Quenya/Stamvormen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
k sub |
||
Regel 3:
::'''elen''' / '''eleni''' "ster"
::'''talan''' / '''talami''' "vloer"
Waarom heeft '''talami''' een '''m''' in het meervoud? Op de pagina [[Quenya/Substantieven|Substantieven]] hebben we gezegd dat '''talam'''- de stam van '''talan''' was en dat we daarom '''talan (talam-)''' in woordenlijsten vinden.
Regel 10 ⟶ 9:
De reden hiervoor is dat in modern Quenya een '''m''' niet langer toegelaten is op het einde van een woord (zie [[Quenya/Fonologie|Fonologie]]). Het woord ''talam'' evolueerde bijgevolg naar '''talan''' met '''talam'''- als stamvorm voor alle andere naamvallen en getallen.
Alle substantieven met een u-duaal die tot een van de categorieën op deze pagina behoren, gebruiken de stamvorm in het duaal maar verder zijn ze regelmatig (we gebruiken '''toron''', '''torn'''- "broer"):
::Nom. '''tornu''', Gen. '''tornuo''', Poss. '''tornuva''', Dat. '''tornun''',
::Abl. '''tornullo''', All. '''tornunna''', Loc. '''tornussë''', Instr. '''tornunen''', Resp. '''tornus'''.
De onregelmatige stamvormen kan je op een afzonderlijke pagina terugvinden:
[[Quenya/Speciale stamvormen|Speciale stamvormen]].
== '''d'''/'''t'''-stammen ==
Regel 29 ⟶ 22:
De tweede groep eindigt op –'''n''', –'''r''' of –'''s''' ze voegen -'''t''' bij om tot de stamvorm te komen.
De pagina [[Quenya/Substantieven: d/t-stammen|Substantieven: d/t-stammen]] bevat een overzicht van alle gekende substantieven in deze categorie.
De adjectieven op –'''n''' behoren waarschijnlijk ook tot de '''d'''-stammen (PE 14 pg. 77):
::'''i hwarindi''' "de scheven"
::'''hwarindi neri''' "scheve mannen"
Als ze gebruikt worden als laatste verbogen woord (zie [[Quenya/Verbogen adjectieven|Verbogen adjectieven]]), dan krijgen ze de klinkers –'''e'''– of –'''i'''– tussen de stam en de uitgang:
::'''harma furindessë''' "in een verborgen schat"
::'''urur úrindinen''' "met gloeiende vuren"
De verbuiging van de '''d'''- en '''t'''-stammen is regelmatig behalve in de possessief enkelvoud. Deze naamval maakt gebruik van de nominatief enkelvoud en de uitgang –'''wa''' (alle substantieven in deze categorie hebben u-dualen):
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 57 ⟶ 43:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
==Samengetrokken stammen==
Een andere groep verliest de klinker van de tweede lettergreep. De stamvorm is daarom een samengetrokken vorm van de nominatief.
Volgende substantieven behoren tot deze groep:
Regel 99 ⟶ 74:
::'''soron''', '''sorn'''- "arend"
::'''toron''', '''torn'''- "broer"
Nogal wat naamvallen gebruiken echter de nominatief in plaats van de stamvorm om deze naamvallen te vormen. Ook in het partitief meervoud vertrekken we van de nominatief:
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 114 ⟶ 85:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
Er is in deze categorie een tweede groep waar de klinker + '''n''' in de nominatief beide verdwenen zijn:
Regel 149 ⟶ 112:
en ook
::'''seler''', '''sell'''- "zus"
In het enkelvoud zijn er slechts twee uitzonderingen:
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 162 ⟶ 123:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
== Verdubbelde stammen ==
Er zijn buiten deze ook substantieven op -'''t''' die een verdubbelde stam hebben, maar deze kan je vinden op de pagina [[Quenya/Speciale stamvormen|Speciale stamvormen]].
