Onderwijs in relatie tot P2P/Peer Production License
De Peer Production License bepaalt dat de commons vrij beschikbaar blijven voor iedereen die ertoe bijdraagt, inclusief ethische bedrijven gedefinieerd als verenigingen voor maatschappelijk nut. Maar een kapitalistisch bedrijf dat geen rekening houdt met de externaliteiten (onvergoede, externe schade of effecten) moet betalen voor de gebruikswaarde (Bauwens & Lievens, 2013).
Peer Production License bewerken
Michel Bauwens haalt in het boek De Wereld Redden aan dat de economische vruchten van de peer-productie vandaag de dag voornamelijk binnengehaald worden door kapitalisten – terwijl er werkelijk nood is aan een systeem dat kapitaal accumulatie (of kapitaalvorming; de toename van kapitaal door investeringen) mogelijk maakt, voor en door commoners zelf. Om dergelijk systeem te verwezenlijken vindt Bauwens inspiratie bij de Duitse softwareontwikkelaar Dmitri Kleiner en zijn idee van een Peer Production License.
Een eerste probleem van peer-productie ligt dus bij het feit dat mensen die bijdragen aan commons dit in de meeste gevallen op vrijwillige basis doen. Dergelijke commons zijn meestal verbonden aan verenigingen voor maatschappelijk nut, doel-gedreven organisaties die de infrastructuur van de commons beschermen en beheren (Bauwens & Lievens, 2013). De mensen die voor deze verenigingen werken, worden slechts af en toe betaald voor hun bijdrage, met het gevolg dat ze enkel geld verdienen indien ze blijven werken in het kapitalistische systeem. Er is dus aan de ene kant een accumulatie van de commons, maar aan de andere kant is er niet zoiets als sociale reproductie (cf. Marx). Dit laatste wil zeggen dat het voor hen niet mogelijk is om in hun eigen levensonderhoud te voorzien binnen de common-sfeer.
Daarnaast vormt het open karakter van peer-productie (cf. General Public License en zijn varianten) een tweede probleem. Het is namelijk iedereen toegestaan de software code (of design) te gebruiken en te wijzigen, zolang de veranderingen ook onder dezelfde condities terug in de ‘common pool’ worden geplaatst voor andere gebruikers. Het resultaat hiervan is dat er inderdaad immateriële commons gevormd worden gebaseerd op open input, participatie processen en common-georiënteerde output, maar dit in het teken van kapitaalvorming (Bollier, 2014). Marktspelers maken namelijk gebruik van de commons om geld te verdienen via allerhande complementaire diensten zoals opleiding, onderhoud, softwareaanpassing op maat van de klant enzovoort.
Bauwens ziet een Peer Production License als een (deel-) oplossing voor deze problemen. Hij stelt dat de peer-productie met behulp van deze licentie voldoende autonomie kan verwerven om zich los te maken van het kapitalisme (Bauwens & Lievens, 2013).
Voorbeeld bewerken
Guerrilla Translation is een groep van vertalers, proofreaders en copyeditors. Hun doel is bepaalde ideeën en stemmen zo wijd mogelijk te verspreiden door ze te vertalen en beschikbaar te maken. De onderwerpen die worden behandeld worden geselecteerd, en partnerschappen (niet “cliënten”) worden aangegaan op basis van kwalitatieve en sociaal relevante criteria (niet elk werk komt dus zomaar in aanmerking). Niet het maken van winst staat centraal, wel het internationaal delen van interessante ideeën en het op gang brengen van dialoog. De vertaler wordt gedreven door passie – niet door dringende, geld-gedreven deadlines – en is bereid om het werk van de auteurs te promoten. Het vertaalde materiaal wordt open en kosteloos gedeeld: “Guerrilla Translation aims to create value by virtue of connection” (Radding, 2013). Zoals de term “Guerrilla” al reeds impliceert, behelst de strategie van het vertalen flexibiliteit, mobiliteit, diversiteit, integriteit en werken voor een betekenisvol doel.
Guerrilla Translation gelooft in ‘sharing’ en in de principes van ‘gift economy’. Elke vertaling wordt gedaan op vrijwillige basis. Ze beogen niet om winst te maken aan de hand van traditionele businessmodellen, maar het is wel de bedoeling om op lange termijn zowel het werk en de personen ervoor verantwoordelijk (financieel) te kunnen ondersteunen. Om een meer stabiele organisatie op te bouwen, zouden de betrokkenen in staat moeten zijn zich in hun levensonderhoud te kunnen voorzien met het werk dat ze voor GT doen, en dus niet louter op vrijwillige basis. Om dit te verwezenlijken zijn de vertalingen ‘licensed’ onder een Peer Production License.
