ons noordelijk halfrond, de winden rond een '''H'''oge drukgebied draaien in de zin van een '''H'''orloge. Bij een lagedrukgebied stromen de winden naar binnen. Daardoor ontstaat een werveling in tegenwijzerzin.
Voor bewegingen op het aardoppervlak betekent dit dat de Coriolisversnelling voor een beweging volgens de evenaar, loodrecht staat op het aardoppervlak. Bij een beweging naar het oosten zal een voorwerp iets opgelicht worden, bij een beweging naar het westen iets neergedrukt worden. Dit staat bekend als het [[w:en:Eötvös_effect|Eötvös effect]]. Bij een Noord-Zuid verplaatsing is a<sub>cor</sub> =0 omdat v<sub>r</sub> dan evenwijdig is met ω.
Bij bewegingen rond de polen ligt de Coriolisversnelling ongeveer evenwijdig met het aardoppervlak. Bij de polen is het effect dus het sterkst.
Als men te maken heeft met een verplaatsing in een horizontaal vlak en men is alleen geïnteresserd in de de component van de Coriolisversnelling in dat vlak, dan kan men die bekomen door te rekenen met de component van ω loodrecht op dat vlak. (Het is een eigenschap van het vectorieel product dat het resultaat in een bepaald richting alleen bepaald wordt door de orthogonale projecties van de argumenten op een vlak loodrecht op die richting.) Dit levert qua grootte:
:<math>a_c = 2\,\omega\, v_r\, \sin{\varphi}</math> met φ de breedtegraad waarop dit horizontale vlak zich bevindt.
Voor de polen is φ = 90° en sin φ dus 1, voor de evenaar is φ = 0 en sin φ = 0. Dit geldt nu echter voor alle richtingen van een snelheid op de evenaar.
Ook bij een schot over een grote afstand moet men rekening houden met deze Coriolisversnelling. Dat het water bij het uitlopen van het bad ook door deze Coriolisversnelling begint te draaien kan, maar er zijn veel andere invloeden die sterker kunnen zijn, zoals b.v. verontreinigingen op de bodem van de badkuip of op het roostertje.
| |||