Geo-visualisatie/Symbologie: verschil tussen versies

desc none

</imagemap>

|[[Afbeelding:logo-handboek_geo-visualisatie.png|140px|right]]

|}

</div>

</onlyinclude>

==Symbologie==

'''Symbologie''' is in de cartografie de optelsom van regels en conventies die bepalen hoe geografische objecten en verschijnselen gerepresenteerd / gevisualiseerd worden met symbolen. Dit geldt voor zowel punt-, lijn als vlakobjecten.

 

<div style="padding: 0.2em 0.1em 0.2em 0.5em; width: 100%; background-color: cornsilk; border: 1px solid #777777; -moz-border-radius-topleft: 8px; -moz-border-radius-bottomleft: 8px; -moz-border-radius-topright: 8px; -moz-border-radius-bottomright: 8px;">

[[Afbeelding:Voorbeeldkaart versterkende grafische variabelen posities KLJAHU.PNG|thumb|right|650px|'''De posities waar Klaas Jan Huntelaar zich het vaakst bevond''' tijdens de wedstrijd van Oranje tegen Oostenrijk (27-3-2008), naar het AD <ref>Afbeelding is naar het AD, pagina 2, 28-3-2008</ref>. De afbeelding is een goed voorbeeld van twee elkaar versterkende grafische variabelen; grootte (hoogte van de vlakjes) en kleur.]]

 

 

 

Nogmaals, het is een perfect voorbeeld van een kaart waar een legenda niet echt nodig is. Een blik op de hoogte van de vakjes zegt genoeg; de rode vlakjes zijn de vakjes waar Huntelaar zich het vaakst bevond. Vervolgens ziet de oog-brein-combinatie van die (rode) kleur de spreiding over de kaart. De kleur toont dus de verspreiding, de hoogte wordt gebruikt als legenda, 'altijd bij de hand, bij elk vakje weer'. Merk op dat er géén noordpijl, maar een pijl is te zien die de aanvalsrichting van Oranje weergeeft.

:* '''Grein''' is een term uit de tijd van het analoge tekenen op calqueerpapier, toen textuur, grijswaarde en ook grein met plakrasters werden toegevoegd aan vlakken. Grein staat voor het aantal strepen per centimeter (of aantal stippen per cm²). Dat kan variëren zonder dat de grijstint wijzigt door bij minder strepen per centimeter de strepen dikker te maken. Bij greinverschillen gaat het dus niet om een andere textuur - zie 6) -, een andere richting van de lijnen - zie 7) - of een andere grijstint. Variatie in grein is een erg subtiele variatie en is als grafische variabele (ook gezien de veel betere alternatieven) niet meer nodig.

:* '''Volume''' is een zeer mooi middel om bij vlakken kwantitatieve data weer te geven. Deze dient dan wel genormaliseerd te zijn ten opzichte van het oppervlak van de gebieden. Dus bijvoorbeeld niet 'aantal inwoners', maar 'aantal inwoners per km²'). Criminaliteitscijfers per wijk alleen indien de wijken vergelijkbare groottes hebben, anders normaliseren per (duizend) inwoners. Volumes worden bij lijnen en vlakken niet zo vaak toegepast, omdat kennis of de benodigde 3D-functionaliteit van het GIS-pakket helaas vaak ontbreekt of apart als module of extensie moet worden aangeschaft. Volumes bij punten kan gevaarlijk zijn, omdat de inhoud van driedimensionale objecten vaak onderschat wordt, zie ook [[Geo-visualisatie/Deel_B:_Geo-visualisatie#Het_kiezen_van_de_visualisatiemogelijkheden_bij_kwantitatieve_gegevens|Flannery-effect]].

 

Uit bovenstaande is onder andere af te leiden dat je nooit verschillende vormen (driehoeken, cirkels, vierkanten) moet gebruiken voor kwantitatieve data. En andersom: gebruik ook nooit verschillende groottes (van één vorm) als het gaat om verschillende soorten. Anders gezegd:

Hieronder zie je ee voorbeeld van hoe de drie variabelen onafhankelijk van elkaar eruitzien wanneer deze variëren:

 

 

|-

!

 

<div style="background:#FFDAB9;">

</div>

 

 

Wat voor jou, of een westers publiek misschien een mooie, evenwichtig gekleurde kaart is, is voor een ander persoon, met een andere cultuur of andere voorkeuren misschien helemaal niet mooi. Wanneer je voor websites met een breed publiek, een multicultureel publiek, of specifiek voor een andere cultuur een kaart gaat maken, moet je rekening houden met hoe mensen bepaalde kleuren beleven. Dit noemt met kleurassociaties. Zeker wanneer je kaart over wellicht gevoelige onderwerpen gaat als de verspreiding van AIDS, het communisme, de islam. Wanneer je het percentage zwarten in de VS met de kleur zwart weergeeft wanneer dat boven de 80% van de bevolking uit komt, lijkt dat een leuke cartografische vondst. Immers, zwart is toch zwart? Nee. Zwart wordt ook met dood, negatief, misdaad en verderf geassocieerd. Hieronder een overzicht<ref>Bronnen: 1) standaard geologie / geomorfologie boeken; 2) met name enkele spirituele betekenissen: ''Marketing; De ongekende commerciële kracht van de kleur'', NRC-Handelsblad, 23 oktober 2010 (blz 14); 3) ''Making Maps, a Visual Guide to Map Design for GIS'', J. Kryger en D. Wood, 2005, (blz. 266/267); 4) eigen waarnemingen) </ref>) van met welke kleuren welke associatie kunnen hebben. De meeste associaties zijn westerse associaties. Daar waar dat niet het geval is, is dat aangegeven.

!Kleur

!Cartografische (meestal topografische) conventies

 

In de laatste twee gevallen (en soms ook in het eerste geval) ligt de oplossing in de volgorde waarin de (grafische) objecten - de symbolen - getekend moeten worden. In de meeste gevallen is dit af te dwingen door het GIS-pakket. De voorbeelden uit de praktijk maken dit een stuk duidelijker.

'''Voorbeeld 1: Kartogram:'''

 

 

In het linker figuur, een [[Geo-visualisatie/Inleiding_Cartografie#Kartogram|kartogram]], zijn de symbolen getekend op een 'willekeurige' volgorde. Dat wil zeggen de volgorde van hoe de objecten in de database / het GIS-bestand staan. Dit dient opgemerkt te worden en verbeterd te worden. Soms is de overlap niet te zien, omdat er geen gedeeltelijke, maar gehele overlap plaatsvindt. Toch dient dit op de een of andere manier opgemerkt te worden! Oplossingen kunnen zijn door het gebruik van zogeheten aanhaallijnen van de plek waar de diagram had moeten staan naar een nieuwe 'vrije' plek op de kaart. De meeste GIS-pakketten kunnen dit automatisch met een optie zoals 'prevent chart overlap'. Een andere oplossing, vaak eleganter maar wat meer werk is door de diagrammen op de juiste volgorde van groot naar klein netjes over elkaar heen te tekenen; eerst de grote, daarna de kleine diagrammen. Dit is in de rechter figuur gebeurd.

'''Voorbeeld 2: Grootschalige data tonen op een kleine schaal; van gedetailleerd naar grof:'''

 

 

<!-- ----------- Hieronder onderhoudsmeldingen -------------- -->