Leer jezelf ecologisch tuinieren/Diospyros: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vangelis (overleg | bijdragen)
Vangelis (overleg | bijdragen)
aanpassing
Regel 1:
__NOTOC__
{{Taxobox|type= plant
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Diospyros whyteana IMG 2651.JPG}}
| naam= ''Diospyros''
| afbeelding= Diospyros whyteana IMG 2651.JPG
| afbeeldingtekst= ''Diospyros whyteana''
| rijk= ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten)
| stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
| klasse= ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
| clade1= [[Bedektzadigen]]
| clade2= [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
| clade4= [[Asteriden]]
| orde= ''[[Ericales]]''
| familie= ''[[Ebenaceae]]''
| taxon= [[geslacht (biologie)|geslacht]]
| w_naam= ''Diospyros''
| auteur= [[Carolus Linnaeus|L.]]
| datum= 1753 }}
 
'''''Diospyros''''' is een plantengeslacht (inclusief de soorten, die vroeger onder ''Maba'' werden geclassificeerd) van ongeveer vier- tot vijfhonderd [[soort]]ensoorten [[bladverliezend]]ebladverliezende en [[groenblijvend]]egroenblijvende bomen. De meerderheid is [[inheems]] in de [[Tropen (geografie)|tropen]] met een paar soorten die ook in gematigde klimaten voorkomen. Het geslacht bevat soorten van commerciële betekenis om hun eetbare vruchten (o.a. kaki en Amerikaanse persimmon) of voor hun [[ebbenhout]] (o.a. ''Diospyros ebenum'' met zwart ebbenhout en ''Dispyros celebica'' met gestreept ebbenhout). In de meeste soorten van dit geslacht is het zwarte ebbenhout (bijna volledig) afwezig: het hout van zulke soorten heeft maar een beperkte toepassing, bijvoorbeeld bij de Amerikaanse persimmon.
''Diospyros'' soorten worden gebruikt als voedselplant voor de [[larve]]nlarven van sommige soorten [[w:Lepidoptera|Lepidoptera]] zoals ''Gymnoscelis'' ''rufifasciata'' , ''Eupseudosoma aberrans'', ''Eupseudosoma involutum'' en ''Hypercompe indecisa''.
 
==Soorten==
Regel 24 ⟶ 10:
* ''D. armata''.
* ''D. austro-africana'' (fire-sticks)
* ''D. boala'' (Boala)
* ''D. canaliculata'' (syns. ''D. cauliflora'', ''D. xanthochlamys'').
* ''D. celebica''. (Coromandel ebbenhout, Makassar ebbenhout)
* ''D. chloroxylon''.
* ''D. crassiflora''.
* ''D. confertifolia''. [[Zuidoost-Azië]].
* ''D. digyna''. ([[Zwarte zapote]]) Inheems in [[Mexico (land)|Mexico]] en [[Guatemala]] met vruchten, die onrijp een groene schil met wit vruchtvlees hebben en rijp zwart wordt.
* ''D. discolor''. ([[Mabolo]]). Inheems op de [[Filipijnen]] met rijp violette vruchten.
* ''D. ebenaster''.
* ''D. ebenum'' (syn. ''D. hebecarpa''). (Ceylon-ebbenhout). Een boom uit tropisch Azië, waarvan het donkere hout wordt gebruikt voor de fabricage van kasten.
* ''D. ehretioides
* ''D. fischeri'' (syn. ''Royena fischeri'').
* ''D. insularis''. ([[Nieuw-Guinea]]-ebbenhout)
* ''D. kaki''. ([[Kaki (plant)|Kaki]]). De meest gecultiveerde soort, die wordt gekweekt voor zijn smakelijke vruchten. Deze soort is inheems in [[Volksrepubliek China|China]] en is bladverliezend met brede, stevige bladeren. Cultivatie van de plant voor zijn vruchten begon eerst in andere gedeeltes van Oost- Azië en de plant is gedurende de negentiende eeuw geïntroduceerd in [[Californië]] en het zuiden van [[Israël]].
* ''D. kurzii''. (Marblewood, Andaman Marble)
* ''D. lanceifolia''. [[Zuidoost-Azië]].
* ''D. lotus''. ([[Lotusvrucht]] of dadelpruim) Inheems in het zuidwesten van Azië en Zuidoost [[Europa (continent)|Europa]]. Stond bij de oude Grieken bekend als “het fruit van God, de goddelijke peer”, dwz "dios pyros", wat de wetenschappelijke naam van het geslacht verklaart. Dadelpruim verwijst naar de smaak die aan [[pruim]]enpruimen en [[dadel]]sdadels doet denken.
* '' D. lycioides'' (bluebush)
* ''D. macrocalyx'' (syns. ''D. loureiroana, Royena macrocalyx'').
* ''D. maritima''.
* ''D. melanoxylon''. (Coromandel ebbenhout, Oost-Indisch ebbenhout, Tendu) De bladeren van deze soort worden verbouwd in [[India]] om zogeheten bidi-sigaretten van te maken.
* ''D. mespiliformis'' ([[Jakhalsbes]], ook "Jackalberry", "Jackal Berry", "Jakkalbessie", "Afrikaans ebbenhout")
* ''D. multiflora''.
* ''D. mollis''
* ''D. montana'' ([[Bergpersimmon]])
* ''D. peregrina''
* ''D. ramulosa'' (Koenoekam)
* ''D. samoensis''.
* ''D. sandwicensis''. ([[Lama (plant)|Lama]]). [[Endemie (biogeografie)|Endemisch]] in [[Hawaï]].
* ''D. siamang'' (syn. ''D. elliptifolia'').
* ''D. texana'' (Texaanse Persimmon). Sterk vertakte struik of kleine boom die inheems is in Centraal en West-[[Texas (staat)|Texas]] , waar hij groeit op droge rotsachtige heuvels. De vrucht, die kleiner is dan die van de Amerikaanse persimmon, wordt gegeten door veel vogels en zoogdieren. Ook gebruikten [[Indianen]] de kleurstof gewonnen uit de vruchten voor het aanbrengen van schutkleuren.
* ''D. trichophylla'' (syn. ''D. pruriens'').
* ''D. villosa'' (syn. ''Royena villosa'').
* ''D. virginiana''. ([[../Amerikaanse persimmon|Amerikaanse persimmon]]). Inheems in het oosten van [[Noord-Amerika]].
 
[[de:{{commons|Diospyros]]}}
== Externe links ==
* {{eFloras|2|110299 | Diospyros }}
* {{eFloras|12|110299 | Diospyros }}
 
{{sub}}
[[Categorie:Diospyros| *]]
 
[[da:Ibenholt]]
[[de:Diospyros]]
[[en:Diospyros]]
[[es:Diospyros]]
[[et:Eebenipuu]]
[[fr:Diospyros]]
[[hsb:Ebenowc]]
[[id:Eboni]]
[[it:Diospyros]]
[[lt:Juodmedis]]
[[pl:Persymona]]
[[pt:Diospyros]]
[[ru:Хурма]]
[[vi:Chi Thị]]
[[zh:柿]]
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.