Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lobelia: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vangelis (overleg | bijdragen)
Vangelis (overleg | bijdragen)
aanpassing
Regel 1:
__NOTOC__ __NOEDITSECTION__
{{Taxobox
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Lobelia (aka).jpg}}
| type= plant
'''''Lobelia''''' is een geslacht van [[kruidachtig]]ekruidachtige planten uit de [[klokjesfamilie../Klokjesfamilie|Klokjesfamilie]] (''Campanulaceae''). Het geslacht telt rond de 200 soorten. Het geslacht is genoemd naar [[w:Matthias de l'Obel|Matthias de l'Obel]].
| titelweergave = ''Lobelia''
| naam= ''Lobelia''
| afbeelding= Lobelia (aka).jpg
| afbeeldingtekst= ''Lobelia erinus''
| rijk= ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten)
| stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
| klasse= ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
| clade1= [[Bedektzadigen]]
| clade2= [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
| clade4= [[Campanuliden]]
| orde= ''[[Asterales]]''
| familie= ''[[Campanulaceae]]'' (Klokjesfamilie)
| taxon= [[Geslacht (biologie)|Geslacht]]
| w-naam= ''Lobelia''
| auteur= [[L.]]
| datum= 1753
}}
 
[[Synoniem (plantkunde)|Synoniem]]enSynoniemen van ''Lobelia'' zijn ''Enchysia, Haynaldia, Isolobus, Laurentia, Mezleria, Neowimmeria, Parastranthus, Rapuntium'' en ''Tupa''.
'''''Lobelia''''' is een geslacht van [[kruidachtig]]e planten uit de [[klokjesfamilie]] (''Campanulaceae''). Het geslacht telt rond de 200 soorten. Het geslacht is genoemd naar [[Matthias de l'Obel]].
 
Het geslacht komt wereldwijd voor, maar de meeste soorten komen voor in de [[w:Neotropen|Neotropen]], 69 soorten komen van nature voor in [[Zuid-Afrika]].
[[Synoniem (plantkunde)|Synoniem]]en van ''Lobelia'' zijn ''Enchysia, Haynaldia, Isolobus, Laurentia, Mezleria, Neowimmeria, Parastranthus, Rapuntium'' en ''Tupa''.
 
==;Kenmerken==
Het geslacht komt wereldwijd voor, maar de meeste soorten komen voor in de [[Neotropen]], 69 soorten komen van nature voor in [[Zuid-Afrika]].
De [[blad../Plantkunde/Blad|bladeren]]eren zijn meest afwisselend geplaatst. De [[../Plantkunde/Bloem|bloemen]] verschijnen vaak in druiventrossen. Het [[../Plantkunde/Vrucht|vruchtbeginsel]] is onderstandig. Er ontwikkelt zich een doosvrucht. Bij de bloemen wordt het [[stuifmeel]] verspreid voordat de [[stempel (plant)|stempel]] bestoven kan worden, waardoor [[zelfbestuiving]] wordt voorkomen.
 
De meeste soorten hebben helder gekleurde bloemen. Veel soorten in de [[Andes]] worden door vogels bestoven ([[kolibrie]]skolibries). Andere soorten worden door [[insect]]eninsecten ([[bij]]enbijen en [[vlinders]]) bestoven.
==Kenmerken==
De [[blad]]eren zijn meest afwisselend geplaatst. De bloemen verschijnen vaak in druiventrossen. Het [[vruchtbeginsel]] is onderstandig. Er ontwikkelt zich een doosvrucht. Bij de bloemen wordt het [[stuifmeel]] verspreid voordat de [[stempel (plant)|stempel]] bestoven kan worden, waardoor [[zelfbestuiving]] wordt voorkomen.
De meeste soorten hebben helder gekleurde bloemen. Veel soorten in de [[Andes]] worden door vogels bestoven ([[kolibrie]]s). Andere soorten worden door [[insect]]en ([[bij]]en en [[vlinders]]) bestoven.
Ze bevatten een giftig wit melksap, dat ook op de menselijk huid irritatie kan veroorzaken.
[[Bestand:Lobelia laxiflora flower.jpg|thumb|right|225px|''Lobelia laxiflora'']]
 
