Onderwijs in relatie tot P2P/Peer Circle

Peer circle is een beweging die een reeks nieuwe technieken hanteert om collectieve intelligentie te stimuleren. Met deze technieken wordt gedoeld op groepsgesprekken met ruimte voor reflectie, deze kunnen echter in verschillende vormen voorkomen (Bauwens, 2014). Het gaat bij peer circles om groepen van vijf tot zeven mensen waarin een sfeer van vertrouwen, ondersteuning en focus op actieve participatie heerst. Het doel van deze cirkels is door de aanwezige peers bijleren en samen tot een gedeelde kennis komen aan de hand van een gesprek (Baldwin & Linnea, 2010). Tijdens deze gesprekken wordt er door de participanten een bijdrage geleverd, maar ook actief geleerd. Het gaat hier om een leermethode gebaseerd op het Johari-venster. Dit model wilt de open ruimte zo breed mogelijk maken doorheen feedback en open communicatie. Dit kan enkel als mensen op gelijke voet samenwerken en iedereen een bijdrage levert aan het gemeenschappelijk doel (Luft & Ingham, 1955)

Peer Circle en P2P

Peer circles steunt op het idee dat als peers aansprakelijk gemaakt worden voor hun bijdrage zij deze bijdrage ook daadwerkelijk gaan leveren. Het idee is dat er in groep ideeën worden uitgewisseld en dat hieruit een gemeenschappelijke kennis voortkomt. Men neemt als gelijken deel aan een peer circle. Michel Bauwens (2014) noemt dit een horizontale dimensie, hierbij is er geen sprake van een voorgaande hiërarchie. Dit houdt niet in dat iedereen dezelfde kennis bezit, maar dat alle kennis van dezelfde waarde wordt geacht. Het concept wordt ook naar voor gedragen als een element dat eigen kan zijn aan een p2p-samenleving. Iedereen levert een bijdrage aan een gemeenschappelijk doel en hierdoor ontstaat er een collectieve intelligentie die door iedereen gebruikt kan worden. Dit sluit aan bij de filosofie van p2p omdat we de groep kunnen beschouwen als een moment waarin iets gemeenschappelijk geproduceerd wordt wat onderling en met de buitenwereld gedeeld kan worden.

Verder is er ook sprake van taakverdeling bij peer circles. Het gaat hier om een systeem waarbij de verdeling van taken gebaseerd is op zaken die je zelf kan kiezen. Een individu kan in een peer circle zelf beslissen op welke momenten en rond welke onderwerpen men een bijdrage wil leveren. Voor de bijdrage aan het gemeenschappelijk doel moet men niet zoals arbeidsverdeling een verantwoording afleggen bij een overste. Hiermee hangt het principe van equipotentialiteit samen, iedereen kan bijdragen aan het gemeenschappelijk doel omdat iedereen wel ergens goed in is. Dit sluit aan bij wat Michel Bauwens definïeert als peer-productie, iedereen heeft hetzelfde potentieel om bij te dragen tot het collectief project.

Voorbeeld

Een voorbeeld van een peer circle is het gebruik van projectonderwijs. Dit vinden we onder meer in de derde fase van de bachelor pedagogische wetenschappen bij de afstudeerrichting onderwijs- en opleidingskunde. Hierbij krijgen groepen van zes tot zeven mensen in het begin van het semester een bepaald opleidingskundig probleem voorgesteld dat zij in groep moeten gaan oplossen. Om tot een waardevol eindproduct te komen is het van belang dat alle groepsleden hun bijdrage leveren. Verder wordt ook elk groepslid gelijkwaardig geacht en kan men inbreng geven omtrent de zaken waar men veel van weet of waar men sterk in is. Centraal bij projectonderwijs staat ook het proces dat door de studenten doorlopen wordt en vormt niet enkel het product een kernpunt. Er ligt een focus op de veranderingen die de studenten doormaken doorheen het project. Van belang is dat individuele en collectieve leerdoelen hierbij worden nagestreefd. In teamverband is het doel om een proces te doorlopen en hierop te reflecteren doorheen en op het einde van de rit.

Als we concreet kijken hoe een peer circle naar voor komt in dit voorbeeld zien we dit in de wekelijkse vergaderingen die de projectgroepen houden. Hierin worden discussies geopend omtrent de focus van het project en de inhoud. Elk groepslid wordt verwacht bij te dragen aan de discussie omtrent de punten waar zij veel van weten. Hierdoor ontstaat er binnen de groep collectieve kennis die van toepassing is op het project. Ook voortdurende reflectie is een belangrijk deel van projectonderwijs. Studenten worden aangemoedigd om tijdens de vergaderingen te reflecteren op het proces dat zij doorlopen en hoe zij dit proces kunnen bijsturen. Ten slotte is het ook kenmerkend dat projectvergaderingen in een open sfeer verlopen, iedereen wordt aangemoedigd om zijn inbreng te doen en dit wordt met respect ontvangen en opgenomen in het project.