=== Verdubbelde stammen op '''ss''' ===
Een aantal woorden verdubbelen de eind-'''s''':
::'''calas''', '''calass'''- "koper"
::'''coimas''', '''coimass'''- "lembas"
::'''eques''', '''equess'''- "uitspraak"
::'''falas''', '''falass'''- "kust"
Regel 210 ⟶ 160:
::'''nes''', '''ness'''- "weide"
::'''niquis''', '''niquiss'''- "rijm, ijsaanslag"
::'''nís''', '''niss'''- "vrouw"
::'''oinalis''', '''oinaliss'''- "zalf"
::'''olos''', '''oloss'''- "sneeuw" ^^^<sup>[3]</sup>
::'''sintilis''', '''sintiliss'''- "schittering (van een kristal)"
::'''tiris''', '''tiriss'''- "wacht"
Regel 219 ⟶ 169:
De eigennaam '''Tulcas''' behoort ook tot deze groep.
<small>
</small>
<small>
</small>
<small>
</small>
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 244 ⟶ 190:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
| falassetsë || falasselisse(n)
|-----
|
|-----
|
|}
Het woord '''solor''' "branding" heeft als stamvorm '''soloss'''- en volgt eveneens deze verbuiging behalve de possessief enkelvoud '''solorwa'''.
=== Verdubbelde stammen op '''ll'''/'''nn''' ===
Eind-'''l''' en -'''n''' kunnen ook verdubbeld worden:
Regel 287 ⟶ 222:
::'''sil''', '''sill'''- "maan"
::'''tol''', '''toll'''- "eiland" ^
::'''ailin''', '''ailinn'''- "meer"
::'''cailen''', '''cailenn'''- "keel"
Regel 306 ⟶ 240:
::'''túrin''', '''túrinn'''- "provincie"
::'''wilin''', '''wilinn'''- "vogel"
De eigennaam '''Silmaril''' behoort ook tot deze categorie.
<small>
^ De naamvallen van '''tol''' worden gevormd door –'''o'''– tussen de stam en de uitgang te plaatsen (zie [[Quenya/Speciale stamvormen|Speciale stamvormen]]).
</small>
De uitzonderlijke naamvallen zijn: possessief enkelvoud, allatief of ablatief enkelvoud en meervoud, en alle naamvallen van het partitief meervoud.
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 328 ⟶ 257:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 364 ⟶ 284:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
=== Verdubbelde stammen op '''rr''' ===
::'''condor''', '''condorr'''- "krijger"
Regel 404 ⟶ 313:
::'''milnar''', '''milnarr'''- "akker"
::'''neldor''', '''neldorr'''- "beuk"
Ze worden als volgt verbogen:
Regel 416 ⟶ 324:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
== '''m'''-stammen ==
Zoals verteld in de inleiding van deze pagina is de letter '''m''' niet langer toegelaten op het einden van een woord en verandert in een '''n''' in de nominatief:
Regel 453 ⟶ 352:
::'''ran''', '''ram'''- "geluid"
::'''talan''', '''talam'''- "vloer"
Deze woorden hebben een uitzonderlijke locatief, instrumentalis en partitief meervoud:
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 466 ⟶ 363:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
De woorden met stamvorm op -'''ng''' gedragen zich net als deze woorden:
Regel 499 ⟶ 389:
Maar de instrumentalis is regelmatig: '''fengenen'''.
== '''c'''-stammen ==
Vier woorden eindigden oorspronkelijk op -'''c''', deze letter is niet meer toegelaten op het einde van een woord:
Regel 509 ⟶ 396:
::'''oryat''', '''oryac'''- "das (dier)"
::'''quesset''', '''quessec'''- "kussen"
{| border="1" cellpadding = "5"
Regel 520 ⟶ 405:
! width="90px" | part. meerv.
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|-----
|
|}
De locatief van '''nelet''' is '''neletsë''', maar verder wordt het verbogen als de andere drie woorden.
Regel 555 ⟶ 431:
>> [[Quenya]] >> [[Quenya/Substantieven]] >> [[Quenya/Stamvormen]]
{{sub}}
| |||