Versie van 29 nov 2013 00:43 bewerken Vangelis (overleg \| bijdragen) 36.473 bewerkingen aanpassing ← Vorige wijziging		Versie van 7 dec 2013 13:29 bewerken ongedaan maken Vangelis (overleg \| bijdragen) 36.473 bewerkingen aanpassing Volgende wijziging →
Regel 1: {{Wiu2}} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ ~~{{Taxobox~~ \|{{Leer ~~afbeelding~~jezelf =ecologisch tuinieren\|Afbeelding=Adonis vernalis - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-152.jpg}}▼ ~~\| type = plant~~ '''''Adonis''''' is een [[geslacht ~~(biologie)\|geslacht]]~~ met ongeveer dertig ~~[[soort (biologie)\|~~soorten]] [[overblijvende ~~plant]]en~~planten uit de [[~~ranonkelfamilie~~../Ranonkelfamilie\|Ranonkelfamilie]] (''Ranunculaceae''), verspreid over [[Europa ~~(continent)\|Europa]]~~ en de ~~[[gematigd klimaat\|~~gematigde streken]] van [[Azië]]. ▼ ~~\| titelweergave = ''Adonis'' (geslacht)~~ ~~\| naam = ''Adonis''~~ ▲\| afbeelding = Adonis vernalis - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-152.jpg ~~\| afbeeldingtekst = [[Voorjaarsadonis]] (''Adonis vernalis'')~~ ~~\| rijk= ''[[Planten\|Plantae]]'' (Planten)~~ ~~\| stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)~~ ~~\| klasse= ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)~~ ~~\| clade1= [[Bedektzadigen]]~~ ~~\| clade2= [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]~~ ~~\| orde= ''[[Ranunculales]]''~~ ~~\| familie= ''[[Ranunculaceae]]'' (Ranonkelfamilie)~~ ~~\| w-naam = ''Adonis''~~ ~~\| taxon= [[Geslacht (biologie)\|Geslacht]]~~ ~~\| auteur = [[Carolus Linnaeus\|L.]]~~ ~~\| datum = 1753~~ ~~\| typesoort = ''[[Adonis annua]]'' L. (1753)~~ ~~\| afbeeldingII = Adonis annua flor.jpg~~ ~~\| afbeeldingIItekst = ''[[Adonis annua]]'', detail bloem~~ ~~\| commons= Adonis (Ranunculaceae)~~ ~~\| species= Adonis~~ }} De botanische naam ''Adonis'' is vernoemd naar de ~~[[Griekenland\|~~Griekse]] god [[Adonis ~~(mythologie)\|Adonis]]~~. Volgens de legende kleurde het bloed en de tranen van zijn geliefde, [[Aphrodite]], de bloemen rood toen ze zijn overlijden vernam. De naam verwijst dan ook vooral naar de roodgekleurde soorten, zoals de ~~[[zomeradonis]]~~Zomeradonis, de ~~[[herfstadonis]]~~Herfstadonis en het ~~[[kooltje~~Kooltje-vuur]].▼ ▲'''''Adonis''''' is een [[geslacht (biologie)\|geslacht]] met ongeveer dertig [[soort (biologie)\|soorten]] [[overblijvende plant]]en uit de [[ranonkelfamilie]] (''Ranunculaceae''), verspreid over [[Europa (continent)\|Europa]] en de [[gematigd klimaat\|gematigde streken]] van [[Azië]]. == ;Kenmerken ==▼ ~~==Naamgeving en [[etymologie]]==~~ ''Adonis'' zijn [[eenjarige]] of [[overblijvende ~~plant\|overblijvende]]~~, ~~[[kruidachtig]]e~~kruidachtige planten die overwinteren met een [[wortelstok]]. Ze bezitten een rechtopstaande, kale of behaarde, soms vertakte [[stengel]] en verspreid staande, ~~[[bladvorm#Samengesteldheid\|~~handvormig samengestelde of meermaals geveerde stengel[[../Plantkunde/Blad\|bladeren]] ~~stengelbladeren~~ met zeer fijne bladslipjes. De bladranden zijn meestal ~~[[bladvorm#Bladrand\|~~gaaf]], zelden getand.