Oudgrieks/Blok 1/1-Grammatica: het zelfstandig naamwoord: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 16:
 
Het is ook mogelijk dat een zelfstandig naamwoord met een mannelijke uitgang een vrouwelijk lidwoord en dus ook een vrouwelijk geslacht heeft. In dit geval krijgt het zelfstandig naamwoord een vrouwelijk lidwoord máár een mannelijke uitgang, bijv. lidwoord ''ἡ'' maar de uitgang ''-ος'', lidwoord ''-της'' maar de uitgang ''-ου'', enz. Maar als een mannelijk zelfstandig naamwoord een vrouwelijke uitgang (bijv. ''-ης'', ''-η'' of ''-α'') heeft, is de genitivus enkelvoud een uitzondering, deze krijgt altijd de mannelijke uitgang ({{grc|ὁ}} νεανί'''-ας''' → του νεανί'''-ου''').
 
'''Zelfstandig naamwoord mannelijk'''
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || δουλ'''ος''' || δουλ'''οι'''
|-
| genitivus || δουλ'''ου''' || δουλ'''ων'''
|-
| dativus || δουλ'''ῳ''' || δουλ'''οις'''
|-
| accusativus|| δουλ'''ον''' || δουλ'''ους'''
|}
 
 
'''Zelfstandig naamwoord mannelijk met vrouwelijke uitgang'''
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || δεσποτ'''ης''' || δεσποτ'''αι'''
|-
| genitivus || δεσποτ'''ου''' || δεσποτ'''ων'''
|-
| dativus || δεσποτ'''ῃ''' || δεσποτ'''αις'''
|-
| accusativus|| δεσποτ'''ην''' || δεσποτ'''ας'''
|}
 
'''Zelfstandig naamwoord vrouwelijk'''
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || μαχ'''η''' || μαχ'''αι'''
|-
| genitivus || μαχ'''ης''' || μαχ'''ων'''
|-
| dativus || μαχ'''ῃ''' || μαχ'''αις'''
|-
| accusativus|| μαχ'''ην''' || μαχ'''ας'''
|}
 
 
'''Zelfstandig naamwoord vrouwelijk met de ''ρει''-regel'''
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || βασιλει'''α''' || βασιλει'''αι'''
|-
| genitivus || βασιλει'''ας''' || βασιλει'''ων'''
|-
| dativus || βασιλει'''ᾳ''' || βασιλει'''αις'''
|-
| accusativus|| βασιλει'''αν''' || βασιλει'''ας'''
|}
 
'''Zelfstandig naamwoord onzijdig'''
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || θηρι'''ον''' || θηρι'''α'''
|-
| genitivus || θηρι'''ου''' || θηρι'''ων'''
|-
| dativus || θηρι'''ῳ''' || θηρι'''οις'''
|-
| accusativus|| θηρι'''ον''' || θηρι'''α'''
|}
 
Er zijn een aantal vaste regels:
Regel 133 ⟶ 61:
 
===Verbuiging===
De verbuiging in het Oudgrieks is redelijk complex. Er zijn in het algemeen drie declinaties (verbuigingsklassen) te onderscheiden, maar ook tussen zelfstandige naamwoorden die volgens dezelfde declinatie worden verbogen zijn er onderling verschillen in de uitgangen.
Elk geslacht kent een eigen verbuiging. Er zijn 3 verbuigingen, in de eerste klasse zijn er 2, in de tweede 1 en de "derde" klasse of gemengde klasse is een combinatie.

We beginnen hieronder met de eerste klasse.
 
====Eerste klasse====
=====Eerste verbuiging=====
*{{grc|ἡ μάχη}} betekent de strijd en is vrouwelijk (op -{{grc|η}}, gen. -{{grc|ης}}).
De volledige verbuiging is als volgt:
*{{grc|ἡ θύρα}} betekent de deur, poort en is vrouwelijk (op -{{grc|α}}, gen. -{{grc|ας}}).
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || μαχ'''η''' || μαχ'''αι'''
|-
| genitivus || μαχ'''ης''' || μαχ'''ων'''
|-
| dativus || μαχ'''ῃ''' || μαχ'''αις'''
|-
| accusativus|| μαχ'''ην''' || μαχ'''ας'''
|}
 
*{{grc|ἡ θύρα}} betekent de deur, poort en is vrouwelijk (op -{{grc|α}}, gen. -{{grc|ας}}). Hier geldt de zogeheten "''ρει''-regel". Op dezelfde manier wordt bijvoorbeeld ''βασιλει'' (koningin) verbogen:
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || βασιλει'''α''' || βασιλει'''αι'''
|-
| genitivus || βασιλει'''ας''' || βασιλει'''ων'''
|-
| dativus || βασιλει'''ᾳ''' || βασιλει'''αις'''
|-
| accusativus|| βασιλει'''αν''' || βασιλει'''ας'''
|}
 
*{{grc|ἡ θάλαττα}} betekent de zee en is vrouwelijk (op -{{grc|α}}, gen. -{{grc|ης}}).
*{{grc|ὁ πολίτης}} betekent de burger en is mannelijk (op -{{grc|ης}}, gen. -{{grc|ου}}).
Op dezelfde manier wordt bijvoorbeeld ook ''δεσποτης'' (heerser) verbogen:
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || δεσποτ'''ης''' || δεσποτ'''αι'''
|-
| genitivus || δεσποτ'''ου''' || δεσποτ'''ων'''
|-
| dativus || δεσποτ'''ῃ''' || δεσποτ'''αις'''
|-
| accusativus|| δεσποτ'''ην''' || δεσποτ'''ας'''
|}
 
=====Tweede verbuiging=====
Regel 150 ⟶ 120:
 
{{Sjabloon:Oudgrieks/Zelfst. verbuiging|{{grc|δοῦλος}}|{{grc|δούλω}}|{{grc|δοῦλοι}}|{{grc|δοῦλε}}|{{grc|δοῦλον}}|{{grc|δούλους}}|{{grc|δούλου}}|{{grc|δούλοιν}}|{{grc|δούλων}}|{{grc|δούλῳ}}|{{grc|δούλοις}}}}
 
:{| style="text-align:left;background-color: #f9f9f9;border:1px solid #aaaaaa;padding:5px;"
|-
|| '''naamval''' || '''enkelvoud''' || '''meervoud'''
|-
| nominativus || θηρι'''ον''' || θηρι'''α'''
|-
| genitivus || θηρι'''ου''' || θηρι'''ων'''
|-
| dativus || θηρι'''ῳ''' || θηρι'''οις'''
|-
| accusativus|| θηρι'''ον''' || θηρι'''α'''
|}
 
Hierbij vallen een aantal dingen op:
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.