Leer jezelf ecologisch tuinieren/Planten: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Compact: fix |
→Levensprocessen: aanvul |
||
Regel 68:
Eenvoudige planten zoals algen hebben als individu een korte levenstijd. Algen als populatie leven meestal één seizoen. Andere planten kunnen gerangschikt worden volgens de volgende begrippen.
Een '''eenjarige plant''' voltooit zijn levenscyclus van kieming tot [[../Plantkunde/Zaad|zaad]] binnen één jaar. Voorbeelden zijn [[../Gewone tarwe|Zomertarwe]] en [[../Hennep|Hennep]]. De plant sterft na de zaadzetting af, zoals bij zomertarwe of gaat aan het eind van het jaar dood. Eenjarige planten horen bij de monocarpische planten, wat wil zeggen dat ze slechts één keer bloeien en vrucht dragen.<br/>
* [[w:Tweejarige plant|Tweejarig]]▼
Vormt de eenjarige plant geen winterknoppen dan wordt wel van een 'therofyt' gesproken.
Ook '''tweejarige planten''' zijn monocarpisch. Een tweejarige plant leeft twee jaar waarbij de plant het eerste jaar groeit en een stengel, bladeren en wortels vormt. In het tweede jaar bloeit de plant en produceert zaad, hierna sterft de plant af. [[../Slangenkruid|Slangenkruid]] (''Echium vulgare'') is een voorbeeld van een tweejarige plant.
==== Vaste planten ====
Een '''vaste plant''' is een plant die langer dan twee jaar leeft. Sommige vaste planten bloeien pas na jaren voor het eerst. Planten die na de bloei sterven heten monocarpisch (zie hierboven). Voorbeelden daarvan zijn Bamboe en de Agave. Planten die jaar na jaar bloeien en zaad vormen heten ''polycarpisch''. De term "vaste plant" wordt gebruikt voor niet-houtige planten (kruiden). Voor bomen, struiken en lianen, altijd meerjarig, wordt de term '''houtige plant''' gebruikt.<br/>
Er zijn vaste planten, zoals bol- en knolgewassen, die bovengronds afsterven, maar door het reservevoedsel uit de [[../Plantkunde/Stengel#Bol|bol]], [[../Plantkunde/Stengel#Stengelknol|knol]] of [[../Plantkunde/Wortel|wortelstok]] in het volgende voorjaar weer uitlopen. Onder de term '''overblijvende''' of '''overjarige plant''' vallen deze vaste planten. We onderscheiden [[w:geofyt|geofyt]]en, die overwinteren op ondergrondse bollen of knollen en [[w:hemicryptofyt|hemicryptofyt]]en die ondergrondse [[../Plantkunde/Knop|knoppen]] ontwikkelen.<br/>
Daarnaast zijn er vele vaste planten die bovengronds niet afsterven, zoals vele grassen waaronder [[../Engels raaigras|Engels raaigras]].<br/>
Moeras- en waterplanten zijn ook dikwijls vaste planten, zij overwinteren met knoppen onder het wateroppervlak ([[w:helofyt|helofyt]]en en [[w:hydrofyt|hydrofyt]]en).
==== Winterharde planten ====
Een '''winterharde''' plant is een plant die zo aangepast is dat hij geen schade oploopt bij vriesweer. Planten die wel beschadigd raken of kapotvriezen noemt men '''zachte - of halfwinterharde''' planten. Dit verschil komt door de bouw van de [[../Plantkunde/Plantaardige cel|cellen]]. Bij niet-winterharde planten vormen er zich, bij vriesweer, ijskristallen in de cel. Een winterharde plantencel: bij vorst wordt water uit de cel door het celmembraan afgesloten. Dit verhoogt de concentratie van de celinhoud en verlaagt het vriespunt. Er vormt zich ijs buiten het membraan waarbij de cel alleen vervormd wordt.
<gallery>
Bestand:Doperwt rijserwt peulen Pisum sativum.jpg|[[../Erwt|Erwten]] zijn eenjarige planten
Bestand:EchiumVulgare-plant1-hr.jpg|Bloeiend [[../Slangenkruid|Slangenkruid]], een tweejarige plant
Bestand:Madeliefje.jpg|Het [[../Madeliefje|Madeliefje]] is een vaste plant
Bestand:Rabarber stelen.jpg|[[../Rabarber|Rabarber]] is een overblijvende plant
</gallery>
De groeisnelheid van de plant is erg gevarieerd. Sommige mossen groeien ongeveer 0.001 mm/h terwijl veel bomen met een snelheid van 0.025-0.250 mm/h groeien. Sommige planten zoals Kudzu (''Pueraria lobata'') groeien met de snelheid van 12.5 mm/h.
| |||