Wikijunior:Zonnestelsel/Mercurius: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Jerre (overleg | bijdragen)
k al een deel gedaan => moet nu gaan eten :p!
Wolvenraider (overleg | bijdragen)
opmaak
Regel 1:
{{Zonnestelsel}}
'''Mercurius''' is de dichtst bij de [[zonnestelsel/Zon|zon]] staande, en na [[zonnestelsel/Pluto|Pluto]] de kleinste [[zonnestelsel/Zonnestelsel|planeet]] van ons [[zonnestelsel/Zonnestelsel|zonnestelsel]]. (De planeetdwergplaneet Pluto is wel kleiner). Ze is vernoemd naar de Romeinse God Mercurius vanwege de snelle draai om de zon. NetMercurius trekt hard alsop de [[Zonnestelsel/Aarde|aarde]] isen hetkan eenqua terrestrische planeetuiterlijk met een vast oppervlak dat veel overeenkomsten vertoont met dat van de [[Zonnestelsel/Maan|Maan]]. Opmerkelijk is dat deze kleine planeet een vrij sterk magnetisch veldvergeleken heeftworden. Mercurius heeft géén manen.
[[Afbeelding:Mercury.jpg|150px]]
'''Mercurius''' is de dichtst bij de [[zonnestelsel/Zon|zon]] staande, en na [[zonnestelsel/Pluto|Pluto]] de kleinste [[zonnestelsel/Zonnestelsel|planeet]] van ons [[zonnestelsel/Zonnestelsel|zonnestelsel]]. De planeet is vernoemd naar de Romeinse God Mercurius vanwege de snelle draai om de zon. Net als de [[Zonnestelsel/Aarde|aarde]] is het een terrestrische planeet met een vast oppervlak dat veel overeenkomsten vertoont met dat van de [[Zonnestelsel/Maan|Maan]]. Opmerkelijk is dat deze kleine planeet een vrij sterk magnetisch veld heeft. Mercurius heeft géén manen.
 
==Hoe groot is deze planeet?==
Regel 7 ⟶ 6:
 
===Temperatuur en zonlicht===
[[Afbeelding:Mercury.jpg|150px|thumb|mercurius]]
Mercurius kent enorme temperatuurverschillen tussen dag en nacht. De oorzaak hiervan ligt in de uiterst lange rotatietijdduur van een dag; één dag op Mercurius duurt ruim 58 aardse dagen. Het verschil tussen de gemiddelde dag- en nachttemperatuur bedraagt zo'n 500°C. Ter vergelijking: op aarde schommelt dat tussen de 5 en 20°C. De hoogte van de maximumtemperatuur wordt verklaard door de relatief korte afstand tot de zon en de grote verschillen door het (vrijwel) ontbreken van een atmosfeer. Het zonlicht op Mercurius' oppervlak is ongeveer 9 keer zo intens als op aarde.
 
===Atmosfeer===
Regel 13:
 
===Magnetosfeer===
 
Mercurius heeft een relatief sterk magnetisch veld met 1% van de magnetische veldkracht van dat van de aarde.
Mogelijk wordt dit magnetisch veld, net als dat van de aarde opgewekt door een 'dynamo' van een circulerend vloeibaar kernmateriaal. De huidige schattingen geven echter aan dat de kern van Mercurius niet heet genoeg zou zijn om haar ijzer-nikkel te doen smelten, maar misschien is er in de kern materie die het smeltpunt naar beneden kan halen.
Regel 22 ⟶ 21:
Het oppervlak van Mercurius is bezaaid met inslagkraters en lijkt veel op dat van de maan. De meest in het oog springende inslagstructuur is het multi-ring ''Caloris Bassin'', met een diameter van 1350 km en omringd door een gebergte van ongeveer 2 km hoog. Verder zijn er nog talloze valleien, heuvels en vlaktes te vinden. Opmerkelijk feitje is dat de meeste kraters op Mercurius een naam hebben en zijn vernoemd naar beroemde schrijvers en artiesten.
 
