Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Ontstaan van de heksenvervolging/Joseph Klaits. Ontstaan van de heksenvervolging: verschil tussen versies

<bigspan style="font-size: large;">'''13.3. Joseph Klaits. Ontstaan van de heksenvervolging'''</bigspan><br>

De meeste van hekserij beschuldigden waren armlastige vrouwen. Ze waren machteloos en wanhopig. Meestal gaven ze als motief voor hun wandaden dat de duivel kleding en eten aan hen had beloofd. Hij haalde hen over om te stelen, zelfmoord te plegen en om hun eigen kinderen te doden (zodat er meer geld overbleef).<ref>[[Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/Geboorte en opvoeding#Kindermoord en verstoting|Kindermoord in Toscane, 1300-1500.]]</ref>. Als het weduwen waren, bood hij hun ook seksuele diensten aan.

Arme en alleenstaande vrouwen die moesten gaan bedelen, werden vaak bedreigd, uitgescholden of geslagen. Zij konden niets terugdoen want zij waren lichamelijk zwak en ze kregen ook geen hulp van de wet. Het is daarom goed denkbaar dat veel van deze bedelaressen hun buurtgenoten een ziekte toewensten of zelfs de dood. En als die buren dan soms echt doodgingen, dan was het bewezen: hekserij werkte! Overigens zijn er misschien ook wel echt mensen doodgegaan door hekserij, want als iemand echt gelooft dat hij behekst is, dan kan hij daardoor psychosomatische symptomen krijgen waaraan hij misschien wel dood gaat. Waarschijnlijk echter had een groot deel van de beschuldigde heksen zelfs dit soort "mentale misdaden" niet begaan. Zelfs volstrekt onschuldigen konden tijdens het verhoor gaan geloven dat ze schuldig waren.<ref>[[Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Martelen#Martelen als Godsgericht|Martelen als Godsgericht.]]</ref>.

Klaits onderschrijft het idee van Thomas dat veel bedelaressen het slachtoffer waren van de heksenwaan. Hij betwijfelt echter of het schuldgevoel (ontstaan door bedelaressen met lege handen weg te sturen) pas tussen 1500-1700 is ontstaan, zoals Thomas stelt.<ref>[[Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Ontstaan van de heksenvervolging/Keith Thomas. Ontstaan van de heksenvervolging#Bedelares|Thomas: schuldgevoel jegens bedelares mede oorzaak heksenvervolging.]]</ref>. Volgens Klaits was de maatschappij al in de 13e eeuw kapitalistisch en individualistisch en heeft een 'Gouden Tijd' van wederzijdse burenhulp in de [[Sociale geschiedenis van de hoge Middeleeuwen/Feodalisme en adel|feodale]] Middeleeuwen nooit bestaan.

De elite (de gegoede burgerij en de hogere geestelijkheid) was fanatiek bezig om zijn morele waarden op te leggen aan het volk. Vrouwen die kinderen kregen buiten het huwelijk werden door het gerecht bestraft. Geboortecontrole bestond echter nauwelijks en abortus was in die tijd gevaarlijk. De [[w:bevruchting|bevruchting]] en de geboorte van een kind konden dus niet verhinderd worden. Daarom gingen vrouwen hun buitenechtelijke kinderen soms doden na de geboorte. Overigens doodden ook getrouwde vrouwen hun kinderen wel, als zij te weinig geld hadden om ze op te voeden.<ref>[[Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/Geboorte en opvoeding#Kindermoord en verstoting|Kindermoord in Toscane 1300-1500.]]</ref>. Vroedvrouwen hielpen waarschijnlijk vaak bij die kindermoord. Na 1450 moesten vroedvrouwen een eed afleggen dat ze geen enkele vorm van magie zouden toepassen bij de geboorte, geen kinderen zouden vermoorden en nieuwgeborenen meteen bij de pastoor zouden aangeven en laten dopen.

{{referencesReferences|95%}}

{{subSub}}