Onderwijs in relatie tot P2P/Peer

We behandelen drie mogelijke benaderingen rond het concept peer. In de eerste benadering van het concept peer gaat het om personen die gelijkwaardig zijn aan elkaar op basis van leeftijd, opleiding of sociale klassen, groepsleden, collega’s die deel uit maken van een peer group. De leden van de groep beïnvloeden elkaars overtuigingen en meningen en kunnen opgedeeld zijn in hiërarchische patronen (Peer, s.d.).

Verder kan je een peer ook omschrijven als een netwerk entiteit waarmee men gedeelde opdrachten uitvoert. Zo kan je deel uit maken van een vrijwillig netwerk, waarbij het internet wordt gebruikt om gegevens uit te wisselen tussen gebruikers van elk netwerk (Peering, s.d.).

Ook kan een peer worden gezien als een lid van een “peerage” oftewel een systeem van koninklijke of nobele status. Een “peerage” is een systeem dat erfelijkheden van titels bepaald in het Verenigd Koninkrijk (Peerage, s.d.).

Peer en P2P

We bekijken voor het volgende onderdeel het concept peer vanuit het standpunt van Michel Bauwens. Dit standpunt komt duidelijk aan bod in zijn boek, De wereld redden: met peer-to-peer naar een postkapitalistische samenleving uit 2013. Zo wordt er aangehaald dat er bij p2p erkenning is van de verschillende capaciteiten van de groepsleden en dat de ene persoon beter is in bepaalde taken dan de ander. Het is echter niet zo dat de expertise van de een, het kunnen van de andere ondermijnt. Alle leden van peer-to-peer steunen op elkaar en doen beroep op elkaars expertise, want wat de een niet kan, kan de ander misschien beter. Deze benadering kunnen we linken met de eerste definitie die wordt aangeboden bij de omschrijving van het concept nl. "In deze benadering van het concept peer gaat het om personen die gelijkwaardig zijn aan elkaar op basis van leeftijd, opleiding of sociale klassen, groepsleden, collega’s die deel uit maken van een peer group. De leden van de groep beïnvloeden elkaars overtuigingen en meningen en kunnen opgedeeld zijn in hiërarchische patronen".

Het is echter niet zo dat er bij peer-to-peer wordt uitgegaan van een hiërarchische benadering. Bij peer-to-peer valt de klassieke rolverdeling weg en hangt je positie binnen het netwerk niet af van diploma's of afkomst, maar van de kennis die je bijdraagt aan het project. Verder kan je niet spreken van een hiërarchische benadering omdat rollen niet vast staan. Hier wordt mee bedoeld dat de verdeling van taken gebeurd op basis van expertise en dat ieders expertise op een gelijkwaardige manier wordt gewaardeerd. De taak kan dus door iedereen met de nodige expertise uitgevoerd worden, waarbij je gelijk bent aan iemand die aan andere taak uitvoert. (Bauwens, 2013, pp.40-41).

Volgens Bauwens maak je deel uit van verschillende commons oftewel peer-gemeenschapppen. Door een bijdrage te leveren aan deze commons bouw je de eigen identiteit op en de gemeenschap. Doordat je als persoon deel uit maakt van verschillende gemeenschappen, bouw je in elk van die gemeenschappen je identiteit op via de bijdragen die je levert. Zo wordt dus de identiteit van een persoon gevormd door zijn context en de eigen bijdrage. Tot die context behoren dus ook de gelijke die mede deel uit maken van de gemeenschap. We zien hier dat zowel de groep het individu kan beïnvloeden, want de bijdrage die je levert is afhankelijk van het netwerk waar in men zich bevindt, net zoals dat het individu de groep kan beïnvloeden door de bijdragen die het individu levert (Bauwens, 2013, p. 38).

Bauwens heeft het over peers als “een netwerk entiteit waarmee men gedeelde opdrachten uitvoert. Het gaat hier om een vrijwillig netwerk, waarbij het internet wordt gebruikt om gegevens uit te wisselen tussen gebruikers van elk netwerk.” (Bauwens, 2013, p. 21). Zoals eerder werd aangehaald, gaat het dus over een netwerk waar je samen in werk en beroep doet op elkaars "gegevens" oftewel expertises. Iedere actor in het netwerk is gelijk aan de andere waardoor het beroep doen op elkaars kunnen soepel verloopt.

