Basiskennis chemie/Classificatie van stoffen/Periodiek Systeem Elementen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Basiskennis Chemie}}
{{sub}}
== Atomen rangschikken ==
=== Reacties van stoffen ===
Rond 1800 was de kennis van elementen zover gevorderd dat een aantal zaken begon op te vallen. Een van die zaken was dat elementen steeds in een vaste massaverhouding met elkaar reageren.
Regel 13 ⟶ 14:
Ook voor andere verbindingen werd een vaste massaverhouding tussen de elementen gevonden. Rond 1800 was de conclusie:
Een element reageert altijd alsof het bestaat uit deeltjes met een vaste massa.
Voor ijzer en zwavel geldt blijkbaar dat de massaverhouding tussen deeltjes ijzer en deeltjes zwavel 7:4 is. Voor calcium en zuurstof bleek de verhouding 5:2, voor chloor en waterstof 70:2, voor kwik en zuurstof 25:2. Door van veel verbindingen de massaverhouding te bepalen kon een lijst opgesteld worden van relatieve atoommassa's. Data wil zeggen: er was bijvoorbeeld wel bekend dat een atoom waterstof het lichtste atoom was, koolstof was twaalf keer zo zwaar als waterstof, zuursrof 16 keer en chloor 35.5 keer zo zwaar als waterstof.
Dat er atomen moesten bestaan was in 1800 met deze resultaten overtuigend aangetoond. Het bepalen van de massa van één atoom was toen nog niet mogelijk. Ook nu nog kunnen we één atoom niet wegen. Atomen zijn gewoon te klein. Om hier toch mee te kunnen werken is in eerste instantie besloten dat als de massa van atomen nodig was, deze vermeld wordt voor het aantal atomen dat voorkomt in 1 gram waterstof. Zonder te weten hoeveel atomen dit waren, werd dit aantal atomen [[w:Mol (eenheid)|{{nowrap|1=1 mol}}]] genoemd.
Later is om praktische redenen, waterstof is als gas lastig te wegen en bovendien brandbaar, besloten dat de mol iets anders gedefinieerd wordt:
1 mol is het aantal deeltjes dat voorkomt in 12 gram koolstof.<ref>Strikt genomen is dat tegenwoordig niet meer correct. Het waarom daarvan wordt uitgelegd in [[Basiskennis chemie/Classificatie van stoffen/Kernfysica|de atoomkern]].</ref>
Een mol is daarmee ocmpleet vergelijkbaar met een {{nowrap|1=dozijn (12 stuks)}} of een {{nowrap|1=gros (144 stuks)}}.
=== Orde in de chaos ===
[[Bestand:Medeleeff by repin.jpg]]
Was het idee van atomen en elemten rond 1800 in de wetenschap geaccepteerd, hoeveel elementen er waren was toen nog lang niet duidelijk. In de eerste helft van de 19e eeuw was de jacht op elementen open. In een hoog tempo werden steeds weer nieuwe elemten gevonden. Sommige leken op elkaar, zoals chloor, broom en jood, of de groep lithium, natrium, kalium. Ook koper, zilver en goud werden als groep herkend. Een algemeen overzicht ontbrak nog omdat niet duidelijk was hoeveel elementen er nu precies waren. De in [[Basiskennis chemie/Classificatie van stoffen/Atomen#Kern en elektronen|Kern en elektronen]] genoemde lading van de kern, en het feit dat elk element zijn eigen kernlading heeft, werden pas aan het eind van de 19e eeuw bekend.
Los van elkaar bouwden
=== het Periodiek systeem ===
Het blijkt dat als de verschillende atoomsoorten worden gerangschikt in een tabel op volgorde van hun atoomnummer van linksboven naar rechtsonder met rijen van bepaalde lengte dan vormen de atoomsoorten in de kolommen families met gelijkaardige eigenschappen. De tabel heet het [[w:/Periodiek_systeem|'''periodiek systeem der elementen''']] (PSE).
| |||