“We believe in the license and want to promote it by way of example. We’re also in a very particular and low risk position to do so, as the project is still in its infancy and principally features adaptations (translations) of original material which is itself licensed by the authors we translate. In this way, our translations can be seen a structure wrapped around an invisible center. The structure (translation) is free to experiment with the license, while the invisible center (the original) anchors it to whatever licensing arrangement the authors may have chosen” (Troncoso, 2013).
Theoretische duiding bewerken
Hoe gaat dit nu concreet in zijn werk? Hoe kunnen de commons zich reproduceren zonder financiële steun van kapitalistische bedrijven (en zo meer autonomie winnen) en hoe kan er voor gezorgd worden dat de sociale reproductie van de commons voortaan binnen de commons zelf gebeurt? Het antwoord schuilt in het gebruik van een soort licentie die zowel commons creeërt, als de creatie van een ethische economie die een commons-georiënteerde en commons-vriendelijke markt stimuleert (Lipton, 2014).
De Peer Production License beschermt de gebruikswaarde die de gemeenschap voortbrengt en is gebaseerd op wederkerigheid (vervangt daarmee de niet-wederkerige licenties zoals de General Public License). Belangrijk hierbij is op te merken dat de Peer Production License verschilt van de Creative Commons non commercial License. Deze licentie biedt bescherming aan individuen die niet bereid zijn hun werk te delen omdat de commercialisatie ervan hen geen (financiële) voldoening geeft. De licentie stopt de verdere economische ontwikkeling gebaseerd op deze open en gedeelde kennis, en houdt het volledig in de non-profit sfeer (Bollier, 2014).
De Peer Production License daarentegen laat wel commercialisatie toe, mits de voorwaarde van wederkerigheid. Concreet wilt dit zeggen dat de commons open toegankelijk zijn voor diegene die eraan bijdragen, terwijl for-profit organisaties die niet bijdragen (en geïnteresseerd zijn in het gebruiken van de commons) een vergoeding aangerekend krijgen. In de praktijk verandert er niet veel voor de multinationals; ze kunnen de code nog steeds gebruiken als ze eraan bijdragen, zo niet betalen ze een vergoeding. Iets wat ze gewoon zijn te doen. Op die manier komt een financiële stroom op gang ten gunste van de vereniging voor maatschappelijk nut die de commons beschermt en beheert (Bollier, 2014). Het probleem van voorzien in levensonderhoud is op deze manier opgelost en bovendien is de waarde van de commons in de common-sfeer zelf gebleven. Als gevolg verandert de peer productie van een ‘proto-mode’ productie – die niet in staat is zichzelf op eigen kracht, los van het kapitalistische systeem te bestendigen – in een autonome ‘real mode’ productie (Journal of peer production).
Externe links bewerken
Link naar definitie Peer Production License in een P2P context: http://p2pfoundation.net/Peer_Production_License
Link naar volledige context van Peer Production License (inclusief link Bauwens): http://bollier.org/blog/bauwens-use-peer-production-license-foster-%E2%80%9Copen-cooperativism%E2%80%9D
Achtergrondinformatie over General Public License: http://peerproduction.net/issues/issue-1/invited-comments/a-new-communist-horizon/
Linken naar het praktijkvoorbeeld ‘Guerrilla Translation: http://guerrillatranslation.com/the-guerrilla-translation-manifesto/
http://guerrillatranslation.com/2014/01/28/towards-a-material-commons/
Referenties bewerken
Bauwens, M. & Lievens, J. (2013). De wereld redden. Antwerpen: Hautekiet.
Bollier, D. (2014). Bauwens: Use a Peer Production License to Foster “Open Cooperativism”. Retrieved from http://bollier.org/blog/bauwens-use-peer-production-license-foster-%E2%80%9Copen-cooperativism%E2%80%9D (Geraadpleegd op 29/10).
Lipton, J.L. (2014). Towards a material commons. Retrieved from http://guerrillatranslation.com/2014/01/28/towards-a-material-commons/ (Geraadpleegd op 29/10).
P2P Foundation. (2014). Peer Production License. Retrieved from http://p2pfoundation.net/Peer_Production_License (Geraadpleegd op 26/10).
Radding, R. (2013). Our story and fouding principles. Guerrilla Translation! Retrieved from http://guerrillatranslation.com/the-guerrilla-translation-manifesto/ (Geraadpleegd op 29/10).
Troncoso, S. (2013). Guerrilla Translation on adopting the Peer Production License. P2P Foundation. Retrieved from http://blog.p2pfoundation.net/guerrilla-translation-on-adopting-the-peer-production-license/2013/09/17 (Geraadpleegd op 28/10).