▼ [[Synoniem (plantkunde)\|Synoniemen]]: ''Adonanthe'' <small>Spach</small>, ''Chrysocyathus'' <small>Falconer</small> Frans: Adonis Duits: Adonisröschen De [[~~bloem (plant)~~../Plantkunde/Bloem\|bloemen]] zijn groot, alleenstaand aan het einde van de bloemstengel, opgericht, [[w:radiaal symmetrisch\|radiaal symmetrisch]], en zonder ~~[[schutblad (plant)\|schutblad]]en~~schutbladen. De 5 tot 8 vrijstaande ~~[[kelkblad]]en~~kelkbladen zijn groen en tot 22 mm lang. De 3 tot 24 eveneens vrijstaande ~~[[kroonblad]]en~~kroonbladen zijn tot 35 mm lang, meestal rood of geel gekleurd, zelden wit, vaak met donkere strepen of aan de onderzijde donker gekleurd. [[w:Honingklier\|Honingklier]]en ontbreken. De bloem bezit 15 tot 80 geel gekleurde vruchtbare ~~[[meeldraad\|~~meeldraden]] met dunne ~~[[helmdraad\|~~helmdraden]], en 20 tot 100 in spiralen gerangschikte, vrijstaande bovenstandige [[~~vruchtbeginsel~~../Plantkunde/Vrucht\|vruchtbeginsels]]s met elk een [[zaadknop]] en een [[stijl ~~(plant)\|stijl]]~~ die eindigt in een typische, kleine [[stempel ~~(plant)\|stempel]]~~. ▼ ▲De botanische naam ''Adonis'' is vernoemd naar de [[Griekenland\|Griekse]] god [[Adonis (mythologie)\|Adonis]]. Volgens de legende kleurde het bloed en de tranen van zijn geliefde, [[Aphrodite]], de bloemen rood toen ze zijn overlijden vernam. De naam verwijst dan ook vooral naar de roodgekleurde soorten, zoals de [[zomeradonis]], de [[herfstadonis]] en het [[kooltje-vuur]]. Na de bloei wordt een tot 40 mm lang, cilindrisch hoofdje met tientallen spiraalsgewijs ingeplante, kogelvormige ~~[[dopvrucht]]jes~~dopvruchtjes gevormd, waaraan de stijl herkenbaar is als een recht of haakvormig gekromd aanhangseltje.▼ ▲== Kenmerken == ▲''Adonis'' zijn [[eenjarige]] of [[overblijvende plant\|overblijvende]], [[kruidachtig]]e planten die overwinteren met een [[wortelstok]]. Ze bezitten een rechtopstaande, kale of behaarde, soms vertakte [[stengel]] en verspreid staande, [[bladvorm#Samengesteldheid\|handvormig samengestelde of meermaals geveerde]] stengelbladeren met zeer fijne bladslipjes. De bladranden zijn meestal [[bladvorm#Bladrand\|gaaf]], zelden getand. ; Soorten ▲De [[bloem (plant)\|bloemen]] zijn groot, alleenstaand aan het einde van de bloemstengel, opgericht, [[radiaal symmetrisch]], en zonder [[schutblad (plant)\|schutblad]]en. De 5 tot 8 vrijstaande [[kelkblad]]en zijn groen en tot 22 mm lang. De 3 tot 24 eveneens vrijstaande [[kroonblad]]en zijn tot 35 mm lang, meestal rood of geel gekleurd, zelden wit, vaak met donkere strepen of aan de onderzijde donker gekleurd. [[Honingklier]]en ontbreken. De bloem bezit 15 tot 80 geel gekleurde vruchtbare [[meeldraad\|meeldraden]] met dunne [[helmdraad\|helmdraden]], en 20 tot 100 in spiralen gerangschikte, vrijstaande bovenstandige [[vruchtbeginsel]]s met elk een [[zaadknop]] en een [[stijl (plant)\|stijl]] die eindigt in een typische, kleine [[stempel (plant)\|stempel]]. Het geslacht telt momenteel een dertigtal ~~[[soort]]en~~soorten, waaronder: ▼ <gallery widths="95"> Adonis aestivalis 150504.jpg\|[[../Zomeradonis\|''Adonis aestivalis'']] (Zomeradonis) Adonis annua flor.jpg\|[[../Herfstadonis\|''Adonis annua'']] (Herfstadonis) gezocht\|[[../Adonis distorta\|''Adonis distorta'']] (NLnaam) Adonis flammea M1.jpg\|[[../Kooltje-vuur\|''Adonis flammea'']] (Kooltje-vuur) Adonis pyrenaica Brekkugoði.jpg\|[[../Pyreneese adonis\|''Adonis pyrenaica'']] (Pyreneese adonis) Adonis