Theoretische duiding

Peer circles kunnen we linken aan onder meer actie-leren. We kunnen peer circles beschouwen als een specifieke vorm van actie-leren. Bij actie-leren worden realistische problemen aangepakt en komt men tot de conclusie dat men het probleem niet kan oplossen met de expertise die men op dat moment heeft. In deze situatie kan men aan de hand van een collectief onderzoek met mensen met gelijkaardige vragen of problemen op zoek gaan naar een antwoord op het probleem. Het gaat hierbij om een samenwerking die zowel ondersteunend als uitdagend is. Door deze samenwerking ontstaat dan in een groep kennis en expertise die gebruikt kan worden voor het probleem. Men gaat hierbij van afhankelijkheid van beschikbare expertise naar het leren met peers. Bij actie-leren wordt kennis samengevoegd en wordt deze kennis intern bevraagd. Hierdoor wordt er voortdurend actief gereflecteerd op de kennis die in groep wordt opgebouwd.

Zuber-Skeritt (2002) geven enkele kenmerken die eigen zijn aan actie-leren. Hierin komen samenwerking, reflecteren op de praktijk en een open sfeer naar voor. Dit vinden we ook terug in de peer circles, hierbij wordt voortdurende reflectie en een open sfeer ook als kenmerk beschouwd. Verder leidt actie-leren ook tot een sfeer van vertrouwen en respect voor individuele verschillen. Ten slotte wordt ook aangegeven waarom deze methode zo succesvol is en leidt tot waardevolle collectieve kennis. Een eerste factor die hiertoe bijdraagt is het succes van het in groep samenzitten, na het doorlopen van het proces is er als collectief iets nieuw gevormd. Dit leidt ertoe dat men een voldaan gevoel heeft over het doorlopen leerproces in groep. Als tweede element wordt aangebracht dat doordat men in groep zo hard samenwerkt en naar een gemeenschappelijk doel ook het genoegen toeneemt. Mensen hebben een voldaan gevoel omtrent de taak die ze moeten uitvoeren. Ook de vrijheid als collectief speelt een rol, in een peer circle waar aan actie-leren gedaan wordt krijgen mensen de vrijheid om hun taak in te vullen zoals zij dat wensen. Iedereen krijgt de keuze om in bepaalde mate te participeren. Ten slotte speelt ook het netwerk een belangrijk rol, door de verbondenheid met de groep voelen mensen zich gewaardeerd en hebben ze een 'sense of belonging'.

Externe links

Over de meerwaarde en voordelen van peer circles https://www.washington.edu/admin/hr/pod/docs/coachingcircles.pdf

Organisatie die peer circles als een succesvolle methode promoot http://www.successcircles.com/

Uitleg omtrent het begrip peer circle en de mogelijkheid om deel te nemen aan communities http://www.theedlink.org/peer-learning-circles

Peer circle als een onderwijsmethode http://www.learner.org/workshops/tml/workshop1/teaching.html

Meer uitleg rond actie leren http://www.authenticityconsulting.com/act-lrn/a-l/process.htm

Referenties

Baldwin, C., & Linnea, A. (2010). The circle way: A leader in every chair.

Baldwin C., Linnea A. (n.d.) Basic Guidelines for calling a Peer Circle. Retrieved from : http://peerspirit.com/wp-content/uploads/2014/06/PeerSpirit-Circle-Guidelines2010.pdf.

Bauwens, M., & Lievens , J. (2014). De wereld redden: Met peer-to-peer naar een postkapitalitische samenleving. Antwerpen: Houtekiet.

Luft, J. and Ingham, H. (1955) "The Johari window, a graphic model of interpersonal awareness", Proceedings of the western training laboratory in group development. Los Angeles: UCLA

Ortrun Zuber-Skerritt, (2002),"The concept of action learning", The Learning Organization, Vol. 9 Iss 3 pp. 114 - 124.

Ortrun Zuber-Skerritt, (2002),"A model for designing action learning and action research programs", The Learning Organization, Vol. 9 Iss 4 pp. 143 - 149.

Pear learning circles (n.d). Retrieved from : http://www.nonprofitalliance.org/system/res/15/original/Peer_Learning_Circles_overview.pdf.

What are authenticity circles peer learning groups? (n.d.). Retrieved from : http://www.authenticityconsulting.com/act-lrn/a-l/process.htm.