Verder wordt er door Bauwens aangehaald dat peer, het Engelse woord is voor ‘gelijke’. Hier bouwt Bauwens op verder wanneer hij er van uitgaat dat peer-to-peer een uitwisseling is tussen gelijken waarbij er samen dingen worden gemaakt (Bauwens, 2013, p. 21). We kunnen hier een duidelijke link met de hierboven aangehaalde definitie zien. In beide uitspraken wordt er een samenwerkingsnetwerk aangehaald waarbij er een uitwisseling van gegevens gebeurd. Bij de tweede definitie in de sectie hierboven komen elementen van vrijwilligheid naar voren. Het gaat over een verdeling van taken die je zelf kiest. Zo wordt er uitgegaan van een vrijwillige deelname aan een gemeenschappelijk project, waarbij iedereen hetzelfde potentieel heeft om bij te dragen tot het collectief project en waarbij wordt erkend dat mensen verschillende capaciteiten hebben. Het is dan ook de bedoeling dat in dit netwerk van gelijken, de verschillende capaciteiten worden gekoppeld aan de taken waar een bepaald individu de meeste affiniteit mee heeft (Bauwens, 2013, pp. 35-37).

Voorbeeld

Gedurende het opleidingsonderdeel 'Analyse van vraag en aanbod van opvoeding, onderwijs en vorming' (P0L01B) in de 1e fase Pedagogische wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven kregen de studenten de opdracht een groep samen te stellen van drie groepsleden. Er werden drie contexten voorgesteld: gezin, school en vrije tijd en het was de bedoeling dat elk groepslid een context voor zijn of haar rekening nam. Gedurende het semester moest elk groepslid werken rond zijn of haar context en werden er deadlines gesteld om zo momenten van feedback te voorzien. Deze feedback werd gegeven door de eigen groepsleden, zodat er een frisse kijk was op het werk van iedere student. Dit is een voorbeeld van peerfeedback. Aan de hand van dit voorbeeld kan worden uitgelegd wat het concept “peer” nu net inhoudt. In het aangehaalde voorbeeld ging het over een samenwerking tussen studenten van de richting pedagogische wetenschappen gedurende de eerste opleidingsfase. Het gaat hier over een samenwerking tussen drie gelijkwaardige studenten die op elkaar vertrouwen voor feedback en die samen moeten werken aan een opdracht door middel van individuele opdrachten. De studenten leveren alle drie een bijdrage aan een gedeelde opdracht, waarin ze gelijken zijn van elkaar. Ze geven elkaar feedback, kunnen op elkaar vertrouwen en kunnen beroep doen op elkaar om informatie te vergaren.

Peers zijn mensen waarmee je op gelijke hoogte staat, dit wil niet noodzakelijk of voorwaardelijk zeggen dat ze over dezelfde expertise beschikken. Het zijn mensen die we beschouwen als onze gelijken en waarmee me op een gelijke hoogte staan. Iedere peer kan een eigen bijdrage leveren, maar er wordt op elkaar voortgebouwd.

We kunnen dit verder toespitsen aan de hand van het volgende voorbeeld. In het eerste studiejaar van het basisonderwijs zit een jongen met een beperking (leerling A). Door zijn beperking houdt hij zich wat afzijdig op de speelplaats. Een jongen van het zesde studiejaar (leerling B) merkt dit op en gaat naar leerling A toe en laat hem weten dat leerling A altijd met hem mag komen spelen en dat ze samen kunnen lezen. Ondanks het verschil in leeftijd, behandelt leerling B, leerling A als een gelijke. Ze kunnen samen ergens aan werken, dit varieert van een kamp op de speelplaats tot een werkblaadje in de klas. De jongens beschouwen elkaar als gelijken, die elkaar ondersteunen en verder helpen. Ook dit is een vorm van peers.

