Onderwijs in relatie tot P2P/Externaliteiten: verschil tussen versies

* Ze zijn non-monetair: er komt geen geld aan te pas.

Externaliteiten hebben dan ook meestal geen invloed op de rationele afwegingen die een bedrijf of persoon maakt bij zijn economische beslissingen.

Binnen het kapitalisme worden bij een transactie gelijke waarden uitgewisseld. Zowel de koper als de verkoper zijn tevreden met de onderlinge transactie. Maar ze houden geen rekening met de externe effecten. Iemand kan wapens verkopen of bij wijze van spreken een atoombom. Wat ermee gebeurt, zijn zijn zaken niet. Alleen de uitwisseling van gelijke waarden is belangrijk. De grote zwakheid van het systeem is dat het de externe kosteneffecten afwentelt op de samenleving. Michel Bauwens (2013) geeft in zijn boek ‘De wereld redden’ op pagina 29 vier redenen waarom het kapitalisme immoreel is: omdat het externe effecten negeert, sociale ongelijkheid creëert, instabiliteit veroorzaakt en onze biosfeer vernietigt.

In peer-to-peer systemen is dat niet het geval. Daar werken mensen samen omdat ze vrijwillig gekozen hebben om bij te dragen tot een sociaal doel. Ze streven eenzelfde ideaal na. Op die manier winnen niet alleen de partijen die bijdragen (win-win), maar ook de hele groep (win-win-win) en zelfs de hele samenleving (win-win-win-win). De vierde ‘win’ vloeit voort uit het feit dat p2p-samenwerking gericht is op het produceren van directe nuttige gebruikswaarde en zodoende rechtstreeks een positief maatschappelijk resultaat heeft. Vraag is of we bij peer-to-peer nog wel kunnen spreken over externaliteiten aangezien peer-to-peer streeft naar duurzaamheid en naar maatschappelijk nut. Door te streven naar maatschappelijk nut, zal men proberen te vermijden dat externe kosten worden afgewenteld op de maatschappij. Peer-to-peer streeft dus naar geen externe negatieve effecten, maar zoveel mogelijk positieve externe effecten.

Bij '''negatieve''' externaliteiten gaat het om handelingen waarbij de betreffende consument of producent andere actoren, de omgeving of de maatschappij schade toebrengt zonder dat hij die hoeft te vergoeden. De maatschappelijke kosten van zijn handelingen zijn hoger dan de private kosten; dat zijn de kosten die hij zelf calculeert. Een voorbeeld van een negatief extern effect is de kosten voor het milieu die het gebruik van fossiele brandstoffen met zich meebrengen. De private kost is hier de kost die de gebruiker van de fossiele brandstoffen betaalt voor het opwekken van deze energie, zonder dat er rekening gehouden wordt met de milieu-impact. Alle extra kosten die de milieuverontreiniging met zich meebrengen worden niet meegerekend, waardoor de maatschappelijke kost hoger is dan de private kost.

Zolang de natuur niemands bezit is, zo luidt de redenering van milieueconomen, zal de kost van de vervuiling niet worden gedragen door de individuele vervuiler, maar wel door de gemeenschap (Kenis, 2012). Milieueconomen hebben hier een punt: bedrijven brengen producten op de markt tegen een prijs die niet de reële kost (= productiekost + externe kosten) weerspiegelt. De kost van de vervuiling is niet ingecalculeerd, en komt op de rekening van de maatschappij als geheel of van toekomstige generaties. De conclusie van milieueconomen is dat de markt moet worden bijgestuurd: de reële milieukosten moeten worden geïnternaliseerd in de prijs. Geef de natuur een prijs en ze zal beter worden beschermd, zo luidt de achterliggende gedachte. De vraag is dan hoe je die milieukosten internaliseert in de prijs. Er zijn enkele manieren waarop dit mogelijk is:

Backus, G.B.C. , Mil, E.M. van , Meeusen, M.J.G. (2012). ''Kosten die de kassabon niet halen : verborgen kosten van negatieve externe effecten in de voedselketen.'' Den Haag : LEI, onderdeel van Wageningen UR, 2012 (LEI-rapport, onderzoeksveld Consument & Gedrag 2012-041) - ISBN 9789086155880 - 96 p.

Bauwens, M. & Lievens, J. (2013). ''De wereld redden.'' Antwerpen, Belgium: Houtekiet.

Kenis A. & Lievens M. (2012). ''De mythe van de groene economie. Valstrik, verzet, alternatieven.'' Antwerpen, EPO.