Filosofisch woordenboek: verschil tussen versies

==U==

*'''Universalia''' ofwel universaliën kom je vaak tegen in een zin als 'het probleem van de universalia'. Het betreft binnen de metafysica de status van algemene begrippen die je met allerlei verschillende dingen blijkbaar kunt gebruiken. Zoiets als 'rood' kun je van allerlei dingen zeggen, maar bestaat er op zichzelf zoiets als rood of roodheid? Meestal wordt daar door filosofen 'ja' op geantwoord, maar er zijn twee met elkaar strijdige standpunten: [[Filosofisch woordenboek#R|realisme]] en [[Filosofisch woordenboek#N|nominalisme]]. Het realisme zegt: universalia zijn werkelijkheid en als zodanig onafhankelijk van het menselijk denken. Nominalisten zeggen: universalia zijn niets anders dan woorden en zijn zelf niet werkelijk. In de middeleeuwen is over deze kwestie heel wat gebakkeleid in de zogenaamde 'Universaliënstrijd'.

*'''Utilitarisme''', ook wel utilisme genoemd, is een ethisch-filosofische stroming die de morele juistheid van een handeling laat afhangen van de waarde van deze handeling voor het algemeen nut.

*'''Utiliteitsfilosofie''' - Zuiver op het praktische nut gerichte filosofische stroming.

 

==V==

*'''Verificationisme''' - De opvatting dat een stelling of vraag alleen zinvol is als het waarheidsgehalte ervan middels empirische methodes achterhaald kan worden of er een duidelijk antwoord op te geven valt. Een voorbeeld van zo'n stelling is: "Er zijn mensen op Aarde". Een verificationist zal anderzijds de stelling dat de wereld pas kort geleden is ontstaan en altijd is geweest zoals nu als betekenisloos afdoen, omdat de (on)waarheid hiervan volgens hem niet te achterhalen valt.