Theoretische duiding

Wanneer we het hebben over peers praten we over personen die we gelijkwaardig achten aan onszelf. Deze personen hebben een invloed op het menselijke leven en de ontwikkeling van een individu. Gedurende verschillende fasen in de menselijk ontwikkeling spelen onze peers een belangrijke rol. De invloed die ze uitoefenen en hetgeen ze betekenen voor onze ontwikkeling is afhankelijk van zowel jezelf, de fase waarin je je bevindt en de hoeveelheid contact die je hebt met deze zogenaamde ‘gelijken’ (Parker, Rubin, Erath, Wojslawowicz, & Buskirk, 2006).

Wanneer we kijken naar de invloed die peerrelaties hebben op de ontwikkeling van het kind, zien we dat deze ons zowel beïnvloeden op sociaal en cognitief vlak als op het vlak van onze persoonlijkheid (Parker, Rubin, Erath, Wojslawowicz, & Buskirk, 2006). Interactie met peers begint al op een vroege leeftijd, zo wordt er al contact waargenomen tussen baby’s in hun eerste levensjaar, het gaat hier om reiken en wijzen naar andere baby’s omdat deze als gelijke worden ervaren. Positieve peer ervaringen en het ervaren van vormen van vriendschap leveren een bijdrage aan de ontwikkeling van het kind gedurende de voorschoolse leeftijd en zorgen er voor dat de kinderen een beter begrip zouden hebben gedurende formele vormen van leren. Gedurende de verdere ontwikkeling van kinderen zien we dat peergroepen gedurende de eerste levensfasen vooral ingedeeld worden op basis van het delen van dezelfde sekse. Hoe ouder het kind wordt, hoe breder de grenzen van peergroep worden en hoe meer het kind zal openstaan voor verschillen (Parker, Rubin, Erath, Wojslawowicz, & Buskirk, 2006).

Verder hebben peers een significante invloed op de schoolse ontwikkeling van kinderen en nemen peers in de adolescentie ook vaak de rol over van de ouders als vertrouwenspersoon. In verschillende fasen van ons leven hebben peers een invloed en vullen ze bepaalde functies in die nodig zijn voor een goede ontwikkeling. Verder kunnen peerrelaties een invloed hebben op schoolresultaten en psychologische ontwikkelingen, zo kunnen peers een goede invloed hebben op schoolresultaten wanneer de peers school belangrijk vinden, wanneer dit echter niet is, kan dit ook voor negatieve resultaten zorgen (Parker, Rubin, Erath, Wojslawowicz, & Buskirk, 2006).

Ook in het verdere leven blijven peers een belangrijke rol spelen, zo zien we dat zelfs op de werkvloer de samenwerking met peers een invloed heeft op de verdere ontwikkeling van een individu. Zo zijn er verschillende soorten van omgang tussen peers op de werkvloer en niet alle soorten hebben dezelfde invloed op de ontwikkeling van het individu. Dit kunnen we vergelijken met de verschillende netwerken waartoe een individu behoort volgens de benadering van p2p.

Wat betreft peers op de werkvloer kan er een link gelegd worden tussen relaties met mentoren en relaties met peers. Uit onderzoek van Kram en Isabella (1985) kunnen we opmaken dat peer relaties zowel op carrière- als op psychologisch vlak een invloed kunnen hebben op het individu.

Het verschil tussen een mentor-relatie en een peer-relatie zit in de wederkerigheid van de relatie. Wanneer we spreken over een relatie tussen een mentor en zijn protegé, gaat het over een relatie waarin de mentor kennis en kunde doorgeeft aan de protegé. In de peer-relatie kan je als individu zowel ontvanger als gever zijn van kennis en kunde waardoor de zelf waarde en het gevoel van competentie positief beïnvloed word door deze vorm van relaties (Kram en Isabella 1985) dit zien we ook terug bij p2p, waar men spreekt over een netwerk waarin samen iets gemaakt wordt en kennis gedeeld.

Verder kan er volgens Kram en Isabella (1985) worden uitgegaan van drie soorten peer-relaties. Deze onderverdeling wordt door hen besproken in hun werk Mentoring Alternatives: The Role of Peer Relationships in Career Development. Volgens Kram en Isabella (1985) gaat het bij de indeling van peerrelaties over informatie-peers, collegiale-peers en speciale-peers. De infomatie-peers, dragen deze naam omdat de relatie voornamelijk is opgebouwd rond het uitwisselen van informatie omtrent een individuele of gedeelde opdracht of omtrent de organisatie waarin ze zich bevinden. Het gaat hier over een relatie waarbinnen weinig vertrouwen en contact plaatsvindt.

