Substantieven op -o die deze -o in alle gevallen behouden

bewerken

Ze worden als volgt verbogen (we gebruiken carpo "kikker"):

enkelvoud meervoud duaal part. meerv.
nominatief carpo carpor carpot carpoli
genitief carpo carporon carpoto carpolion
possessief carpova carpoiva carpotwa carpolíva
datief carpon carpoin carpont carpolin
ablatief carpollo carpollon(r) carpolto carpolillo(n)(r)
allatief carponna carponnar carponta carpolinna(r)
locatief carpossë carpossen carpotsë carpolisse(n)
instrumentalis carponen carpoinen carponten carpolínen
respectief carpos carpois carpotes carpolis

De u-dualen uit deze groep worden als volgt verbogen (we gebruiken ondo "steen"):

Nom. ondu, Gen. onduo, Poss. onduva, Dat. ondun,
Abl. ondullo, All. ondunna, Loc. ondussë, Instr. ondunen, Resp. ondus.


Substantieven op -u die deze -u in alle gevallen behouden

bewerken

Er zijn ook substantieven die in de nominatief enkelvoud op –u eindigen, dit zijn echter geen U-stammen. Ze verschillen van de echte U-stammen in de nominatief en de genitief meervoud. Ze hebben steeds een t-duaal.


Ze worden als volgt verbogen (we gebruiken heru "heer"):

enkelvoud meervoud duaal part. meerv.
nominatief heru herur herut heruli
genitief heru heruron heruto herulion
possessief heruva heruiva herutwa herulíva
datief herun heruin herunt herulin
ablatief herullo herullon(r) herulto herulillo(n)(r)
allatief herunna herunnar herunta herulinna(r)
locatief herussë herussen herutsë herulisse(n)
instrumentalis herunen heruinen herunten herulínen
respectief herus heruis herutes herulis


Substantieven op -o met een U-stam

bewerken

Dit zijn de echte U-stammen. Er zijn echter twee bijzondere groepen: de woorden op -co en de woorden op -go.

De andere worden als volgt verbogen (we gebruiken malo, malu- "korrel"). Merk op dat deze substantieven niet de normale regel voor het meervoud volgen: ze krijgen -i als uitgang in plaats van de normale -r voor substantieven op een klinker.


enkelvoud meervoud duaal part. meerv.
nominatief malo malui malut maluli
genitief maluo maluion maluto malulion
possessief maluva maluiva malutwa malulíva
datief malun maluin malunt malulin
ablatief malullo malullon(r) malulto malulillo(n)(r)
allatief malunna malunnar malunta malulinna(r)
locatief malussë malussen malutsë malulisse(n)
instrumentalis malunen maluinen malunten malulínen
respectief malus maluis malutes malulis

De u-dualen uit deze groep worden als volgt verbogen (we gebruiken sito, situ- "gewoonte"):

Nom. situ, Gen. situo, Poss. situva, Dat. situn,
Abl. situllo, All. situnna, Loc. situssë, Instr. situnen, Resp. situs.

Merk hierbij op dat deze vormen alle, op de nominatief na, gelijk zijn aan het enkelvoud.


Het substantief tuo "spier" gedraagt zich nogal vreemd omdat het een Oud-Elfse stam túu- had. Deze lange ú verschijnt telkens de uitgang met een enkele medeklinker begint; als de uitgang met een medeklinkergroep of een klinker begint, dan vinden we u in plaats van ú, bvb.

Datief enkelvoud: tún
Ablatief enkelvoud: tullo


U-stammen op -co

bewerken

Het bijzonder in deze groep is dat cui in qui verandert. Als voorbeel bekijken we urco, urcu- "schurk":


enkelvoud meervoud duaal part. meerv.
nominatief urco urqui urcut urculi
genitief urcuo urquion urcuto urculion
possessief urcuva urquiva urcutwa urculíva
datief urcun urquin urcunt urculin
ablatief urcullo urcullon(r) urculto urculillo(n)(r)
allatief urcunna urcunnar urcunta urculinna(r)
locatief urcussë urcussen urcutsë urculisse(n)
instrumentalis urcunen urquinen urcunten urculínen
respectief urcus urquis urcutes urculis


De u-dualen zijn net als bij sito, behalve in de nominatief, alle gelijk aan het enkelvoud.


Er zijn twee onregelmatige substantieven:

  • rauco "demon" is enkel in het enkelvoud, het partitief meervoud en het duaal een U-stam. Het meervoud wordt gevormd met de stam rauca-.
  • telco "been, stam" is enkel in het meervoud en het duaal een U-stam. Het enkelvoud en het partitief meervoud worden met de stam telco- gevormd (zie hoger onder substantieven op -o).


U-stammen op -go

bewerken

Hier is het bijzondere dat gui in gwi verandert. Als voorbeeld bekijken we ango, angu- "slang":


enkelvoud meervoud duaal part. meerv.
nominatief ango angwi angut anguli
genitief anguo angwion anguto angulion
possessief anguva angwiva angutwa angulíva
datief angun angwin angunt angulin
ablatief angullo angullon(r) angulto angulillo(n)(r)
allatief angunna angunnar angunta angulinna(r)
locatief angussë angussen angutsë angulisse(n)
instrumentalis angunen angwinen angunten angulínen
respectief angus angwis angutes angulis


De u-dualen zijn net als bij sito, behalve in de nominatief, alle gelijk aan het enkelvoud.



>> Quenya >> Quenya/Substantieven >> Quenya/U-stammen

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.