Wikijunior:Zonnestelsel/Jupiter: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Manen: gedeelte manen naar onderen |
gedeelte over manen samengevoegd |
||
Regel 18:
Het is deze verhouding helium - waterstof, elementen die 99 % van de Jupiter atmosfeer uitmaken, die doet vermoeden dat de globale samenstelling van Jupiter niet geëvolueerd is sinds de vorming van de planeet. Dat bevestigt dat Jupiter in zijn binnenste een merkelijke hogere temperatuur heeft dan zijn buur Saturnus, de tweede grootste planeet van het zonnestelsel. Er werden zeer weinig organische bestanddelen gevonden. De kansen om biologische activiteit op Jupiter te vinden zoals op de aarde zijn dus uiterst klein. Anderzijds toonde de analyse van de gegevens van sondes aan dat de atmosfeer van Jupiter relatief… droog lijkt te zijn. En dat terwijl vroegere studies een overvloed aan water op Jupiter voorspelden…
Jupiter is de reus onder de planeten en heel veel zwaarder kan een planeet niet meer worden vooraleer sterachtige trekjes te krijgen. Een lichaam met een massa van minstens 13 Jupitermassa’s is een bruine dwerg. Waterstoffusie is dan uitgesloten; tijdelijk kennen we er deuteriumfusie. Een ster moet minstens ongeveer 80 Jupitermassa’s zwaar zijn. Dan zijn kernfusiereacties met de omzetting van waterstof in helium in het centrum mogelijk.
Regel 35 ⟶ 34:
==Manen==
[[Image:Jupiter.moons2.jpg|thumb|De manen van Jupiter]]
De vier grote manen van Jupiter - Io, Europa, Ganymedes en Callisto - zijn vergelijkbaar met onze Maan en Ganymedes is zelfs groter dan Mercurius. De gemiddelde dichtheid vermindert van Io naar Callisto. Daarnaast bezit Jupiter 51 onregelmatige manen: ze bewegen omheen de planeet in een eerder onstabiele, veranderlijke baan en het zijn hoogstwaarschijnlijk ingevangen objecten. De onregelmatige manen komen in groepen voor. De naam van de manen die prograad om Jupiter lopen eindigt op “a”, die retrograad lopen op “e” (Themisto is de uitzondering). Kunnen ze, per groep, dan afkomstig zijn van één object dat in stukken is gebroken? Het aantal manen bedraagt voor het ogenblik 61 (augustus 2003).▼
De vier belangrijkste "Galileïsche" satellieten van de reuzenplaneet zijn: Io, Callisto, Europa en Ganymedes. De vier belangrijkste manen van Jupiter heten " Galileïsch" omdat Galilei ze voor het eerst waarnam in 1610.
▲De vier grote manen van Jupiter
Io is een geologisch erg actief object. Haar binnenste wordt gekneed door de getijdenwerking met Jupiter en de maan Europa. Er komt zowel zwavel- als silicaatvulkanisme voor. Dit maakt dat het oppervlak voortdurend vernieuwd wordt; het is een jong oppervlak. Men vindt er haast geen kraters.▼
▲Io is een geologisch erg actief object en heeft een magnetisch veld. Haar binnenste wordt gekneed door de getijdenwerking met Jupiter en de maan Europa. Er komt zowel zwavel- als silicaatvulkanisme voor. Dit maakt dat het oppervlak voortdurend vernieuwd wordt; het is een jong oppervlak. Men vindt er haast geen kraters.
Europa is de ijsmaan met een complexe geologische geschiedenis. Het oppervlak is vrij glad met maximale hoogteverschillen van enkele honderden meters. We vinden weinig kraters. Onder een dikke ijslaag ligt vermoedelijk een vloeibare zoutoceaan. Deze oceaan is de oorzaak van het zwakke, door Jupiter’s krachtig magneetveld, geïnduceerd magnetisch veld van de maan en bron van speculatie in verband met het voorkomen van leven.
Regel 43 ⟶ 45:
Ganymedes is de grootste maan in het zonnestelsel en ze is groter dan de planeet Mercurius. De maan bezit een eigen magnetisch veld en een complexe geologie. Een groot deel van het oppervlak bestaat uit oud en donker terrein met veel kraters en groeven. Men heeft sterke aanwijzingen gevonden voor een laag zoutwater, diep onder het oppervlak gelegen. Het magnetisch veld kan ook opgewekt worden door een gedeeltelijk vloeibare kern.
Callisto, de verste maan van Jupiter, bezit van de vier Galileïsche manen de kleinste dichtheid. Op het donker oppervlak liggen veel ondiepe kraters; het is een zeer oud oppervlak.
De kraters en basins op de ijsmanen zijn erg ondiep en velen hebben geen duidelijk reliëf meer (palimpsests). Dit komt door wat men visceuze relaxatie noemt. Ieder vast lichaam is onderhevig aan een langzame neerwaartse, kruipende beweging. Hoe vaster het materiaal, hoe langer de tijd nodig om hierdoor een vervorming te veroorzaken. Op de Aarde en de Maan is dit proces te traag om op geologische schaal merkbaar te zijn. Maar op het Venusoppervlak, waar we halverwege het smeltpunt van rots zitten, en op de ijsmanen, waar het ijsmateriaal niet stevig genoeg is om lang rechtop te blijven staan, is deze visceuze relaxatie goed merkbaar.
Ook onder het oppervlak van Callisto ligt vermoedelijk een zoutoceaan.
| |||