Oudgrieks/Blok 1/1-Grammatica: het zelfstandig naamwoord/Verbuiging eerste klasse
Eerste klasse
bewerkenEerste verbuiging
bewerken- ἡ μάχη betekent de strijd en is vrouwelijk (op -η, gen. -ης).
De volledige verbuiging is als volgt:
naamval enkelvoud meervoud nominativus μάχη μάχαι genitivus μάχης μάχων dativus μάχῃ μάχαις accusativus μάχην μάχας
- ἡ θύρα betekent de deur, poort en is vrouwelijk (op -α, gen. -ας). Hier geldt de zogeheten "ρει-regel": als een vrouwelijk woord in de stam op een -ρ, -ε of -ι eindigt, is in het enkelvoud de uitgang niet -η, maar -α. Volgens deze regel wordt bijvoorbeeld βασιλεία (koningin) verbogen:
naamval enkelvoud meervoud nominativus βασιλεία βασιλείαι genitivus βασιλείας βασιλείων dativus βασιλείᾳ βασιλείαις accusativus βασιλείαν βασιλείας
- ἡ θάλαττα betekent de zee en is vrouwelijk (op -α, gen. -ης).
- ὁ πολίτης betekent de burger en is mannelijk (op -ης, gen. -ου). De verbuiging gaat als volgt:
Enkelvoud Meervoud Nominativus πολῑ́της πολῖται Genitivus πολῑ́του πολῑτῶν Dativus πολῑ́τῃ πολῑ́ταις Accusativus πολῑ́την πολῑ́τᾱς Vocativus πολῖτᾰ πολῖται
Op dezelfde manier wordt bijvoorbeeld ook δεσπότης (heerser) verbogen:
naamval enkelvoud meervoud nominativus δεσπότης δεσπόται genitivus δεσπότου δεσπότων dativus δεσπότῃ δεσπόταις accusativus δεσπότην δεσπότας
Tweede verbuiging
bewerken- ὁ δοῦλος betekent de slaaf en is mannelijk (op -ος, gen. -ου).
- τό θηρίον betekent het dier en is onzijdig (op -ον, gen. -ου).
De verbuigingen zijn als volgt:
enkelvoud | tweevoud | meervoud | |
---|---|---|---|
nominatief | δοῦλος | δούλω | δοῦλοι |
vocatief | δοῦλε | ||
accusatief | δοῦλον | δούλους | |
genitief | δούλου | δούλοιν | δούλων |
datief | δούλῳ | δούλοις |
naamval enkelvoud meervoud nominativus θηρίον θηρία genitivus θηρίου θηρίων dativus θηρίῳ θηρίοις accusativus θηρίον θηρία
Hierbij vallen een aantal dingen op:
- De onzijdige nominatief en accusatief zijn gelijk, dit is altijd zo.
- De verbuiging van het lidwoord lijkt erg op de uitgang van het zelfstandig naamwoord, maar is niet identiek!