Wikijunior:Afval/Samenvatting

Met deze paragraaf kun je je voorbereiden op de toets. Leer alles goed!

Twee soorten afval

• Biologisch afbreekbaar afval: afval dat door bacteriën en schimmels kan worden afgebroken.
  • Afvalresten van planten, dieren of mensen.
  • Afval van producten gemaakt van delen van planten of dieren.
  • Voorbeelden: bladeren, fruitschillen, uitwerpselen, broodkorsten, papier.
• Niet-biologisch afbreekbaar afval: afval dat niet door bacteriën of schimmels kan worden afgebroken.
  • Afval van producten gemaakt van glas, metaal, steen of kunststoffen (bijv. plastic, nylon of piepschuim).
  • Alleen de mens zorgt voor niet-biologisch afbreekbaar afval.
  • Voorbeelden: batterijen, steenpuin, shampooflessen, wijnflessen

Voedselketen en voedselweb

• Voedselketen: een reeks soorten organismen, waarbij elke soort voedselbron is voor de volgende soort.
  • Elk deel van een voedselketen heet een schakel
  • Elke voedselketen heeft een plantensoort als eerste schakel
• Voedselweb (voedselnet): een netwerk van met elkaar samenhangende voedselketens

Natuurlijke voedselkringloop

• Producenten: planten.
  • In planten vindt fotosynthese plaats.
  • Bij fotosynthese wordt glucose gemaakt.
  • Uit glucose worden de stoffen gemaakt waaruit planten bestaan. Hierbij zijn ook voedingsstoffen uit de bodem nodig.
  • Planten produceren het voedsel voor alle andere organismen.
• Consumenten: dieren en mensen.
  • Consumenten leven van stoffen van producenten.
  • Planteneters eten planten.
  • Vleeseters eten dieren.
  • Alleseters eten zowel planten als dieren.
• Reducenten: bacteriën en schimmels.
  • Bacteriën en schimmels ruimen dode resten van planten en dieren op.
  • De voedingsstoffen die hierbij vrijkomen, worden weer door planten gebruikt.

Huisvuil indelen

• Groente-, fruit- en tuinafval (gft-afval).
• Papier en karton.
• Plastic en andere kunststoffen.
• Glas.
• Textiel.
• Metalen.
• Overig afval (hout, stenen, enz.).

Manieren van gescheiden afvalindeling

• Groente-, fruit- en tuinafval in een GFT-container.
• Papier en karton in speciale afvalcontainers/papierbakken of bij verenigingen die het ophalen.
• Glas, blik, plastic, kunststofflessen en textiel in speciale bakken of bollen.
• Klein chemisch afval (KCA) bij het gemeentedepot, bij de chemokar of bij bedrijven.
  • Klein chemisch afval is het chemisch afval van huishoudens.

Methoden afvalverwerking

• Gescheiden inzameling van afval maakt milieuvriendelijke verwerking mogelijk.
• Recycling: afvalproducten gebruiken als grondstoffen voor nieuwe producten (glas, papier, blik, plastic en andere kunststoffen).
  • Milieuvriendelijk door besparing van grondstoffen.
• Composteren: reducenten breken gft-afval af tot compost. Compost wordt gebruikt als mest voor de tuin.
  • Milieuvriendelijk, doordat voedingsstoffen uit GFT-afval weer bij planten terechtkomen.
• Storten op een vuilnisbelt.
  • Voordelen: gemakkelijk en goedkoop.
  • Nadelen: veroorzaakt stank en ongedierte en kan leiden tot bodem- en grondwatervervuiling.
• Verbranden in verbrandingsovens.
  • Voordelen: kost weinig ruimte en er kan elektriciteit worden opgewekt.
  • Nadelen: luchtvervuiling en er blijft as over die schadelijke stoffen bevat.

Oorzaken toenemend afval

• Groei van de bevolking.
• Groei van de welvaart.
  • We kopen steeds meer dingen en gooien ook meer dingen weg.
  • We gebruiken steeds meer wegwerpartikelen: producten die we meestal maar één keer gebruiken en dan weggooien.

Afval voorkomen

• Hergebruik: opnieuw gebruiken van afgedankte producten.
  • Kleding, wasmachines, tv-toestellen, meubilair, enz. via rommelmarkten, kringloopwinkels en het Leger des Heils.
• Zo weinig mogelijk wegwerpartikelen gebruiken.