Engelse literatuur/Middelengels: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Engelse literatuur}}
[[Bestand:Geoffrey Chaucer.jpg|left|thumb|Geoffrey Chaucer]]
De term ''
''[[w:Layamons Brut|Layamons Brut]]'' (ca. 1190 - 1215), ook bekend als ''De Kroniek van Groot-Brittannië'', is een 16.095 regels lang gedicht in het Middelengels van de Engelse priester [[w:Layamon|Layamon]]. Het vertelt de geschiedenis van Groot-Brittannië en is hiermee de eerste geschiedschrijving in het Engels sedert de [[w:Angelsaksische Kroniek|Angelsaksische Kroniek]].
In deze periode ontstonden, vanuit de kerkelijke liturgie, vele religieus-getinte [[Woordenboek literatuur#M|mysteriespelen]] en [[Woordenboek literatuur#M|mirakelspelen]]. Een groot aantal daarvan is terug te vinden in bewaard gebleven cycli, die in verschillende Engelse steden werden opgevoerd, zoals onder meer de [[w:York-cyclus|York-cyclus]]. Hieruit ontwikkelde zich de meer beschouwende en allegorische [[Woordenboek literatuur#M|moraliteiten]].▼
Omstreeks de tijd dat Layamon zijn ''Brut'' schreef, was er ook een groeiende populaire traditie van liederen en ballades ontstaan, een minder 'literaire' tak van Middelengelse literatuur.
Van [[Engelse literatuur/William Langland|William Langland]] (ca. 1332 -. ca. 1386) wordt verondersteld dat hij de schrijver is van het 14e-eeuws Engelse [[w:droomvisioen|droomvisioen]] ''[[w:Piers Plowman|Piers Plowman]]'', een gedicht geïnspireerd op het plattelandsleven dat de Engelse tradities en Franse romance-invloeden samenbrengt.
Zonder meer de belangrijkste schrijver uit deze periode is [[w:Geoffrey Chaucer|Geoffrey Chaucer]], vooral bekend door zijn ''[[w:The Canterbury Tales|Canterbury Tales]]''. Chaucer zou ook meegewerkt hebben aan [[w:The Romaunt of the Rose|The Romaunt of the Rose]], een gedeeltelijke vertaling in het Middelengels van de Franse allegorie, de [[Roman de la Rose]]. Ook zijn vriend [[w:John Gower|John Gower]] schreef zijn bekendste werk, ''[[w:Confessio Amantis|Confessio Amantis]]'', in het Engels. Wat Chaucer betekende voor de Engelse poëzie, was [[Engelse literatuur/Juliana van Norwich|Juliana van Norwich]] voor proza. Met haar mystieke teksten over haar openbaringen, ''The Sixteen Revelations of Divine Love'', was zij de eerste belangrijke schrijver van Engels proza.
Schrijvers als Gower, Langland en Chaucer maakten deel uit van de culturele en literaire kring rond Londen, toen de hoofdstad van het koninkrijk Engeland. Dat koninkrijk strekte zich uit over verschillende regio's in Frankrijk en het was ook hoofdzakelijk via Londen dat Europese invloeden Engeland bereikten. De [[w:Chancery Standard|Chancery Standard]], een dialect gesproken in de omgeving van Londen werd toen de facto de standaardtaal, niet in het minst door de invoering van de drukpers in Engeland door [[w:William Caxton|William Caxton]]. Behalve in het dominante Londense Engels werden ook teksten in andere 'provinciale' dialecten geschreven, meestal anoniem. Enkele bekende voorbeelden hiervan zijn: [[w:Heer Gawein en de Groene Ridder|Sir Gawain and the Green Knight]], [[w:Patience (gedicht)|Patience]], [[w:Pearl (gedicht)|Pearl]] en [[w:Cleanness|Cleanness]].
▲In deze periode ontstonden, vanuit de kerkelijke liturgie, vele religieus-getinte [[
Enkele andere overgeleverde Middelengelse teksten:
* [[w:The Owl and the Nightingale|The Owl and the Nightingale]] (ca. 1225), mogelijk geschreven door "Master Nicholas of Guildford" (die ook in het verhaal optreedt), is een gedicht over een debat tussen een ernstige uil en een levenslustige nachtegaal die op een komische wijze elkaars levensopvatting bekritiseren.
* [[w:King Horn|King Horn]] (ca. 1225) is de vroegste bekende romance in het Engels, een genre met de typische kenmerken van de Franse hoofse verhalen die zich nu tegen een Engelse achtergrond afspelen.
*The Book of [[w:Margery Kempe|Margery Kempe]], (ca. 1435) wordt beschouwd als de eerste Engelse autobiografie; het werd gedicteerd door een vrouw die niet kon lezen of schrijven.
* John Lydgate, een bewonderaar van Chaucer, was zelf een enorm productief en getalenteerd dichter en schreef onder meer ''The Siege of Thebes'' (1420) in de stijl van zijn grote voorbeeld. Zijn boek over Troye (Troye Book, 1412-1420), is aanzienlijk langer dan Chaucers [[Engelse literatuur/Troilus and Criseyde|Troilus and Criseyde]].
De laat-15e-eeuwse auteurs Sir [[Engelse literatuur/Thomas Malory|Thomas Malory]] ''([[Engelse literatuur/Le Morte d'Arthur|Le Morte d'Arthur]])'' en de als ''[[w:Poet Laureate|Poet Laureate]]'' gelauwerde satiricus John Skelton kunnen beschouwd worden als belangrijke overgangsfiguren van de Engelse literatuur van de middeleeuwen naar die van de hierna besproken [[Engelse literatuur/Vroegmodern Engels|renaissance]].
|