==Voorkomen==
In de [[Benelux]] komen in het wild voor:
* [[Waterlobelia]] (''[[Lobelia dortmanna]]'')
* [[Blaaslobelia]] (''[[Lobelia inflata]]'')
 
==Tuin==
Een aantal soorten in dit geslacht worden ook in de tuin gekweekt.
Voorbeelden zijn ''[[Lobelia cardinalis]]'', ''[[Lobelia siphilitica]]'' en ''[[Lobelia erinus]]''. Vooral deze laatste is populair en is de basis voor een hele serie [[cultivar]]s. De 'Cascade serie' met onder meer 'Blue cascade', 'Crinmson cascade', 'red cascade' en andere kleuren valt hierin op.
 
; Soorten
De meeste soorten zijn in de [[Benelux]] half winterhard. Meestal moeten we ze daarom ieder jaar opnieuw [[zaaien]]. Aan het einde van de winter voorzaaien in een kweekbak en in het voorjaar buiten uitplanten.
<gallery widths="95">
[[Bestand:Lobelia laxifloradortmanna flower.jpg|thumb|right|225px[[../Waterlobelia|''Lobelia laxifloradortmanna'']] (Waterlobelia ' )
 
</gallery>
==Ecologische aspecten==
;Nog niet beschreven
''Lobelia'' soorten worden als [[waardplant]] gebruikt door de larven van een aantal [[Lepidoptera]]-soorten waaronder de [[zwarte c-uil]] (''Xestia c-nigrum'').
* [[w:Blaaslobelia|Blaaslobelia]] (''[[Lobelia inflata]]'' ' )
* ''[[w:Lobelia cardinalis|Lobelia cardinalis]]'' (' ')
* ''[[w:Lobelia siphilitica|Lobelia siphilitica]]'' (' ')
| afbeeldingtekst=* ''[[Lobelia erinus]]'' (' ')
 
In* ' Komen in de [[Benelux]] komen in het wild voor:.
==Diversen==
Een* aantal' soorten' in dit geslacht wordenWorden ook in de tuin gekweekt.
De oorspronkelijke indianen van [[Noord-Amerika]] gebruikten ''Lobelia'' voor het behandelen van ademhalingsproblemen en spierstoornissen. Ook werd het als braakmiddel gebruikt. ''Lobelia siphilitica'' werd als [[geneesmiddel]] tegen [[syfilis]] beschouwd.
 
De meeste soorten zijn in de [[Benelux]] half winterhard. Meestal moeten we ze daarom ieder jaar opnieuw [[zaaien]]. Aan het einde van de winter voorzaaien in een kweekbak en in het voorjaar buiten uitplanten.
Verschillende soorten Lobelia:
- Lobelia Erinus
-
 
;Waardplant
Dit geslacht is [[w:waardplant|waardplant]] voor onder andere de larven van een aantal [[w:Lepidoptera|Lepidoptera]]-soorten zoals:
<gallery widths="95">
Bestand:Xestia c-nigrum01.jpg|[[w:Xestia c-nigrum|''Xestia c-nigrum'']] (zwarte c-uil)
</gallery>
 
De oorspronkelijke indianen van [[Noord-Amerika]] gebruikten ''Lobelia'' voor het behandelen van ademhalingsproblemen en spierstoornissen. Ook werd het als braakmiddel gebruikt. ''Lobelia siphilitica'' werd als [[geneesmiddel]] tegen [[syfilis]] beschouwd.
[[Categorie:Campanulaceae]]
 
{{Commonscat|Lobelia}}
[[az:Firəngotu]]
{{Wikipedia|Pagina={{SUBPAGENAME}}|Naam={{SUBPAGENAME}}}}
[[ca:Lobèlia]]
{{sub}}
[[de:Lobelien]]
[[en:Lobelia]]
[[es:Lobelia]]
[[fr:Lobelia]]
[[hsb:Lubolinka]]
[[io:Lobelio]]
[[it:Lobelia]]
[[ja:ミゾカクシ属]]
[[ka:ლობელია]]
[[la:Lobelia]]
[[pl:Lobelia]]
[[pt:Lobelia]]
[[ru:Лобелия]]
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.