Virginia Woolf/Mrs. Dalloway

Mrs. Dalloway is een in 1925 gepubliceerde roman van Virginia Woolf die een dag beschrijft van een vrouw uit de hogere klasse in het Engeland van na de Eerste Wereldoorlog. De plot van de roman draait om Dalloways voorbereidingen voor een feest, waar zij de gastvrouw zal zijn. Met het interne perspectief van de roman reist het verhaal heen en weer in de tijd, maar ook in en uit de hoofden van de personages om een compleet beeld te creëren van Clarissa's leven en de sociale structuur tijdens het interbellum. In Mrs. Dalloway speelt de hele actie, met uitzondering van de flashbacks, zich af op één dag in juni. Het is een voorbeeld van stream of consciousness-verhalen: elke scène volgt nauwgezet de vluchtige gedachten van een bepaald personage. Woolf vervaagt in de loop van de roman zelfs het onderscheid tussen directe en indirecte rede. Mrs. Dalloway is een van Woolfs bekendste romans en werd in 2005 door TIME Magazine gekozen als een van de 100 beste Engelstalige romans van 1923 tot 2010.

Thema's

Tijd en herinnering: de roman onderzoekt het vervloeien van de tijd, waarbij regelmatig wordt gewisseld tussen het heden en het verleden via de herinneringen en gedachten van de personages.
Psychische aandoeningen: de strijd van Septimus Warren Smith benadrukt de tekortkomingen van het medische systeem en het sociale stigma rond de geestelijke gezondheidszorg.
Sociale klasse en samenleving: het verhaal bekritiseert de Britse sociale hiërarchie en de oppervlakkigheid van de hogere klasse.
Genderrollen: Clarissa's reflecties onthullen de beperkte rollen die beschikbaar zijn voor vrouwen en de maatschappelijke verwachtingen die aan hen worden gesteld.

Belangrijkste personages

Clarissa Dalloway: de hoofdpersoon, een tweeënvijftigjarige vrouw wier voorbereidingen voor haar avondfeest centraal staan in de roman. Ze denkt na over haar keuzes uit het verleden, haar huwelijk en haar verloren liefde, Peter Walsh.
Septimus Warren Smith: een getraumatiseerd veteraan uit de Eerste Wereldoorlog die lijdt aan een ernstige psychische aandoening. Zijn verhaallijn loopt parallel met die van Clarissa en vormt een schril contrast met haar leven.
Peter Walsh: Clarissa's voormalige geliefde die na vele jaren in India is teruggekeerd naar Londen. Zijn terugkeer dwingt Clarissa om haar verleden onder ogen te zien.
Richard Dalloway: Clarissa's echtgenoot, een lid van het parlement. Hij is aanhankelijk maar afstandelijk.
Sally Seton: Een goede vriendin van Clarissa uit haar jeugd, die een tijd vertegenwoordigde waarin Clarissa zich gepassioneerder en vrijer voelde.

Inhoud

De roman mist een duidelijk modernistisch plot, maar de structuur is zeer ingewikkeld. De personages bewegen zich door de straten van Londen en hun paden en die van hun gedachten kruisen elkaar op een sterk betekenisvolle manier.

Het verhaal speelt zich af na de Eerste Wereldoorlog en is gesitueerd in Engeland. Het beschrijft een dag uit het leven van Clarissa Dalloway in juni 1923. Ze gaat eerst naar de bloemist, maar Virginia Woolf concentreert zich niet uitsluitend op dit ene personage, maar biedt een indruk van de stad Londen en haar inwoners, van wie het leven wordt geregeld door het luiden van de klok van Big Ben. Kort daarna keert mevrouw Dalloway terug naar huis. Terwijl ze de balans opmaakt van de keuze die ze jaren eerder heeft gemaakt om met Richard Dalloway te trouwen in plaats van met Peter Walsh, krijgt ze geïmproviseerd bezoek van deze laatste. Hun gesprek wordt onderbroken door de onderstroom van oude herinneringen die in Clarissa's hoofd opwellen.

Het verhaal concentreert zich dan op Septimus Warren Smith, een jonge ex-soldaat die sinds zijn terugkeer van het front lijdt aan een posttraumatische stressstoornis, hallucinaties en schizofrenie. Die dag zal hij zich uit het raam werpen wanneer de behandelende arts hem probeert te helpen. De specialist die hij diezelfde dag raadpleegde, is echter een van de gasten op het feest van mevrouw Dalloway, en wanneer hij haar over deze gebeurtenis vertelt, is Clarissa van streek door de keuze van deze jongeman die ze zelfs niet kent.

Invloed

Velen hebben de roman vergeleken met Ulysses (1922) van James Joyce, waarin de hoofdpersoon van de roman door Dublin dwaalt en de romans qua compositieprincipe en stijl veel overeenkomsten vertonen. Virginia Woolf had ook de roman van Joyce gelezen, die ter publicatie aan haar en haar man, Leonard Woolfs uitgever Hogarth Press, werd aangeboden. Zij weigerden echter omdat de opdracht te groot was. Mrs. Dalloway, met de nadruk op existentiële en politieke vragen, kan worden gelezen als een reactie op, en niet als een imitatie van Joyces roman.

Mrs. Dalloway heeft voor veel auteurs een grote betekenis gehad, bijvoorbeeld voor Michael Cunningham, in wiens boek The Hours (1998) het lot van drie vrouwen uit verschillende tijden met elkaar wordt verweven.
In 2002 werd er een film van gemaakt door Stephen Daldry, met Nicole Kidman in de rol van Virginia Woolf.
Ian McEwans roman Saturday (2005) is op precies dezelfde manier opgebouwd als die van Mrs. Dalloway en gaat op verschillende manieren de dialoog aan met Virginia Woolf.