vernalis.jpg\|[[../Voorjaarsadonis\|''Adonis vernalis'']] (Voorjaarsadonis) </gallery> [[Bestand:Adonis microcarpa aquenios.JPG\|thumb\|left\|''[[Adonis microcarpa]]'' in vrucht]] ▲Na de bloei wordt een tot 40 mm lang, cilindrisch hoofdje met tientallen spiraalsgewijs ingeplante, kogelvormige [[dopvrucht]]jes gevormd, waaraan de stijl herkenbaar is als een recht of haakvormig gekromd aanhangseltje. {{Commonscat\|Adonis}} ~~== [[Taxonomie]] ==~~ {{Wikipedia\|Pagina={{SUBPAGENAME}}\|Naam={{SUBPAGENAME}}}} ▲Het geslacht telt momenteel een dertigtal [[soort]]en, waaronder: {{sub}} ''[[Adonis aestivalis]]'' <small>L.</small> (Zomeradonis) * ''[[Adonis aleppica]]'' <small> Boiss.</small> * ''[[Adonis amurensis]]'' <small>Regel & Radde</small> * ''[[Adonis annua]]'' <small>L.</small> (Herfstadonis) * ''[[Adonis apennina]]'' <small>L.</small> * ''[[Adonis bobroviana]]'' <small>Sim.</small> * ''[[Adonis chrysocyathus]]'' <small>Hook.f. & Thomson</small> * ''[[Adonis coerulea]]'' <small>Maxim.</small> * ''[[Adonis cyllenea]]'' <small>Boiss., Heldr. & Orph.</small> * ''[[Adonis davidii]]'' <small>Franchet</small> * ''[[Adonis dentata]]'' <small>Delile</small> * ''[[Adonis distorta]]'' <small> Ten.</small> * ''[[Adonis eriocalycina]]'' <small>Boiss.</small> * ''[[Adonis flammea]]'' <small>Jacq.</small> (Kooltje-vuur) * ''[[Adonis globosa]]'' <small>C.H.Steinb. ex Rech.f.</small> * ''[[Adonis leiosepala]]'' <small>Butkov</small> * ''[[Adonis microcarpa]]'' <small>DC.</small> * ''[[Adonis mongolica]]'' <small>Simonov.</small> * ''[[Adonis multiflora]]'' <small>Nishikawa & Koji Ito</small> * ''[[Adonis nepalensis]]'' <small>Simonov.</small> * ''[[Adonis palaestina]]'' <small>Boiss. </small> * ''[[Adonis pyrenaica]]'' <small>DC.</small> (Pyreneese adonis) * ''[[Adonis ramosa]]'' <small>Franchet</small> * ''[[Adonis shikokuensis]]'' <small>Nishikawa & Koji Ito</small> * ''[[Adonis sutchuenensis]]'' <small>Franchet</small> * ''[[Adonis tianschanica]]'' <small>(Adolf) Lipschitz ex Bobrov</small> * ''[[Adonis turkestanica]]'' <small>(Korsh.) Adolf</small> * ''[[Adonis vernalis]]'' <small>L.</small> (Voorjaarsadonis) * ''[[Adonis villosa]]'' <small>Ledeb. </small> * ''[[Adonis volgensis]]'' <small>Steven ex DC.</small> ~~{{Appendix\|alles\|2=~~ * {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia\|titel=Adonisröschen\|taal=de\|oldid=108917253\|datum=20121108}} {{Aut\|C.Grey-Wilson & M.Blamey}}, 2003: ''Bergflora van Europa''. Tirion Natuur, De Fontein/Tirion uitgevers bv, Baarn. {{en}}[http://www.ipni.org/ipni/idPlantNameSearch.do?id=30104191-2&back_page=%2Fipni%2FeditAdvPlantNameSearch.do%3Ffind_infragenus%3D%26find_isAPNIRecord%3Dtrue%26find_geoUnit%3D%26find_includePublicationAuthors%3Dtrue%26find_addedSince%3D%26find_family%3D%26find_genus%3Dadonis%26find_sortByFamily%3Dtrue%26find_isGCIRecord%3Dtrue%26find_infrafamily%3D%26find_rankToReturn%3Dall%26find_publicationTitle%3D%26find_authorAbbrev%3D%26find_infraspecies%3D%26find_includeBasionymAuthors%3Dtrue%26find_modifiedSince%3D%26find_isIKRecord%3Dtrue%26find_species%3D%26output_format%3Dnormal ''IPNI, The International Plant Names Index''] * {{en}} [http://www.tropicos.org/Name/40033010 ''Tropicos''] ~~----~~ ~~{{References}}~~ }}

Leer jezelf ecologisch tuinieren/Adonis: verschil tussen versies