[[Image:Mercure_fausses_couleurs.jpg|thumb|right|Mercurius met rechtsonder een lavauitbarsting]]
====Vulkanisme====
Bij het opnieuw bestuderen van de Mariner 10 foto's eind jaren '90, werd ontdekt dat sommige delen van het oppervlak veel gladder waren dan andere. Deze gladde gedeeltes waren bedekt met gestolde lava; een bewijs dat er in het verleden actief vulkanisme op Mercurius moet zijn geweest.
Regel 30 ⟶ 29:
Daarnaast heeft men op gematigde breedten ook lijnstructuren opgemerkt, die men verklaart als horizontaalverschuivingen die ontstonden als gevolg van door mechanische spanningen wanneer de rotatie van de planeet langzaam vertraagde.
 
[[Image:Terrestrial_planet_size_comparisons.jpg|thumbnailthumb|left|200px|Mercurius links dan [[Zonnestelsel/Venus|Venus]], [[Zonnestelsel/Aarde|Aarde]] en [[Zonnestelsel/Mars|Mars]]]]
===Samenstelling===
De kern van Mercurius bestaat hoofdzakelijk uit ijzer en is relatief groot. 42% van het totale planetaire volume wordt door de kern in beslag genomen (ter vergelijking: bij de aarde neemt de kern 17% van het volume in). Rondom de kern bevindt zich een mantel van zo'n 600 km dik die voornamelijk uit siliciumoxiden bestaat. De dichtheid is, ondanks de grote hoeveelheid ijzer, met 5430 kg/m<sup>3</sup> iets kleiner dan die van de aarde. Dat komt omdat de aarde groter en dus de druk binnenin groter is.
 
===Mercuriusovergang===
''Een gedetailleerde beschrijving is te vinden in het artikel Mercuriusovergang''
----
Ongeveer 13 à 14 keer per eeuw komt het voor dat Mercurius tussen de zon en de aarde door trekt en dat het silhouet tegen de zonneschijf te zien is. Dit verschijnsel wordt ''Mercuriusovergang'' genoemd en is vergelijkbaar met de zonsverduistering.
 
Regel 61 ⟶ 58:
* [http://photojournal.jpl.nasa.gov/targetFamily/Mercury Mariner 10 foto's]
* [http://history.nasa.gov/SP-423/sp423.htm NASA Mercurius atlas]
 
[[ar:عطارد]]
[[ast:Mercuriu (planeta)]]
[[bg:Меркурий (планета)]]
[[br:Merc'her (planedenn)]]
[[bs:Merkur (planeta)]]
[[ca:Mercuri (planeta)]]
[[cs:Merkur (planeta)]]
[[cy:Mercher (planed)]]
[[da:Merkur (planet)]]
[[de:Merkur (Planet)]]
[[el:Ερμής (πλανήτης)]]
[[en:Mercury (planet)]]
[[eo:Merkuro]]
[[es:Mercurio (planeta)]]
[[et:Merkuur]]
[[fi:Merkurius]]
[[fr:Mercure (planète)]]
[[ga:Mearcair (pláinéad)]]
[[gu:બુધ (ગ્રહ)]]
[[he:כוכב חמה]]
[[hr:Merkur (planet)]]
[[hu:Merkúr (bolygó)]]
[[id:Merkurius]]
[[ilo:Mercurio (planeta)]]
[[io:Merkuro]]
[[is:Merkúríus (reikistjarna)]]
[[it:Mercurio (astronomia)]]
[[ja:水星]]
[[ka:მერკური (პლანეტა)]]
[[ko:수성]]
[[ku:Tîr (gerstêrk)]]
[[la:Mercurius (planeta)]]
[[lt:Merkurijus (planeta)]]
[[lv:Merkurs (planēta)]]
[[ms:Utarid]]
[[mt:Merkurju (pjaneta)]]
[[nds-nl:Merkurius (planeet)]]
[[nn:Planeten Merkur]]
[[no:Merkur]]
[[nrm:Mèrtchure]]
[[os:Меркурий (планетæ)]]
[[pl:Merkury]]
[[pt:Mercúrio (planeta)]]
[[ro:Mercur (planetă)]]
[[ru:Меркурий (планета)]]
[[scn:Mircuriu (pianeta)]]
[[simple:Mercury (planet)]]
[[sk:Merkúr]]
[[sl:Merkur (planet)]]
[[sq:Mërkuri]]
[[sr:Меркур (планета)]]
[[sv:Merkurius]]
[[sw:Utaridi]]
[[th:ดาวพุธ]]
[[tl:Merkuryo (planeta)]]
[[tr:Merkür (gezegen)]]
[[uk:Меркурій (планета)]]
[[vi:Sao Thủy]]
[[zh:水星]]
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.