De collegiale-peer wordt gekenmerkt door een beginnende, gedeelde vorm van vertrouwen en een meer complexe persoonlijke betrokkenheid dan bij de informatie-peers. Men deelt hier niet langer enkel informatie, op dit niveau van peer-relaties vinden we vormen van emotionele steun, feedback omtrent de taak en bevestiging terug.

De derde vorm van peer-relaties kan omschreven worden als de meest intieme relatie op het continuüm. Uit onderzoek van Kram en Isabella (1985) vinden we bij de speciale-peer bevestiging, emotionele ondersteuning, persoonlijke feedback en een vorm vriendschap. Deze vorm van peer-relatie is echter zeer zeldzaam en volgens Kram en Isabella (1985) komt deze vorm van peer-relatie niet vaak voor op de werkvloer.

Externe links

Informatie over peer-relaties en de invloed ervan op de ontwikkeling van kinderen: http://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=kNQA8r5zcVcC&oi=fnd&pg=PA419&dq=%22Peer+relationships%22+in+child+development&ots=KO10hYDZNu&sig=ne37YK36NxdYBmjvP3DJy81IZDY#v=onepage&q=%22Peer%20relationships%22%20in%20child%20development&f=false

Informatie over peer-relaties op de werkvloer: http://www.bu.edu/sph/files/2012/01/Kram_Mentoring-Alternatives.pdf

Informatie over peer-groups: http://www.minddisorders.com/Ob-Ps/Peer-groups.html

Informatie over peer-feedback: http://www.assessmentforlearning.edu.au/professional_learning/peer_feedback/peer_feedback_landing_page.html

Informatie over peer-to-peer: http://p2pfoundation.net/

Informatie over The Peerage: A genealogical survey of the peerage of Britain as well as the royal families of Europe: http://www.thepeerage.com/

Referenties

Analyse van vraag en aanbod van opvoeding, onderwijs en vorming (B-KUL-P0L01B). (s.d.). Opgehaald van KULEUVEN: https://onderwijsaanbod.kuleuven.be/2014/syllabi/n/P0L01BN.htm#activetab=doelstellingen_idp41178912

Bauwens, M., & Lievens, J. (2014). De wereld redden: Met peer-to-peer naar een postkapitalitische samenleving. Antwerpen: Houtekiet.

Kathy E. Kram, L. A. (1985, March). Mentoring Alternatives: The Role of Peer Relationships in Career Development. The Academy of Management Journal(28), 110-132. Opgehaald van http://www.bu.edu/sph/files/2012/01/Kram_Mentoring-Alternatives.pdf

Onderwijs in relatie tot samenleving en cultuur (B-KUL-P0S69A). (s.d.). Opgehaald van KULEUVEN: https://onderwijsaanbod.kuleuven.be/2014/syllabi/n/P0S69AN.htm#activetab=doelstellingen_idm3503680

Parker, J. G., Rubin, K. H., Erath, S. A., Wojslawowicz, J. C., & Buskirk, A. A. (2006). Peer Relationships, Child Development, and Adjustment: A Developmental Psychopathology Perspective. In D. Cicchetti, & D. J. Cohen (Ed.), Developmental Psychopathology, Theory and Method (pp. 419-493). New Jersey, USA: John Wiley & Sons, Inc.

Peer. (s.d.). Opgehaald van Wikipedia, de vrije encyclopedie: http://en.wikipedia.org/wiki/Peer

Peering. (s.d.). Opgehaald van Wikipedia, de vrije encyclopedie: http://en.wikipedia.org/wiki/Peering

Peerage Disambiguation. (s.d.). Opgehaald van Wikipedia, de vrije encyclopedie: http://en.wikipedia.org/wiki/Peerage_(disambiguation)

Peer Group. (s.d). Opgehaald van Wikipedia, de vrije encyclopedie: http://en.wikipedia.org/wiki/Peer_group